Poseł Joanna Bobowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich latach jesteśmy świadkami zmiany podejścia do naszej polskiej tożsamości osadzonej w kulturze regionalnej. Zmiana ta to przejście z powszechnego stanu niechęci publiczności, odbiorców do siermiężnych archaizmów ludowych. To jest zmiana w kierunku entuzjazmu i szerokiego zainteresowania etnotendencjami i dorobkiem dziedzictwa kulturowego w rozmaitych jego przejawach aktywności społecznej i artystycznej. To zdecydowanie nowa tendencja, która dotyczy wzrostu zainteresowania, udziału oraz współtworzenia rodzimej i różnorodnej kultury regionalnej przez mieszkańców polskich regionów. Przejawia się ona zdecydowanie większym zainteresowaniem przeszłością naszych dziejów, zwłaszcza w wymiarze kultury najbliższej, dotyczącej naszych przodków, ich stylu życia, obyczajów i otoczenia. To szczególnie cieszy, bowiem w tym roku obchodzimy rok, którego patronem jest wielki badacz kultury ludowej Oscar Kolberg. W ostatnich kilku latach dzięki pracy lokalnych środowisk, współdziałaniu ludzi zaangażowanych w kulturę oraz historię doświadczamy nowego zjawiska. Polega ono na wzbudzaniu poczucia dumy, autentycznej radości z dorobku, dziedzictwa kulturowego przodków oraz uznanie tego dorobku za ważny, a także użyteczny czynnik w kreowaniu nowego modelu kultury lokalnej. Różnorodność przejawów regionalizmu - w dobrym tego słowa znaczeniu - budzi podziw i zainteresowanie nie tylko obserwatorów, ale przede wszystkim uczestników różnych inicjatyw, członków grup, zespołów regionalnych, orkiestr dętych, kół gospodyń, lokalnych organizacji i też staje się inspiracją dla twórców ludowych.

    Do tej grupy należą coraz częściej przedstawiciele młodego pokolenia małych miast i wsi. Jak ważna to sprawa, nie muszę dzisiaj nikogo przekonywać, kiedy problemem jest osiadły przed komputerem styl życia dzieci i młodzieży. Dlatego szczególnie cieszy perspektywa ciągłości pokoleniowej w dziedzinie, która jeszcze niedawno wydawała się domeną środowisk seniorskich. Szczególne przejawy zainteresowania kulturą ludową dostrzegamy w środowiskach wiejskich. W Małopolsce działania te prowadzone są na bieżąco w wielu ośrodkach kultury, świetlicach wiejskich. Niezwykle intensywne przygotowania do lokalnych uroczystości w dużej mierze wynikają z kalendarza świąt i tradycyjnie przyjętych wydarzeń. Stają się one okazją do prezentacji dorobku kulturalnego, obrzędów dożynkowych, bożonarodzeniowych, wielkanocnych. Powracają do łask umiejętności związane zarówno z rzemiosłem, dawnymi ginącymi zawodami, jak i z kulturą niematerialną, regionalnym tańcem i śpiewem, muzykowaniem. Coraz większą popularnością cieszy się ubiór regionalny budzący podziw archaiczną formą i nostalgię czasów minionych oraz kulinaria wywołujące tęsknotę za smakami z przeszłości.

    Niewątpliwie wsparciem dla rozkwitu regionalnej kultury i artystycznych tendencji są różne formy finansowania inicjatyw lokalnych z funduszy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz innych form dotacji na rzecz edukacji, sztuki ludowej, dziedzictwa kulturowego oraz wzmocnienie działalności organizacji lokalnych.

    W tym roku miałam zaszczyt wziąć udział w kilku wydarzeniach, w trakcie których poprzeczka została wysoko postawiona. W sferze jakości i estetyki produktów lokalnych, występów artystycznych oraz strojów ludowych uczestnicy dołożyli wiele starań, aby wysoko ocenić ich poziom podczas dożynek w powiecie myślenickim w Tokarni, powiecie suskim w Makowie Podhalańskim oraz gminnych dożynek w Siedzinie, Bystrej, Stryszawie, Targanicach, w gminie Andrychów, świąt gminy w Budzowie, a także podczas święta jarzębiny w Krzywaczce, święta jabłka i gruszki w Czasławiu. Ważnym wydarzeniem w Beskidach była również 30. Jubileuszowa Babiogórska Jesień w Zawoi, w ramach której odbyła się m.in. konferencja poświęcona kulturze pasterskiej Karpat.

    Te wszystkie spotkania potwierdzają zaangażowanie, fachowość i ogromny entuzjazm we współtworzeniu kultury lokalnej Beskidów przez miejscowe organizacje, koła gospodyń, ochotnicze straże pożarne, zespoły regionalne i lokalne grupy działania oraz towarzyszących im ekspertów. Dostrzegając zaangażowanie w twórczy rozwój tradycji rzemiosła oraz niezwykły wzrost umiejętności rękodzielniczych, kulinarnych i artystycznych uczestników, należy podkreślić ich wkład w rozwój lokalnej kultury. Ostatnie 10 lat dorobku to droga rozwoju, poszerzenie grup zaangażowanych oraz odbiorców kultury.

    Z tego miejsca chcę podziękować organizatorom i uczestnikom wszystkich wydarzeń kulturalnych za zapał do działania, chęć twórczej współpracy, dbałość o dorobek przeszłości oraz tworzenie więzi międzypokoleniowej. Jest to ogromna wartość, która wpływa na kształt polskiej kultury, jej siłę oddziaływania na poszerzające się grono odbiorców i jej postrzeganie w kraju i za granicą. Wierzę, że praca małych środowisk współtworzy niezwykle ciekawy obraz polskiej kultury w wymiarze nowoczesnych regionów. Dziękuję bardzo.