20 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 1703).

Poseł Tadeusz Aziewicz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, druk nr 1704.

    Wysoka Izbo! Zapewnienie efektywnego funkcjonowania systemu ochrony konkurencji i konsumentów to bardzo ważne wyzwanie. Wiemy, że dobrze działający wolny rynek niesie ze sobą nie tylko korzyści ekonomiczne w postaci niższych cen oraz większej różnorodności powszechnie dostępnych dóbr konsumpcyjnych, ale także, a może przede wszystkim, wolny rynek jest fundamentem społeczeństwa obywatelskiego, bez którego nie jest możliwe właściwe funkcjonowanie demokracji. Korzyści, które przynosi nam wolność w gospodarce, możemy konsumować w pełni jedynie wtedy, kiedy rynek działa bez większych zakłóceń. Aby tak się działo, potrzebny jest strażnik reguł gry na bieżąco monitorujący boisko, na którym walczą konkurencyjne podmioty, mający dość siły i determinacji, aby przywołać do porządku faulujących zawodników. Taką rolę pełni w naszym państwie prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jest to organ administracji państwowej powołany do walki z praktykami ograniczającymi konkurencję, nadużywaniem pozycji przez wielkie podmioty oraz do ochrony konsumentów, czyli zwykłych ludzi, nabywców dóbr i usług, często bezbronnych w zderzeniu z nowoczesnymi technikami sprzedaży.

    Prezentowany dzisiaj projekt to kolejna inicjatywa zmierzająca do wzmocnienia ochrony konkurencji i konsumentów w naszym kraju. Projekt jest syntezą zarówno doświadczeń zebranych w trakcie praktycznego stosowania polskich regulacji, jak i dorobku innych krajów, które ciągle ulepszają swoje prawo i instytucje. Szczególnie ważna jest wola autorów projektu, jeżeli chodzi o zwiększenie skuteczności prezesa UOKiK w walce z kartelami, najpoważniejszymi i jednocześnie najtrudniejszymi do wykrycia i udowodnienia naruszeniami konkurencji. Między innymi temu służy proponowane w projekcie udoskonalenie systemu łagodzenia kar, leniency, które powinno zwiększyć wykrywalność porozumień ograniczających konkurencję, czyli najbardziej toksycznych praktyk monopolistycznych. Innym ważnym rozwiązaniem służącym efektywnemu zwalczaniu karteli jest wprowadzenie odpowiedzialności osób pełniących funkcje kierownicze lub wchodzących w skład organów zarządzających przedsiębiorcy za dopuszczenie do naruszenia przez przedsiębiorcę praktyk ograniczających konkurencję. Przyjęto, że maksymalna kara dla osób fizycznych będzie wysoka, bo będzie wynosiła 2 mln zł, z jednoczesną możliwością odstąpienia od jej nałożenia lub jej obniżenia w ramach systemu łagodzenia kar w zamian za przekazanie informacji o istniejących i niewykrytych praktykach. Powinno to doprowadzić do skutecznego zniechęcenia do zawierania niedozwolonych porozumień i efektywnego ich wykrywania.

    Specyfika walki z kartelami, czyli niejawnymi porozumieniami przedsiębiorców, wymaga stosowania szczególnych środków, takich jak kontrola i przeszukanie. Prezentowany projekt ustawy doprecyzowuje i porządkuje przepisy regulujące aktywność prezesa UOKiK w tym obszarze. W ramach projektu zaproponowano między innymi rozdzielenie kontroli od przeszukania. Jeżeli chodzi o przeszukania, stosowane będą konkretne przepisy Kodeksu karnego, które przewidują ochronę uprawnień przeszukiwanych między innymi w zakresie tajemnic prawnie chronionych. Przeszukanie będzie możliwe za zgodą sądu ochrony konkurencji i konsumentów wydawaną na wniosek prezesa UOKiK w formie postanowienia.

    Warto też docenić nowe rozwiązania dotyczące kontroli koncentracji, które upraszczają i skracają obowiązujące procedury, szczególnie w przypadku tak zwanych prostych koncentracji. W sprawach, które nie budzą wątpliwości, rząd proponuje jednomiesięczny termin na rozpatrzenie stosownego wniosku, przez co zostanie zredukowany czas oczekiwania łączących się podmiotów na stosowną decyzję. Jak już wspomniał pan prezes, obecnie ten termin dotyczy wszystkich fuzji i jest dwa razy dłuższy. W przypadku spraw budzących wątpliwości w zakresie ich skutków rynkowych autorzy projektu przewidują przejście do drugiego etapu procedury poprzez wydanie postanowienia o przedłużeniu terminu, jeżeli chodzi o zakończenie postępowania, o kolejne cztery miesiące.

    Projekt zakłada również możliwość przedstawienia przedsiębiorcy zastrzeżeń do planowanej koncentracji, co umożliwi mu merytoryczne ustosunkowanie się do zarzutów przed wydaniem ostatecznej decyzji. Niezwykle ważny dla łączących się przedsiębiorców jest także przepis o nieujawnianiu tej części decyzji prezesa UOKiK zawierającej warunkową zgodę na koncentrację, która dotyczy terminu spełnienia warunków nałożonych na przedsiębiorcę, na przykład może to być nakaz sprzedaży jednej ze spółek. Proponowane rozwiązanie zapobiegnie ewentualnemu obniżeniu jej ceny, gdyż trudno o dobrą transakcję w sytuacji, kiedy potencjalni kontrahenci wiedzą, w jakim terminie musi być ona dokonana.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentowany dzisiaj projekt zawiera zapisy, które istotnie wzmocnią system ochrony konkurencji i konsumentów w naszym kraju. To trudna materia, której interes publiczny często zderza się z interesami wielkich i wpływowych podmiotów.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wnoszę o skierowanie projektu do dalszych prac w Komisji Gospodarki. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)