3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (druki nr 1001 i 1053).

Poseł Krzysztof Kłosowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

    Omawiany projekt ustawy naturalnie ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej, jest też kontynuacją zwalczania zatorów płatniczych i ustawy, która jest już uchwalona, z dnia 12 czerwca 2003 r. także o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

    Poseł sprawozdawca bardzo wyraźnie określił, podał korzyści i zalety omawianego projektu ustawy, tak że nie będę powtarzał tych argumentów. Jednakże chciałbym się skupić na kilku informacjach zawartych w uzasadnieniu.

    Pierwsza informacja, która dość mocno mnie zaniepokoiła, dotyczy tego, jak wygląda przeciętne opóźnienie w transakcjach płatniczych w przypadku kontrahentów oraz organów publicznych. Otóż średnie przeciętne opóźnienie w zapłacie należności przez kontrahentów będących przedsiębiorcami wyniosło 36 dni. Niestety w uzasadnieniu nie ma informacji o tym, jak wyglądały dane historyczne, chociażby te z ostatnich 10 lat. Wówczas moglibyśmy porównać, czy ten wskaźnik w wyniku kryzysu powiększa się, czy też obniża. Bardziej niepokojące jest jednak opóźnienie w transakcjach zapłaty przy należnościach, w przypadku których stroną były organy publiczne, wynoszące 27 dni. Otóż organy publiczne powinny być wzorcowym płatnikiem, więc całkowicie nie rozumiem tak dużego opóźnienia w transakcjach płatniczych. Jest jeszcze informacja, która mnie bardziej niepokoi. Otóż kwota odsetek i uchybień na niekorzyść budżetu państwa w roku 2013 może wynieść 240 mln zł, a w roku 2015 przekroczy ćwierć miliarda. Jest tutaj moje dość duże zaniepokojenie tym, dlaczego te kwoty rosną. Czy Ministerstwo Finansów zakłada, iż przez najbliższe lata nie będzie starało się bardziej pilnować terminów płatności mimo dobrej ustawy, którą mamy, a te opóźnienia będą jeszcze większe i uchybienia w przypadku budżetu państwa będą rosły? Taką informację mamy w uzasadnieniu.

    Wracając do samej ustawy, chciałbym powiedzieć, że to dobrze, iż pozostaje art. 5, który umożliwia żądanie odsetek po terminie 30 dni. To jest tzw. opłata za kredyt kupiecki. Bardzo dobrze, że to pozostaje. Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło ankietę na próbie 6 tys. przedsiębiorców. 283 przedsiębiorców odpowiedziało na ankietę w pełni, z czego ponad 91% z nich to były małe i średnie przedsiębiorstwa. W grupie badanych małych i średnich przedsiębiorstw aż 26% przedsiębiorstw nie nalicza odsetek za opóźnienia zgodnie z uprawnieniami, które daje ta ustawa. Powodem tego jest obawa przed utratą kontrahenta. Kolejne 7% badanych małych i średnich przedsiębiorstw nie nalicza odsetek, a jako przyczynę podaje podobne działania swojej konkurencji, czyli także możemy powiedzieć, że jest to obawa o utratę kontrahenta. 1/3 małych i średnich przedsiębiorstw nie korzysta ze swoich uprawnień z obawy przed utratą stałego źródła dochodu, czyli swoich dostaw.

    Dlatego też w imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota przygotowaliśmy poprawkę do ustawy, która umożliwi tej 1/3 kontrahentów otrzymywanie odsetek bez konieczności ich żądania, czyli na zasadzie uzyskania tych odsetek bez wezwania. Otóż w art. 4 ustawy proponujemy dodać pkt 3, gdzie jest mowa o mikroprzedsiębiorcy, małym przedsiębiorcy, średnim przedsiębiorcy, przedsiębiorstwie w rozumieniu odpowiednio art. 104, 105, 106 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W art. 5 dodajemy pkt 2: W przypadku gdy wierzyciel jest mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą lub średnim przedsiębiorcą, a dłużnik nie jest mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą lub średnim przedsiębiorcą, wierzycielowi bez wezwania przysługują odsetki ustawowe. Liczę na szerokie poparcie tej poprawki, ponieważ to dotyczy małych i średnich przedsiębiorstw, które obawiają się i nie korzystają z dobrodziejstw tej ustawy. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

    Panie marszałku, poprawka.

Poseł Krzysztof Kłosowski:

    Poprawki, dwie.