1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim i rządowym projektach ustaw o odwróconym kredycie hipotecznym (druki nr 1442, 2392 i 2700).

Poseł Andrzej Romanek:

    Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Gdy się wczytać w treść tej ustawy, bije z niej po oczach, jeżeli tak to mogę określić, fakt ubożenia polskiego społeczeństwa...

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Przepraszam, panie pośle.

    Panie pośle Iwiński, może pan trochę ciszej? Panie pośle Iwiński, bardzo proszę troszkę ciszej, bo pan przeszkadza.

    (Poseł Tadeusz Iwiński: Proszę traktować innych posłów w ten sam sposób.)

    Będę, jeżeli będą przeszkadzać w obradach. Zapewniam pana posła, że będę ich tak samo traktować.

    (Poseł Tadeusz Iwiński: Szczególnie ze swojego klubu.)

    Bardzo proszę, panie pośle.

    Poseł Andrzej Romanek:

    ...a szczególnie osób, które są emerytami albo rencistami, a więc osób, które z oczywistych względów nie mogą dodatkowo świadczyć pracy, jako renciści w wyjątkowych sytuacjach, a emeryci z uwagi na osiągnięty wiek. Ale oczywiście to czynią, świadczą pracę z bardzo prostego powodu, otóż wysokość emerytury nie pozwala im, mówiąc najogólniej, na przeżycie już nie w godnych warunkach, ale często w ogóle na przeżycie. Posiłkują się oni pomocą najbliższych, pomocą rodziny. Nie zawsze też rodzina ze względu na stan rzeczy, a mam na uwadze poziom bezrobocia, jest w stanie wesprzeć emerytów. Dzieci nie są w stanie wspierać swoich rodziców, mając własne rodziny i też będąc w bardzo, bardzo trudnej sytuacji.

    Szanowni państwo, żeby uświadomić sobie stan finansowy polskich emerytów, sięgnąłem po dane statystyczne. Proszę zauważyć, jak wygląda chociażby średnia długość życia emerytów. To będzie ważne preludium do tej ustawy, o której za chwilę powiem. Otóż francuscy emeryci żyją średnio do 81. roku życia. Przy wieku emerytalnym równym 62 lata są na emeryturze 19 lat. Podobnie jest w Szwecji, w Grecji. Troszkę krócej żyją, ale generalnie są przez kilkanaście lat na emeryturze. Polscy emeryci średnio żyją 8 lat na emeryturze: mężczyźni 4, kobiety 8, przy wieku emerytalnym wynoszącym 67 lat. Takie są fakty, takie są dane statystyczne, pani przewodnicząca, powtarzam: takie są niestety fakty, jeśli chodzi o średnią długość życia.

    Ale teraz wróćmy do wysokości świadczeń z tego tytułu. Polscy emeryci płacą składki przeciętnie przez 40 lat. A jaką mamy wysokość świadczeń? Proszę zauważyć - 1500 zł. To jest średnia wysokość świadczeń polskich emerytów. Porównajmy to ze świadczeniami Francuzów. Porównajmy to ze świadczeniami Szwedów. Francuzi - 5000 zł, Szwedzi - 8200 zł. Wiem, że tam wynagrodzenia są wyższe, ale patrzymy na proporcje. To dowodzi, że polscy emeryci żyją naprawdę w bardzo dużym ubóstwie wbrew zapowiedziom, deklaracjom rządu pana premiera Donalda Tuska, że emerytom będzie żyło się lepiej. To nieprawda, takie rzeczy po prostu nie mają miejsca.

    Ta ustawa ma pozwolić polskim emerytom odetchnąć i żyć lepiej wedle opinii koalicji rządzącej. W rzeczy samej pewnie pozwoli im odetchnąć, dlatego że oni nie będą mieć wielkiego wyboru, muszą zmonetaryzować, jak to się określa, swój zgromadzony kapitał, nieruchomości, w tym nieruchomości lokalowe, nieruchomości gruntowe lub budynkowe, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, ewentualnie użytkowanie wieczyste, żeby w zamian za to instytucje finansowe, takie m.in. jak banki, wypłacały im świadczenia: albo jednorazowo, albo przez określony czas, które miałyby charakter renty regulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego. Renta ma charakter świadczenia okresowego.

    Oczywiście są dwie metody takiego monetaryzowania kapitału dla osób, które tego potrzebują, a mówimy tu o emerytach i rencistach. Chodzi o system sprzedażowy, który dzisiaj funkcjonuje, ale oczywiście ma swoje wady, czyli renta i umowa dożywocia. To jest możliwe, istnieje moment przeniesienia własności nieruchomości lub innych praw, czy też użytkowania wieczystego czy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na nabywcę i z tego tytułu otrzymywanie świadczeń. Ten moment następuje z chwilą zawarcia umowy renty odpłatnej czy też umowy dożywocia.

    W tym projekcie w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego ten moment jest przeniesiony w czasie, ale co do zasady niewiele się tu zmienia. Kapitał w postaci nieruchomości zamienia się na kapitał pieniężny. Wypłacany jest on jednorazowo albo w świadczeniach okresowych. I co jest najbardziej niebezpieczne i trudne do zaakceptowania w przypadku legislacyjnie nawet poprawnie przygotowanego projektu, bo tego nie kwestionujemy, to fakt, że instytucje takie jak banki, które są zobligowane właśnie do świadczenia pomocy w postaci udzielanych kredytów, pożyczek itd., będą podmiotami, które staną się właścicielami nieruchomości. Co to powoduje? Jeżeli chodzi o kwestie finansowe, nadpłynność banków jest dzisiaj oczywiście dosyć duża i wszyscy o tym wiemy. Ale banki pozbawią nabywców, spadkobierców tak naprawdę możliwości dziedziczenia (Dzwonek) tych najbardziej kluczowych, ważnych, istotnych elementów spadku, czyli najbardziej wartościowych: nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Bo jakiż będzie status spadkobiercy? Albo spłaci zobowiązania z tego wynikające łącznie z odsetkami, które urosną do niebotycznych rozmiarów - musi mieć tego pełną świadomość, takie są niestety fakty - albo bank w drodze umowy stanie się właścicielem tychże nieruchomości lub innych praw z tejże ustawy wynikających.

    Fakt faktem, ta sytuacja, czy też ta ustawa wyraźnie tego dowodzi, że polscy emeryci są naprawdę w trudnej sytuacji finansowo-majątkowej i muszą, przysłowiowo mówiąc, zjadać własny ogon - chodzi o ten nagromadzony przez całe życie majątek - ażeby móc w miarę godnie przeżyć czas na emeryturze. Myślę, że po obietnicach pana premiera Donalda Tuska nie tego się spodziewali. Trzeba być twardym i uczciwie to sobie powiedzieć, prosto w oczy. Panie premierze, pan zafundował emerytom i ich spadkobiercom protezę, wyciągając rzekomo pomocną dłoń, co było fałszywe, do polskich emerytów, żeby mogli godnie żyć na emeryturze. Płacąc średnio przez 40 lat, otrzymują emeryturę na poziomie średnio 1500 zł. I muszą spieniężyć swój kapitał, żeby po prostu przeżyć. Panie premierze, pan za to wszystko ponosi odpowiedzialność. Dziękuję bardzo.