8 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2013 Rokiem Pamięci o Powstaniu Styczniowym (druki nr 593 i 821).

Poseł Piotr Babinetz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wielki zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość do poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku 2013 Rokiem Pamięci o Powstaniu Styczniowym, zgłoszonego przez posłów Prawa i Sprawiedliwości w związku z przypadającą w styczniu przyszłego roku 150. rocznicą wybuchu powstania.

    W czerwcu 1914 r. we Lwowie podczas pogrzebu Józefa Janowskiego, ostatniego już członka Rządu Narodowego, Józef Piłsudski powiedział do strzelców i drużyniaków: Stoimy przed Rządem Narodowym, chłopcy, pożegnać go nam po żołniersku przystoi. Baczność! Szarże salutują! Spocznij!

    Powstańcy styczniowi byli wówczas otoczeni niemal kultem, ale przede wszystkim byli wzorem dla kolejnych pokoleń, szczególnie dla tego pokolenia, które w 1918 r. wywalczyło, a w 1920 r. obroniło niepodległość ojczyzny. W II Rzeczypospolitej powstańców styczniowych odznaczono Krzyżem Niepodległości i oddawano im honory wojskowe. Myślę, że to zobowiązanie jest aktualne do dzisiaj, oczywiście z konieczności w innej formie, jak właśnie poprzez przyjęcie powyższej uchwały.

    Jest to także bardzo ważny argument międzynarodowy. Przywódcy powstania styczniowego podjęli próbę wskrzeszenia idei Rzeczypospolitej nawet nie dwojga, ale trojga narodów. Na pieczęci Rządu Narodowego otoczonej szczególnym autorytetem i posłuchem, bo będącej symbolem tego tajemnego rządu, zamieszczono wizerunek Orła, Pogoni i św. Michała Archanioła. Zapewne dlatego uchwałę o uznaniu roku 2013 rokiem powstania styczniowego przyjął litewski Sejmas. To szczególnie ważna okoliczność, również dla nas. Warto wyrazić uchwałą polskiego Sejmu solidarność także z odczuciami litewskich parlamentarzystów na temat wspólnej walki z rosyjskim zaborcą. Zresztą Prezydium Sejmu RP zarekomendowało nam przyjęcie powyższej uchwały. Mam nadzieję, że Wysoka Izba przychyli się do tej sugestii, szczególnie w obliczu tych informacji, które przedstawił przed chwilą pan marszałek. Podkreślam, Prezydium Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarekomendowało przyjęcie powyższej uchwały.

    Wspomnijmy też indywidualny wymiar poświęcenia ludzi, którzy przecież ochotniczo włączyli się do walk powstańczych. Młody 17-letni Robert Dembowski z Krosna, który przedarł się do powstania z zaboru austriackiego, walczył w oddziale pułkownika Dionizego Czachowskiego, a wkrótce po powstaniu zmarł zesłany na Syberię. I wspomniany Dionizy Czachowski, naczelnik wojenny województwa sandomierskiego, nazywany biczem bożym dla zgrai moskiewskiej, który poległ w walce w listopadzie 1863 r., a powstańcami byli również jego synowie: Adolf Czachowski, po powstaniu aż przez dwadzieścia kilka lat zesłaniec syberyjski, który zmarł z wycieńczenia niedługo po powrocie do Polski, oraz Karol Czachowski, któremu po powstaniu udało się opuścić zabór rosyjski. Pewnie dlatego ja mam zaszczyt dzisiaj zabierać głos w Wysokiej Izbie oraz w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość rekomendować przyjęcie powyższej uchwały.

    I wreszcie, myślę (Dzwonek), nasze szczególne zobowiązanie. Niezłomny dyktator Romuald Traugutt wraz z członkami Rządu Narodowego: Jeziorańskim, Krajewskim, Toczyskim, Żulińskim zostali przez władze rosyjskie nie tylko zamordowani, ale również posypani wapnem i potajemnie pochowani. Jest tu zresztą pewna analogia ze skrytymi pochówkami ofiar komunistycznych oprawców z przełomu lat 40. i 50. XX w. To, że zaborca chciał zatrzeć ślady po naszych niezłomnych przywódcach, w sposób szczególny powinno nas mobilizować do ich godnego uhonorowania.

    Na koniec jeszcze raz w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość apeluję i proszę, abyście jednak państwo posłowie przyjęli uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2013 Rokiem Pamięci o Powstaniu Styczniowym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)