13 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 181).

Poseł Tomasz Szymański:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz o zmianie innych ustaw zawartego w druku nr 181.

    Powyższy projekt, wskazując na potrzebę usprawnienia procedury postępowań administracyjnych, reguluje trzy zagadnienia z Kodeksu postępowania administracyjnego oraz jedno z Kodeksu postępowania karnego. I tak chodzi mianowicie o zastąpienie wymaganych przepisami zaświadczeń oświadczeniami strony. W obecnym brzmieniu Kodeks postępowania administracyjnego dopuszcza składanie oświadczeń, co jest uregulowane wprost w art. 75 § 2 oraz w art. 220, którego treść znowelizowano 1 lipca 2011 r. Proponowane wprowadzenie oświadczenia zastępującego zaświadczenie składanego pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznanie zamiast zaświadczenia w postępowaniu kończącym się wydaniem decyzji administracyjnej może znacznie zwiększyć ˝nieuczciwe postępowanie˝ strony poprzez zatajanie prawdy lub podanie nieprawdy, co w istocie może doprowadzić do braku kontroli, tj. organ nie będzie w stanie weryfikować prawdomówności strony. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska największe ryzyko składania fałszywych zeznań będą ze sobą niosły oświadczenia w zakresie potwierdzenia faktów lub stanu prawnego dotyczące uzyskiwanych przez wnoszącego dochodów lub jego sytuacji ekonomicznej, także w celu uzyskania pomocy wszelkiego typu przewidzianej przepisami prawa, i posiadania statusu bezrobotnego. Ryzykiem obarczone będą także oświadczenia dotyczące pozostawania przy życiu, niezalegania z obowiązkowymi daninami publicznymi, bycia rencistą, emerytem, studentem, członkiem stowarzyszeń lub organizacji społecznych, na utrzymaniu innej osoby oraz karalności za przestępstwo popełnione umyślnie i przestępstwo skarbowe.

    Wymienione oświadczenia związane są często z uzyskaniem decyzji administracyjnej, która przyznaje pomoc społeczną czy też socjalną (zasiłki, stypendia, świadczenia socjalne). Zaświadczenie jest formą bardziej wiarygodną niż złożone przez strony w postępowaniu administracyjnym oświadczenie, które ma zastąpić zaświadczenie.

    Poza tym Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska pragnie zwrócić uwagę, że na wydanie zaświadczenia, zgodnie z art. 217 § 3, organ ma maksymalnie 7 dni, a czyni to zawsze bez zbędnej zwłoki, a więc okres oczekiwania na zaświadczenie nie jest długi. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy dana osoba musi przedstawić zaświadczenia z kilku miejsc, wtedy czas ich uzyskania będzie zależny od momentu wystąpienia przez nią, przez stronę bądź wnioskodawcę, do organu lub innego podmiotu publicznego.

    Podsumowując, stwierdzić należy, że konsekwencją zmiany byłoby faktyczne uchylenie przepisów szczególnych, które wymagają podwyższonej pewności orzekania na podstawie istotnych dla sprawy faktów i dowodów.

    Kolejny temat to określenie terminu ważności zaświadczenia. Nie można określić terminu ważności wydanego zaświadczenia, to znaczy nie da się przewidzieć, kiedy nastąpi zmiana potwierdzonych stanów faktycznych bądź stanów prawnych. Dla przykładu dzisiaj jest się osobą aktywną zawodową, jutro jest się osobą bezrobotną. Stan prawny, stan faktyczny się zmienia, dlatego wprowadzenie tego zapisu nie znajduje uzasadnienia.

    Jeżeli chodzi o poświadczenie przez urzędników własnoręczności podpisów oraz zgodności kopii z okazanym oryginałem, to według obecnego brzmienia Kodeksu postępowania administracyjnego poświadczenia dokumentu oprócz notariusza może dokonać występujący w sprawie pełnomocnik strony, ale tylko wtedy, gdy jest to radca prawny, adwokat, rzecznik patentowy lub doradca podatkowy. Wówczas taki dokument będzie miał charakter dokumentu urzędowego. Reguluje to przepis art. 33 dotyczący poświadczania kopii pełnomocnictwa oraz art. 76a, jeżeli chodzi o pozostałe dokumenty. Z zapisów proponowanego działu VIIa nie wynika wprost, że chodzi tu o poświadczanie dokumentów składanych wraz z podaniem w trakcie postępowania administracyjnego. Takie brzmienie sugerowałoby, że każda osoba, zamiast pójść do notariusza, ponieważ to leży w jego kompetencji, mogłaby przyjść do urzędu, ministerstwa czy też innego podmiotu publicznego i zażądać poświadczenia w każdej chwili każdego dokumentu.

    Jeżeli chodzi o wprowadzenie regulacji Kodeksu postępowania karnego (informowanie o wniesieniu aktu oskarżenia i wydaniu wyroku w sprawie o złożenie fałszywego oświadczenia, zeznania) i obowiązku zawieszenia postępowania administracyjnego, to uważamy, że Kodeks postępowania administracyjnego zawiera wystarczające określenie w art. 97 § 1, kiedy następuje zawieszenie postępowania, w szczególności w pkt 4. Stanowi on, że organ zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Pamiętać należy ponadto, że jeśli organ dysponuje innymi dowodami, które będą stanowić podstawę (patrz: art. 220) rozstrzygnięcia, to obligatoryjne zawieszenie postępowania w przypadku złożenia fałszywego oświadczenia jest nieuzasadnione. (Dzwonek).

    Zdaniem mojego klubu parlamentarnego...

    Panie marszałku, jeżeli pan pozwoli, to skończę.

    ...projekt ustawy nie jest spójny z przepisami K.p.a. w obecnym brzmieniu, to znaczy wprowadza coś, co już jest uregulowane, oraz innymi ustawami, ustawą o notariacie. Nie usprawni on postępowań administracyjnych, ponieważ składanie oświadczenia zastępującego zaświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej niesie pewnego ryzyko składania fałszywych zeznań, co de facto wydłuży czas postępowania administracyjnego, a nie skróci go. Nakłada on na organ administracji publicznej dodatkowy obowiązek poświadczania każdemu obywatelowi każdego dokumentu bez związku z toczącym się postępowaniem, co pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi przepisami.

    Reasumując, Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie głosował za odrzuceniem proponowanego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Poseł Andrzej Dera: W pierwszym czytaniu.)