23, 24, 25 i 26 punkt porządku dziennego:

  23. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych (druk nr 1382).
  24. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 1648).
  25. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wyborczy (druk nr 1649).
  26. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych (druk nr 1756).

Poseł Jan Bury:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że dzisiaj nie byłoby tej dyskusji... To dyskusja, która nie jest dyskusją koalicja - opozycja, tylko jest dyskusją w zakresie różnych pojęć, wartości, poglądów na partie, na demokrację, na system demokratyczny. Partie, tak jak mówili moi przedmówcy, są elementem demokracji w każdym kraju, w Polsce też tak jest, i lepszego systemu niż systemy dwupartyjne, wielopartyjne na razie jeszcze nie wymyślono. Można patrzyć na przykłady różnych krajów. Jest monarchia, gdzie doświadczenia mamy historyczne absolutne, ale dzisiaj jest system partyjny czy system wielopartyjny w wielu krajach. Unia Europejska jest przykładem dobrych demokracji, tak jak mówił pan poseł Szczerski, w 27 krajach Unii Europejskiej dotacje z budżetu państwa, większe czy mniejsze, mają miejsce. Dlaczego tak jest? Myślę, że kraje Unii Europejskiej przez ostatnich kilka dziesięcioleci doświadczeń dojrzały do tego, że finansowanie z budżetu państwa jest najbardziej przejrzyste, transparentne i najbardziej demokratyczne. A jeśli nie to, to co w zamian? Te projekty, które tutaj mamy, w większości - bo myślę, że może poza projektem SLD, chodzi o inne projekty - to są takie pomysły, które powstały na skutek obłudy i hipokryzji. Odnoszę wrażenie, że wnioskodawcy tak naprawdę życzą sobie i proszą Boga, żeby te projekty nie przeszły. Czerwiec był miesiącem, w którym media się popastwiły trochę nad partiami, nad ich rozrzutnością i hulaszczym trybem życia, od wina, garniturów, sukni, cygara i zabawy, po ochronę swojego lidera, więc chodzi o to, żeby dać antidotum i żeby wyborcy usłyszeli i naród usłyszał, że oto jak tak, to my nie chcemy w ogóle tych pieniędzy. No i mamy teraz efekt, mamy wysyp projektów, różnych projektów, z lewa i z prawa. Chodzi o to, jak by to naprawić, żeby za własne grzechy ukarać wszystkich. Tak mi to wygląda. Jeżeli chodzi o media, przez parę tygodni nie schodziła z pierwszych stron partia polityczna, która trochę nielogicznie i bezsensownie wydawała te pieniądze, bo miała ich widocznie za dużo. Jakby miała problem taki jak chociażby PSL... Przez 4 lata mieliśmy zero subwencji, a potem każe nam się płacić karę, czyli de facto podatnik daje, a potem zabiera. Mamy taki system na przykład w PSL od paru lat. My rzeczywiście, tak jak mówił pan poseł Zaborowski, jesteśmy przykładem, jesteśmy jedyną partią, która odczuła, co to znaczy nie mieć przez 4 lata w ogóle pieniędzy. I nie życzę tego żadnej partii politycznej, bo ja i moi posłowie, działacze, wiemy, jak drogo to nas kosztowało. A inne partie miały wtedy subwencje z budżetu państwa i się w pieniądzach pławiły. Nie ukrywam, że kiedy dzisiaj usłyszałem podsumowanie wszystkich partii... Nie zasłużyliśmy na to, pani posłanko. Pani zawsze wszystko wie najlepiej, ale nie tym razem.

    (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wcale nie.)

    Dzisiaj usłyszałem z ust posła Solidarnej Polski, że od roku 2002 do roku 2013 tylko dwie partie polityczne, największe w parlamencie, Platforma i PiS, chapnęły prawie pół miliarda złotych. Nie ukrywam, panie pośle, że nawet nie myślałem, że taką kasę koleżanki i koledzy z tych dwóch partii chapnęli z budżetu państwa. Te dane są prawdziwe. Lata 2002-2013...

    (Poseł Krystyna Pawłowicz: Kiedy?)

    Mówię, że przez lat 11.

    (Poseł Krystyna Pawłowicz: Przez 5 lat.)

    ...PiS chapnął 248 mln, a Platforma od 2006 r., bo wcześniej nie miała, chapnęła 218, a więc łącznie prawie pół miliarda złotych. Taka jest brutalna rzeczywistość.

    (Poseł Krystyna Pawłowicz: To trzeba jeszcze ze 20 lat...)

    No, to jak się o tej kwocie czyta i się ją widzi, to budzi się głęboka refleksja, czy aby przypadkiem nasza demokracja nie za drogo kosztuje. I dlatego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mówię, patrząc na te projekty i propozycje, łącznie z projektem Solidarnej Polski, który może i jest ciekawy, ale trochę jest wyrazem obłudy, bo skoro Solidarna Polska nie będzie miała jeszcze przez dwa lata subwencji, to zabierzmy wszystkim innym - a co po piętnastym roku, propozycji w tej ustawie już nie ma, więc myślę, że to jest niewiarygodne - jeśli mielibyśmy naprawdę niczego nie udawać my wszyscy jako autorzy tych projektów, a jest czterech autorów, cztery partie są autorami różnych projektów politycznych, łącznie z Ruchem Palikota, który proponuje partie dla bogatych, partie korporacji i właścicieli, że sądzę, że najbliższy myśli o rzeczywistym oszczędzaniu pieniędzy publicznych i takiemu patrzeniu na publiczną kasę jest projekt SLD. On jest bliski, nawiasem mówiąc, także naszym poglądom i pomysłom. SLD proponuje, żeby partia musiała uzyskać w wyborach minimum 3%, żeby mieć w ogóle prawo do subwencji, ale uwzględnia się nie więcej niż 10% poparcia. W ten sposób, myślę, zrealizujemy taki oto postulat, że wszystkie partie polityczne, które przekroczą 3%, a uwzględnia się do 10%, mają minimum minimorum na funkcjonowanie statutowe na poziomie centrali, województwa i być może powiatu. Średnio pewnie to wyjdzie na partie po 4-7 mln zł. I tak jak poseł wnioskodawca Zaborowski mówił, jeśli dzisiaj po redukcji rocznie wszystkie partie otrzymują subwencje na poziomie 55 mln zł, to przy tej ustawie, która by mogła mieć rację bytu dzięki Wysokiej Izbie, ta wielkość rocznie wynosiłaby około 30 mln zł na wszystkie partie. Uważam, że jest to wielkość, która pozwoli partiom średnim i małym funkcjonować w demokratycznym państwie prawa, a partiom dużym nie pozwoli wydawać na zbytki i luksusy, bo po prostu nie będzie z czego. A przecież jeśli jest partia duża, ma 200 czy 150 mandatów, czy nawet 100, to ma posłów, ma senatorów, ma swoje biura poselskie i senackie i też na funkcjonowanie biur polityków tej partii środki publiczne z budżetu podatnika idą. Tak więc jeśli uczciwie popatrzeć na zamiary wnioskodawców, to wydaje się, że ten projekt rzeczywiście w sposób racjonalny widzi przyszłe wydatki z budżetu podatnika na funkcjonowanie partii politycznych. Wszystkie inne, uważam, są elementem hipokryzji, obłudy czy takiej dziwnej wiary w to, że wyborcy wszystko kupią. Powiemy wyborcom, że obiecaliśmy, że nie będzie finansowania, więc projekt złożyliśmy, a że Sejm odrzucił, to, sorry, nie nasza wina. Jest to przykre i jest to nie fair wobec wyborców. W związku z tym zastanówmy się wspólnie nad tym, być może w trakcie prac komisji, który projekt jest najbliższy oczekiwaniom, realiom, ale przy okazji także zachowa minimum minimorum wsparcia z budżetu państwa dla partii politycznych.

    Dlatego też nasz klub parlamentarny, jeśli będzie za dwa tygodnie w tej sprawie głosował, to na pewno pokaże, że bliski jest mu projekt SLD. Co do pozostałych projektów podejmiemy decyzję za tydzień, czy je skierować też do komisji, czy odrzucić w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)