4 punkt porządku dziennego:

Poseł Józef Racki:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne. Projekt zakłada skrócenie okresu zatrzymywania i przechowywania danych generowanych w sieci telekomunikacyjnej do 6 miesięcy. Zgodnie z art. 180a ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne operator publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych są obowiązani na własny koszt zatrzymywać i przechowywać dane niezbędne do ustalenia lokalizacji telekomunikacyjnego urządzenia końcowego, użytkownika końcowego inicjującego połączenie oraz użytkownika, do którego połączenie jest kierowane, a także określenia daty i godziny połączenia, czasu jego trwania, rodzaju połączenia oraz lokalizacji telekomunikacyjnego urządzenia końcowego. Wskazane wyżej podmioty są zobowiązane do przechowywania tych danych przez okres 24 miesięcy, licząc od dnia połączenia lub nieudanej próby połączenia. Dane, z wyjątkiem tych, które zostały zabezpieczone na podstawie innych przepisów, zostają zniszczone z upływem tego okresu. Celem omawianego unormowania jest zapewnienie dostępu do danych służbom, prokuraturze i sądom w celu przeprowadzania dochodzenia, wykrywania i ścigania przestępstw.

    Regulacja dotycząca obowiązku retencji danych telekomunikacyjnych, czyli, tłumacząc to pojęcie, obowiązku przechowywania informacji o połączeniach, wkracza w sposób istotny i drastyczny w sferę prawnie chronionej prywatności każdego obywatela. W obliczu postępującego rozwoju technik informatycznych gromadzenie i przechowywanie danych retencyjnych jest silnie inwazyjnym narzędziem. Jak podkreśla europejski inspektor ochrony danych, zatrzymywanie i przechowywanie danych o połączeniach telekomunikacyjnych i lokalizacji wszystkich osób w Unii Europejskiej, które używają telefonu lub Internetu, jest poważną ingerencją w ich prawo do prywatności. Tego rodzaju praktyka może powodować u obywatela poczucie permanentnej inwigilacji, ponieważ jego aktywność w przestrzeni telekomunikacyjnej jest rejestrowana i zapisywana. Użytkownicy telefonów czy Internetu często jednak nie mają świadomości, że informacje o ich aktywności są gromadzone i przechowywane na wszelki wypadek. Należy więc postulować ograniczenie okresu przechowywania tychże danych do minimum.

    Odwołując się do sfery prywatności obywatela, celowe wydaje się ponadto ustalenie, czy zatrzymanie i przechowywanie danych telekomunikacyjnych spełnia konstytucyjny warunek proporcjonalności. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 r. w demokratycznym państwie prawnym nie jest koniecznie przechowywanie informacji na temat obywateli uzyskanych w toku czynności operacyjnych ze względu na potencjalną przydatność tych informacji. Wobec powyższego obowiązujące przepisy mogą także budzić wątpliwości co do ich konstytucyjności. Obowiązek zatrzymywania i przechowywania danych telekomunikacyjnych jest jednak przewidziany przez prawo europejskie, a państwa członkowskie zostały zobligowane do wdrożenia unijnych regulacji do krajowych porządków prawnych. Podsumowując niniejszy wątek, wobec konieczności zgodności polskiego prawa z prawem europejskim możemy jedynie mówić o skróceniu czasu przechowywania powyższych danych do określonego okresu.

    Okres przechowywania danych retencyjnych został w 2006 r. wydłużony z 12 miesięcy do 24. Jest to tym samym maksymalny okres dopuszczalny w unijnym prawie. Należy uznać, iż nie ma uzasadnienia, by w polskich warunkach prawnych podmioty telekomunikacyjne przechowywały przedmiotowe dane przez tak długi okres, ponosząc koszty, które następnie skutkują odpowiednio wyższymi opłatami za korzystanie z ich usług. Warto dodać, iż większość europejskich państw wprowadziła regulacje, na podstawie których dane retencyjne są przechowywane znacznie krócej, np. przez 6 miesięcy - Niemcy, Litwa, Luksemburg, Słowacja, Holandia; 12 miesięcy - Dania, Francja, Wielka Brytania, Hiszpania; 18 miesięcy - Łotwa, Słowenia. Oprócz Polski okres 24 miesięcy przyjęły także Irlandia i Włochy.

    Jako wnioskodawcy projektowanej zmiany Prawa telekomunikacyjnego wskazujemy ponadto, że wątpliwości co do konstytucyjności przepisów normujących przechowywanie danych telekomunikacyjnych wyrażał także rzecznik praw obywatelskich oraz prokurator generalny. Rozwiązania te są również krytykowane przez organizacje pozarządowe oraz podmioty telekomunikacyjne.

    Projekt niesie ze sobą pozytywne skutki społeczne. W obliczu nasilających się protestów społeczeństwa obywatelskiego wobec międzynarodowej umowy ACTA dotyczącej walki z łamaniem praw własności intelektualnej oraz handlem podrabianymi towarami należy szczególną uwagę zwrócić na krajowe przepisy, które w sposób nazbyt inwazyjny wkraczają w prawa i wolności obywatela. Szczególne znaczenie ma tu obszar prywatności sprowadzający się do problematyki konstytucyjnej ochrony wolności komunikowania się.

    Uchwalenie projektowanej ustawy nie spowoduje konieczności wydania nowych lub zmian istniejących aktów prawnych, w tym aktów wykonawczych. Wprowadzone zmiany zgodnie z art. 180a ust. 1 projektu ustawy Prawo telekomunikacyjne nie spowodują kosztów budżetowych, ani kosztów dla jednostek samorządu terytorialnego. Nie mają też wpływy na rynek pracy, konkurencyjność wewnętrzną ani rozwój regionalny. Operator publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych są obowiązani na własny koszt zatrzymywać i przechowywać dane. Projekt wprowadzający zmiany w ustawie Prawo telekomunikacyjne spowoduje jedynie obniżenie kosztów archiwizacji danych obciążających operatora sieci telekomunikacyjnej oraz dostawców usług telekomunikacyjnych.

    Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Dyrektywa 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnieniem publicznych sieci łączności oraz zmieniająca dyrektywę 2002/58/WE w art. 6 przewiduje, iż przedmiotowe dane są zatrzymywane na okres nie krótszy niż 6 miesięcy oraz nie dłuższy niż 2 lata od daty połączenia.

    Panie Marszałku! W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego wnoszę o przekazanie przedłożonego projektu do właściwych komisji. Dziękuję bardzo.