20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Krzysztof Gadowski:

    Dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Spółki węglowe wypracowały fajną współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego, która polegała m.in na wsparciu działań związanych z wykształceniem kadry potrzebnej w górnictwa węgla, przynajmniej węgla kamiennego. Ta współpraca m.in. polegała na umożliwieniu uczniom odbywania praktyk w trakcie kształcenia, a z drugiej strony istniała formuła zapewnienia miejsca pracy przede wszystkim tym zdolnym, wyróżniającym się absolwentom, ale nie tylko. Górnictwo w ostatnim czasie cieszyło się dobrą prosperitą. Te wyniki, które były osiągane, zapewniały zawsze stabilne miejsca pracy dla pracowników. Dzisiaj mamy troszeczkę inną sytuację, sytuacja ekonomiczna górnictwa się zmieniła. Do ubiegłego roku spółki rzetelnie wywiązywały się ze swoich zobowiązań, z tych porozumień, które były zawierane ze starostami, bo właściwie na tym poziomie to się działo, nowe kadry przybywały do górnictwa. Dzisiaj słyszy się czasami o drobnych protestach ludzi młodych, samorządowcy negocjują, rozmawiają z zarządami spółek węglowych w kontekście dalszego funkcjonowania tego porozumienia i przyjmowania młodej kadry do górnictwa. W związku z tym, panie ministrze, chcielibyśmy zapytać: Jakie szczegółowe zapisy tego porozumienia w ogóle funkcjonują? Jak ta sprawa będzie dalej wyglądała w świetle obecnej sytuacji w górnictwie? Jak w ostatnim okresie, czyli np. kilku lat, spółki wywiązywały się z tych porozumień (Dzwonek) i jak w obecnej sytuacji wygląda zatrudnienie absolwentów, którzy w tym roku ukończyli szkołę średnią? Dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Na początku kilka faktów pokazujących tło funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego w Polsce. Otóż w 2013 r. przyjęto do pracy w górnictwie węgla kamiennego 831 absolwentów kierunków górniczych, podczas gdy w roku 2012 było ich 1179. Zatrudnienie w górnictwie węgla kamiennego na koniec kwietnia wyniosło 104 928 osób. W okresie pierwszych czterech miesięcy 2014 r. spółki węglowe przyjęły do pracy 921 osób, a jednocześnie odeszło z pracy 2686 pracowników, z czego na emerytury 2193. Oznacza to, że stan zatrudnienia ogółem uległ zmniejszeniu w stosunku do 31 grudnia 2013 r. o 1765 osób, a jednocześnie, jeśli popatrzymy na cały rok 2013, z górnictwa węgla kamiennego odeszło ok. 6,5 tys. osób. Jest to pokłosie kryzysowej sytuacji w górnictwie węgla kamiennego, za czym stoi cały łańcuch przyczyn, których skumulowane oddziaływanie uruchomione bardzo ostrym spadkiem cen odczuwa cała branża. Dlatego też, reagując na tę sytuację, prezes Rady Ministrów powołał międzyresortowy zespół do spraw funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego, który ma m.in. za zadanie przygotowanie rekomendacji dotyczących dalszych działań zmierzających do poprawy funkcjonowania tej branży, jak też odbudowy jej pozycji konkurencyjnej.

    Przechodzę teraz już do tego bardziej szczegółowego obszaru - zatrudnienia młodzieży w poszczególnych spółkach. Kompania Węglowa czy też Jastrzębska Spółka Węglowa przyjęła model współpracy w postaci porozumień zawieranych z jednostkami samorządu terytorialnego. Jeśli chodzi o Katowicki Holding Węglowy czy też Południowy Koncern Energetyczny, one raczej poszły w kierunku porozumień zawieranych bezpośrednio ze szkołami czy też uczelniami. W przypadku Kompanii Węglowej ta współpraca została nawiązana w 2004 r. i od tego czasu przyjęto łącznie 2725 absolwentów szkół kształcących w zawodach górniczych, z tego w latach 2011-2013 zatrudniono 1301 absolwentów, a w roku bieżącym dalsze 263 osoby, które w istocie są absolwentami z roku 2013, którzy ze względów organizacyjnych nie zostali przyjęci w ubiegłym roku. Jeśli chodzi o zakres porozumień zawartych z jednostkami samorządu terytorialnego, to na ich mocy Kompania Węglowa zapewniała absolwentom tych szkół zatrudnienie bezpośrednio po ukończeniu szkoły i uzyskaniu tytułu zawodowego, jak również oczywiście po przedstawieniu odpowiednich badań lekarskich.

    W związku z trudną sytuacją ekonomiczną Kompanii Węglowej zarząd pod koniec maja spotkał się z przedstawicielami organów prowadzących szkoły i zaproponował zmianę treści zawartego porozumienia polegającą na gwarantowaniu zatrudnienia wykwalifikowanym absolwentom nie w roku ukończenia szkoły, lecz w momencie gdy wystąpią zapotrzebowanie i możliwości kadrowe. Jest to pokłosie sytuacji związanej z odbywającym się procesem ograniczania zatrudnienia przede wszystkim drogą odejść, takich naturalnych, związanych z przechodzeniem na emeryturę, a także drugim procesem - ograniczaniem przyjęcia nowych. W ten sposób poziom zatrudnienia dostosowywany jest do bieżących potrzeb i bieżącego zapotrzebowania na węgiel.

    To porozumienie do dnia 23 czerwca na 14 samorządów aktualnie podpisało 11. W przypadku Jastrzębskiej Spółki Węglowej od 2004 r. przyjęto 958 absolwentów, z tego w 2011 r. - 435. (Dzwonek) Aktualnie Jastrzębska Spółka Węglowa także przeprowadza proces restrukturyzacji zatrudnienia. Te porozumienia ewoluują w kierunku dostosowania zatrudnienia do potrzeb kadrowych tej spółki.

    Podobna sytuacja w gruncie rzeczy ma miejsce w Katowickim Holdingu Węglowym, który ma porozumienie zawarte z pięcioma szkołami średnimi, jak również Akademią Górniczo-Hutniczą, Politechniką Śląską w Gliwicach. Do tej pory kombinat zatrudnił 322 absolwentów, 50 stypendystów absolwentów szkół wyższych. Jeśli chodzi o gwarancje dotyczące 2014 r., to w ich ramach do tej pory przyjęto 21 osób, natomiast zarząd wyraził zgodę na zatrudnienie w kopalniach spółki 130 kolejnych absolwentów do końca września 2014 r.

    Reasumując, można powiedzieć, że w tej trudnej sytuacji, w jakiej jest górnictwo węgla kamiennego, zarządy holdingów węglowych bardzo odpowiedzialnie podchodzą do kwestii współpracy ze szkołami i nie przekreślają perspektywy tej współpracy, natomiast jest to proces raczej przesuwania w czasie zatrudniania, odsuwania w czasie zatrudniania młodych ludzi do czasu poprawy sytuacji w górnictwie węgla kamiennego, na co liczymy, co wiąże się jednak z niezbędnym procesem działań sanacyjnych w całym sektorze górnictwa węgla kamiennego.

    Panie marszałku, panie i panowie posłowie, dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Wojciech Saługa:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Oczywiście ta trudna sytuacja jest obecnie zrozumiała, natomiast nie wiem, czy dobrze zrozumiałem, więc prosiłbym jeszcze raz o wyjaśnienie: Czy to porozumienie między jednostkami samorządu terytorialnego a zarządami spółek będzie zmieniane, czy będzie utrzymywane, co dalej z porozumieniami dotyczącymi prowadzenia klas górniczych? Czy te klasy będą istnieć, czy też będą w jakiś sposób wygaszane? Co z absolwentami, którzy na mocy tych porozumień nie znaleźli teraz zatrudnienia? Czy przewiduje się dla nich jakąś rolę, czy oni po prostu wypadną z systemu, czy będą brani pod uwagę w pierwszej kolejności, jeżeli sytuacja spółek się poprawi?

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Poszczególne spółki mają swoje własne porozumienia, natomiast największy wpływ na sytuację na rynku pracy ma oczywiście sytuacja Kompanii Węglowej, ponieważ w gruncie rzeczy ponad połowa przyjęć nowych pracowników dotyczy tego podmiotu. W związku z tym to zobowiązanie po stronie Kompanii Węglowej w ramach tych nowych porozumień dotyczy gwarancji zatrudnienia w pierwszej kolejności po wznowieniu przyjęć, ponieważ aktualnie proces przyjmowania nowych pracowników został praktycznie zredukowany do zera. Dotyczy to również nowych pracowników. Należy oczekiwać, że w roku 2014 proces zatrudniania nowych pracowników nie zostanie wznowiony, natomiast w kolejnych latach - w zależności od rozwoju sytuacji. Tak więc to stawia szkoły górnicze i ich absolwentów w trudnej sytuacji, natomiast nie wykluczamy, że z perspektywy zespołu do spraw restrukturyzacji górnictwa zaproponowane zostaną w tym obszarze pewne działania związane z przekierowaniem tychże absolwentów do innych zawodów, jeśli analizy pokażą, że ta sytuacja może mieć charakter względnie trwały. Jest to na dzisiaj przedmiotem pewnych obserwacji, analiz i poszukiwania najlepszych rozwiązań. (Oklaski)