Poseł Krystyna Kłosin:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym wygłosić oświadczenie dotyczące XV Światowego Zjazdu Kaszubów, który odbył się 6 lipca br., w ostatnią sobotę, we Władysławowie na Półwyspie Helskim.

    Kolorowe korowody Kaszubów zjechały się ze wszystkich zakątków regionu, a także z zagranicy - Kanady, Niemiec i Litwy. Idąc barwnym pochodem wśród wielu obecnych już w tym czasie we Władysławowie turystów, śpiewali jedną z najpopularniejszych i melodyjnych kaszubskich pieśni, której słowa pozwolę sobie zacytować:

    ˝Chto chce spádzëć dobré wczasë / Niech w kaszëbsczé jedzie lasë / Tam kaszëbsczi dobri lëdze / Pòmògą mù w kòżdi biédze˝.

    I refren: ˝Kaszëbsczé jezora, kaszëbsczi las / Kaszëbe, Kaszëbe wòłają was˝.

    Przetłumaczę: ˝Kto chce spędzić dobre wczasy / Niech w kaszubskie jedzie lasy / Tam kaszubscy dobrzy ludzie / Pomogą mu w każdej biedzie˝.

    I refren: ˝Kaszubskie jeziora, kaszubski las / Kaszuby, Kaszuby wołają was˝.

    (Poseł Wojciech Penkalski: Trzeba zaśpiewać.)

    Zaśpiewam w kuluarach.

    Formuła zjazdu, który odbywa się co roku w innej miejscowości, od początku przyjęta została z wielkim entuzjazmem i co roku przyciąga tysiące ludzi dumnych ze swej przynależności do kaszubskiej wspólnoty, a także goszczących w tym czasie w regionie turystów. Wśród nich jest wielu młodych ludzi, co szczególnie cieszy, gdyż rodzi nadzieję na kontynuację tej wspaniałej tradycji, ale również na ochronę wspólnego dziedzictwa historyczno-kulturowego całej Kaszubszczyzny. Impreza ma charakter społeczny, jest okazją do poznania lokalnych środowisk, obecnej tu od wieków kultury, zwyczajów oraz prezentacji miasta gospodarza zjazdu. Organizowane są liczne kiermasze twórców ludowych, wystawy rękodzieł, występy zespołów oraz degustacje tradycyjnych kaszubskich potraw, przede wszystkim ryb morskich i słodkowodnych w wielu postaciach.

    Liczna zawsze na zjazdach frekwencja jest dowodem na silną potrzebę integracji wewnątrz tej społeczności. Według danych z narodowego spisu powszechnego w 2011 r. przynależność do narodowości kaszubskiej zadeklarowało około 233 tys. osób. Z tego ponad 90% równocześnie deklaruje narodowość polską. Językiem kaszubskim posługuje się 108 tys. osób. Szacuje się, że Kaszubów mieszkających w Polsce i za granicą jest około 0,5 mln.

    Od lat można zaobserwować pewien renesans języka kaszubskiego, którego obecnie można uczyć się w szkołach podstawowych i średnich. W wielu miejscowościach na Kaszubach nazwy miejscowości i ulic pisane są w języku kaszubskim i polskim. Na co dzień towarzyszą Kaszubom radio, telewizja i prasa w języku kaszubskim. Kaszubi bardzo wzięli sobie do serca słowa Jana Pawła II wypowiedziane w Gdyni w czerwcu 1987 r., kiedy to papież powiedział: Siostry i bracia Kaszubi, strzeżcie tych wartości, które stanowią o waszej tożsamości.

    W tym roku Kaszubów spotkał wielki honor, gdyż zjazd zaszczycił swoją obecnością prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Prezydent w swoim wystąpieniu użył określenia, że Kaszubi są solą tej ziemi, solą północnej Polski, co wynika z ich niełatwej historii, a także z umiejętności zagospodarowania polskiej wolności. Prezydent wspomniał okres międzywojenny, mówiąc, że od 1920 r. przez niepełne 20 lat Kaszubi mądrze, umiejętnie oraz z korzyścią dla siebie i całej Polski zagospodarowywali tę wolność. Prezydent przekazał włodarzom zjazdu historyczną kopię odpisu petycji społeczności kaszubskiej datowaną na 23 października 1919 r., wręczoną osobiście przez delegatów Kaszubów Józefowi Piłsudskiemu, naczelnikowi państwa i naczelnemu wodzowi wojsk polskich, po tym, jak naczelnik państwa zgodził się zostać szefem 66. Kaszubskiego Pułku Piechoty. Kaszubi zaświadczają w tej petycji, że: lud kaszubski chce i umie być tylko Polakami. Składając hołd naczelnikowi, proszą, aby poprowadził pułk kaszubski ku chwale, szczęściu i potędze wielkiej ojczyzny.

    Wręczając kopię tej petycji marszałkowi województwa pomorskiego i prezesowi Zrzeszenia Kaszubko-Pomorskiego, pan prezydent powiedział: Niech będzie to na chwałę Kaszubów i umiejętności łączenia przez nich dumy z bycia Kaszubami i patriotyzmu polskiego. Kaszubi zawsze (Dzwonek) podejmowali i podejmują działania...

    Jeszcze minutka, panie marszałku.

    ...których celem jest budowanie zbiorowej tożsamości regionalnej, by aktualne było powiedzenie, którego autorem jest poeta kaszubski Hieronim Derdowski: Nie ma Kaszëb bez Polönii, a bez Kaszëb Pölści - nie ma Kaszub bez Polonii, a bez Kaszub Polski.