3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie ministra rozwoju regionalnego z realizacji w 2010 r. Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006 (druk nr 49) wraz ze stanowiskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (druk nr 122).

Poseł Cezary Olejniczak:

    Dziękuję, pani marszałek.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej zaprezentować stanowisko wobec sprawozdania ministra rozwoju regionalnego z realizacji w 2010 r. Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006.

    Nie byłoby tego sprawozdania, gdybyśmy w dniu 1 maja 2004 r. nie zostali członkami Unii Europejskiej. Należy tutaj przypomnieć, że to dzięki staraniom ówczesnego rządu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, premiera Leszka Millera, zostały zakończone negocjacje akcesyjne, w których określono m.in. środki, o jakich dzisiaj mówimy. Bez tych funduszy nie byłoby wzrostu gospodarczego, o którym napisano w tym sprawozdaniu. Środki te pozwoliły na osiągnięcie wysokiej dynamiki wzrostu produktu krajowego brutto. W 2009 r. Polska przeszła suchą nogą przez kryzys, który wtedy już szalał w Unii Europejskiej. Byliśmy jedynym krajem, który odnotował wzrost gospodarczy. Właśnie dzięki tym funduszom uniknęliśmy recesji. W 2010 r. wzrost produktu krajowego brutto w Polsce w skali całego roku zwiększył się o 3,8%, tak jak państwo napisali w sprawozdaniu. Bez tych pieniędzy nie byłoby nowych miejsc pracy, których wciąż jest jednak za mało. Niepokojącym sygnałem na rynku pracy jest dynamiczny wzrost liczby bezrobotnych, bez prawa do zasiłku ponad 1,6 mln z nich. Warto podkreślić, że jakość kapitału ludzkiego należy do podstawowych czynników decydujących o konkurencyjności kraju i jego zdolności do długofalowego rozwoju społeczno-ekonomicznego. Szczególnie istotnym aspektem wdrażania funduszy unijnych w Polsce jest ich oddziaływanie w wymiarze społecznym. To są nowe miejsca pracy - około 200 tys. w 2009 r. dzięki tym funduszom udało nam się w Polsce ich stworzyć - to są szkolenia, kursy przekwalifikowujące, to są wreszcie stypendia dla uczniów i studentów pochodzących z obszarów wiejskich. Bez tych środków nie byłoby nowych dróg, autostrad, modernizacji linii kolejowych.

    W latach 2004-2009 odnotowano przyspieszenie rozwoju infrastruktury w Polsce. Między innymi przy istotnym udziale Narodowego Planu Rozwoju uzyskano ponad 2/3 całkowitego przyrostu długości autostrad w analizowanym okresie oraz zrealizowano praktycznie całość dróg ekspresowych wchodzących w skład europejskich korytarzy transportowych. Do końca 2009 r. dzięki tym środkom zbudowano i zmodernizowano łącznie ponad 282 km autostrad, zbudowano i zmodernizowano ponad 4704 km dróg ekspresowych krajowych, regionalnych, powiatowych i wreszcie dróg gminnych, zmodernizowano 443 obiekty mostowe, przebudowano 635 km linii kolejowych, zakupiono pojazdy szynowe, pojazdy kolejowe.

    Wśród zrealizowanych w ramach Narodowego Planu Rozwoju projektów transportu drogowego znalazło się zdecydowanie za mało inwestycji dwujezdniowych. Skupiliśmy się przede wszystkim na małych projektach, za mało było inwestycji dwujezdniowych i powstały, szczególnie w ośrodkach miejskich, tak zwane wąskie gardła, tak jak w przypadku naszej stolicy Warszawy, do której z każdego kierunku ciężko dojechać. Tak że życzylibyśmy sobie, żeby w przyszłych planach już przewidziano - by duże ośrodki aglomeracyjne, takie jak nasza stolica, mogły się rozwijać - że te drogi powinny być znacznie szersze, o większej przepustowości.

    W celu poprawy infrastruktury drogowej i środowiskowej do końca 2010 r. z tych środków wybudowano i zmodernizowano ponad 5 tys. km dróg i autostrad, 4,1 tys. km sieci wodociągowej oraz 5,4 tys. km sieci kanalizacyjnej.

    W sektorze transportu inwestycje z udziałem środków Funduszu Spójności służą modernizacji, przebudowie i rozbudowie transeuropejskiej sieci transportowej. W skład ww. sieci wchodzą wybrane linie kolejowe, główne drogi, drogi wodne, porty morskie i lotnicze. Przy wsparciu Funduszu Spójności zmodernizowano ponad tysiąc kilometrów torów kolejowych. Na poszczególnych liniach zainstalowano także prototypowe urządzenia odstraszające zwierzęta od torów. Dzięki modernizacji linii kolejowych wzrosła prędkość pociągów na głównych liniach kolejowych, zwiększyło się bezpieczeństwo podróży. W wyniku realizacji inwestycyjnych projektów Funduszu Spójności na 400 km linii kolejowych pociągi mogą jeździć z prędkością około 160 km/godz.

    Z wyżej wymienionych efektów realizacji projektów Funduszu Spójności w Polsce należy też wspomnieć takie, jak: uzyskanie przez Polskę pierwszego połączenia autostradowego z pozostałymi krajami Unii Europejskiej - to jest autostrada A4, modernizacja obu przygranicznych odcinków drogi kolejowej E20 łączącej nasz kraj z zachodnią granicą, powstanie najdłuższego w Polsce ciągu autostradowego na autostradzie A4 Szarów - zachodnia granica, uzyskanie dwóch nowoczesnych połączeń kolejowych, to są linie E20 i E30. Zbudowano też pierwsze w Polsce przejścia dla zwierząt umiejscowione ponad linią kolejową, to jest linia E20 Rzepin - granica państwa.

    W ramach Narodowego Planu Rozwoju wsparto ponad 18 tys. projektów w przedsiębiorstwach. Szacuje się także, że dzięki realizacji tego planu wskaźnik nakładów poniesionych na badania i rozwój w relacji do PKB wzrósł do poziomu 0,68%. Polityka spójności przyczyniła się do rozwoju wszystkich polskich regionów, w szczególności w wymiarze makroekonomicznym. To jest nadal niewystarczający poziom, ale znaczna część środków poszła na region wschodni naszego kraju.

    Jednym z kluczowych celów rozwojowych Unii Europejskiej, w tym Polski, jest trwałe oddzielenie rosnącego zanieczyszczenia środowiska od wzrostu gospodarczego. Ochrona środowiska stanowiła zatem jeden z istotnych priorytetów polityki spójności w badanym okresie. W ramach Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 zrealizowano ponad 3 tys. projektów dotyczących ochrony środowiska o wartości 17 mld zł. Kluczowe efekty wsparcia w ramach Narodowego Planu Rozwoju w latach 2004-2006 to budowa, rozbudowa i modernizacja 275 oczyszczalni ścieków komunalnych, 101 oczyszczalni ścieków przemysłowych i 1729 przydomowych oczyszczalni oraz 313 stacji uzdatniania wody, głównie zlokalizowanych w gminach wiejskich. Udało się zbudować lub rozbudować 12 zakładów zagospodarowania odpadów i 8 indywidualnych systemów sortowania odpadów komunalnych. Jak więc widać, bez tych środków nie byłaby możliwa modernizacja naszego kraju.

    W związku z powyższym Klub Poselski Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie opiniuje sprawozdanie z realizacji w 2010 r. Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006 i wnosi, aby Wysoka Izba je przyjęła. Dziękuję. (Oklaski)