4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o uzgodnieniu płci (druki nr 1469 i 3648).

Poseł Anna Grodzka:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Będziemy decydować o projekcie ustawy, któremu swoją troskę, uwagę, serce poświęciło wielu specjalistów organizacji pozarządowych, posłów, o projekcie, którego zapisy są rozważne, dzięki czemu ma on szansę pomóc wielu osobom żyć pełnią życia, zwyczajnego życia. Projekt ustawy o uzgodnieniu płci dotyczy osób transpłciowych i interpłciowych, ale nie tylko ich, także nas wszystkich, dotyczy bowiem godności człowieka, godności posłów, którzy nad tym projektem ustawy będą głosowali.

    Przedłożenie faktycznie obejmuje niewielką grupę osób, których problemem jest wrodzone, biologiczne poczucie przynależności do płci przeciwnej niż ta, która wynika ze znamion zewnętrznych.

    Z wielu spraw oczywistych, zanurzeni w codzienności, nie zdajemy sobie sprawy. Nie myślimy o istnieniu grawitacji, nie oddychamy, myśląc o tym, że używamy do tego powietrza. Dopiero brak powietrza uzmysławia nam jego niezbędne dla nas istnienie. Każdy z nas czuje się sobą - kobietą albo mężczyzną. To zgadza się najczęściej z naszym wizerunkiem w naszym społecznym otoczeniu. Nie dostrzegamy więc w ten sposób problemu, na takiej samej zasadzie jak nie dostrzegamy powietrza, którym oddychamy. Dlatego doświadczenie osób transpłciowych jest dla większości ludzi trudne do zrozumienia.

    Osoba transpłciowa czuje swoją nieadekwatność niemal w każdej chwili, czuje ją aż do bólu. Być sobą jest dla niej niezaspokojoną potrzebą, tak jak powietrze stałoby się życiową potrzebą dla każdego z nas, gdyby zaczęło brakować tlenu. Osoba transpłciowa czuje swoją nieadekwatność w każdej chwili, tak jak mówiłam. Wiem, czym to jest, bo mnie także brakowało poczucia sensu, poczucia harmonii, także brakowało mi powietrza. Wiem, czym jest transpłciowość, bo zdołałam poznać osobiście setki takich osób w trakcie działalności w organizacji Trans-Fuzja, w trakcie pracy w grupach wsparcia. To jest po prostu tak, że niektórzy ludzie rodzą się transpłciowi, tak jak inni rodzą się rudzi, homoseksualni, niscy, wysocy albo leworęczni, i nie ma na to rady. Tak było na całym globie przez wszystkie wieki, tak jest i tak będzie zawsze. Parlament powinien regulować takie sfery życia, które do tej pory są przez prawo nieuregulowane, w taki sposób aby pozwolić ludziom mającym problemy te problemy rozwiązywać w sposób godny, w sposób zgodny z zasadami humanizmu.

    Poselski projekt ustawy o uzgodnieniu płci jest długo oczekiwaną próbą kompleksowego prawnego uregulowania korekty płci prawnej u osób transpłciowych w Polsce. W ten sposób wychodzi naprzeciw stanowisku organów Rady Europy, orzecznictwu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które wielokrotnie nakładały na państwa członkowskie obowiązek poszanowania praw osób transpłciowych i umożliwienia zmiany imienia i oznaczenia płci we wszystkich oficjalnych dokumentach w szybki i przejrzysty, dostępny sposób. Bo prawo do uznania tożsamości płciowej jest prawem człowieka. Mówi o tym wiele dokumentów przyjętych przez Parlament Europejski i Radę Europy, w tym rezolucja Parlamentu Europejskiego z 28 września 2011 r. w sprawie praw człowieka, orientacji seksualnej i tożsamości płciowej w państwach członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych. ONZ zaleca państwom członkowskim usunięcie barier w korekcie płci prawnej i zaprzestanie dyskryminacji osób transpłciowych.

    Większość państw Europy i wiele innych z różnych części świata przyjęło już rozwiązania wychodzące naprzeciw równemu traktowaniu praw osób transpłciowych. Kilka dni temu Senat katolickiej Irlandii zatwierdził kolejną w Europie ustawę o uzgodnieniu płci. Dziś zdecydowana większość systemów prawnych krajów Europy i w Stanach Zjednoczonych, a także takie kraje jak Argentyna czy nawet, wyobraźcie sobie państwo, Białoruś pozwalają osobom transpłciowym zachować godność i żyć normalnie. Ustawa irlandzka, po Danii, Argentynie i Malcie, w sposób najbardziej humanitarny reguluje prawną zmianę oznaczenia płci, która odbywa się wyłącznie na podstawie samookreślenia osób transpłciowych, i jest wyrazem szacunku dla ich godności, jest (Dzwonek) wyrazem człowieczeństwa. Nasza kompromisowa ustawa nie idzie tak daleko - korekty płci będą mogły dokonać osoby transpłciowe zbadane przez lekarzy specjalistów. Nie wnosi do systemu prawnego żadnych zmian, które mogłyby naruszać system prawny, chroni jednak osoby transpłciowe przed dyskryminacją i naruszeniem wobec nich praw człowieka.

    Panie Marszałku! Szanowne Posłanki i Posłowie! Wierzę w mądrość Wysokiej Izby i szacunek dla drugiego człowieka. Z góry dziękuję za głosowanie za prawem człowieka do samostanowienia i za prawo do godności, jakie tą ustawą przyznacie osobom transpłciowym. Dziękuję za głosowanie za tą ustawą. Stwarzajmy Polskę fair. Dziękuję bardzo. (Oklaski)