25 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci, przyjętego w Nowym Jorku dnia 15 grudnia 1989 r. (druki nr 1408 i 1528).

Poseł Wanda Nowicka:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako posłanka niezrzeszona pragnę zająć stanowisko wobec sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci.

    Polska podpisała Drugi Protokół Fakultatywny, dlatego w pełni popieram projekt ustawy ratyfikacyjnej i wyrażam nadzieję i przekonanie, że Polska przyjmie protokół bez zastrzeżeń. Jego ratyfikacja będzie oznaczać, że Polska nie zgadza się na wykonywanie kary śmierci. Protokół daje bowiem możliwość wprowadzenia jednego wyjątku, jakim jest dopuszczenie kary śmierci w czasie wojny. W mojej ocenie nie ma jednak żadnego uzasadnienia dla stosowania tego rodzaju kary i nawet stan wojny nie może być tutaj wyjątkiem. To jest szczególnie istotne, by Polska ratyfikowała protokół zakazujący kary śmierci bez zastrzeżeń, co zresztą będzie w zgodzie z planowaną ratyfikacją innego równie ważnego aktu prawa międzynarodowego, to jest Protokołu nr 13 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

    W polskim prawie na gruncie zarówno konstytucji, jak i prawa karnego nie ma miejsca na stosowanie kary śmierci. Nie mieści się ona w powszechnie obowiązujących standardach moralnych i wartościach, takich jak obowiązek poszanowania godności ludzkiej w każdych warunkach, stanowiąc przejaw zbędnego okrucieństwa. Kara śmierci jest okrutna i niemożliwa do zaakceptowania przez cywilizowane społeczeństwa nie tylko z uwagi na jej nieodwracalny i ostateczny skutek, jakim jest pozbawienie życia człowieka, ale również z uwagi na niezwykle traumatyczny czas oczekiwania na jej wykonanie.

    Nie może być powrotu do kary śmierci i nie ma już miejsca na czynienie jakichkolwiek wyjątków od zakazu jej stosowania. Ratyfikacja przez Polskę protokołów zakazujących kary śmierci będzie symbolem tego, że Polska jednoznacznie potępia karę śmierci i już nigdy nie wróci do niej w swoim systemie prawnym. Ma to tym większe znaczenie, że w Polsce w niektórych debatach politycznych nadal pojawiają się niepokojące głosy, by przywrócić karę śmierci.

    Brak ratyfikacji przez Polskę tak ważnego i symbolicznego protokołu pozostaje niezrozumiały i jest niespójny z wewnętrznym stanem prawnym. W Polsce kary śmierci nie wykonuje się już od roku 1988, od roku 1995 obowiązywało moratorium na jej wykonanie, a ostatecznie kara śmierci została zniesiona w Kodeksie karnym w roku 1997 i zastąpiona karą dożywotniego pozbawienia wolności. Żadne okoliczności nie dają uprawnienia do jej stosowania, dlatego w pełni popieram projekt ustawy dotyczący ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci. Dziękuję. (Oklaski)