5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy Prawo budowlane (druki nr 2493 i 3040).

Poseł Sprawozdawca Krystyna Sibińska:

    Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Infrastruktury przedstawię sprawozdanie dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy Prawo budowlane, druki nr 2493 i 3040.

    Komisja pracowała nad projektem długo, ale materia jest niezwykle trudna.

    Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie na posiedzeniu w lipcu ubiegłego roku i pracowała w styczniu 2015 r. W międzyczasie została powołana podkomisja, która w sposób szczegółowy przeanalizowała wszystkie zgłaszane uwagi, wszystkie zapisy. Na skutek tej pracy zostało przyjęte sprawozdanie komisji, które w tej chwili przedstawię.

    Chciałabym przekazać państwu informację, że w międzyczasie, kiedy pracowaliśmy nad tym projektem ustawy, a prace te trwały dosyć długo, podlegał on notyfikacji przez Komisję Europejską, zostały zgłoszone uwagi, stroną zgłaszającą była Francja, na które strona rządowa odpowiedziała i proces notyfikacyjny został zakończony.

    W trakcie prac nad projektem ustawy swoje uwagi zgłosiło 12 instytucji. W dużej mierze były to uwagi bardzo ogóle, ale niektóre z nich były szczegółowe i dotyczyły treści poszczególnych artykułów. Uwagi zgłosiły m.in.: Instytut Techniki Budowlanej, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Producentów Zabezpieczeń Przeciwpożarowych i Sprzętu Ratowniczego, Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Firm Budowlano-Wykończeniowych, Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa, konfederacja Lewiatan, Konfederacja Budownictwo i Nieruchomości, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych, Fundacja Wszechnicy Budowlanej oraz Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad. Uwagi były zgłaszane również przez parlamentarzystów.

    Chcę podkreślić, że w trakcie prac zarówno podkomisji, jak i komisji na wszystkie uwagi były udzielane szczegółowe odpowiedzi przez przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, jak również przedstawicieli głównego inspektora nadzoru budowlanego. Wszyscy przedstawiciele instytucji, które wymieniłam, uczestniczyli w posiedzeniach komisji, zgłaszali swoje uwagi, również ustnie. Było bardzo, bardzo dużo dyskusji. Mam nadzieję, że w trakcie tych dyskusji wyczerpaliśmy wszystkie kwestie poruszone w trakcie prac komisji.

    Gwoli przypomnienia przytoczę krótko kilka ogólnych informacji na temat projektu. Przedłożony projekt rządowy określa zasady wprowadzenia do obrotu bądź udostępniania na rynku wyrobów budowlanych i dostosowuje również przepisy do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. Rozporządzenie ustanawia zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchyla dyrektywę Rady 80/106 EWG, która dotychczas regulowała rynek wyrobów budowlanych.

    Jak państwo pamiętacie, w roku 2013 dokonaliśmy zmiany w ustawie o wyrobach budowlanych poprzez wprowadzenie tzw. JOT-ów. W tamtym czasie taka była potrzeba, żeby szybko wprowadzić tę regulację. Natomiast obecna propozycja jest kompletnym i całkowitym dostosowaniem ustawy o wyrobach budowlanych do wspomnianego rozporządzenia nr 305/2011.

    Jak wspomniałam, ustawa wymagała notyfikacji Komisji Europejskiej. Zostało to zrobione. Dzięki temu projektowi wyeliminowaliśmy funkcjonujące do dziś dwa różne systemy uniemożliwiające wprowadzenie do obrotu wyrobów, które były dotychczas. Ujednolicamy cały proces i kompleksowo regulujemy zasady wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu. Dotyczy to oczywiście wyrobów oznakowanych znakiem B.

    W obecnej regulacji dotychczasową deklarację zgodności, krajową deklarację właściwości użytkowych, aprobatę techniczną zastępujemy krajową oceną techniczną. Ujednolicamy również obowiązki producentów, upoważnionych przedstawicieli producentów, importerów i sprzedawców w zakresie wyrobów budowlanych. Wprowadzamy również nowe instrumenty dla organów nadzoru budowlanego w zakresie kontroli wyrobów budowlanych. Regulujemy również możliwość bardzo ścisłej współpracy i wydawania poleceń wojewódzkim inspektorom nadzoru budowlanego przez głównego inspektora, umożliwiamy również zlecanie badania próbek budowlanych przez odpowiednie jednostki nadzoru w akredytowanych laboratoriach. Oczywiście wprowadzamy też zapis mówiący o publikacji wyników kontroli dokonywanych przez głównego inspektora nadzoru budowlanego w Biuletynie Informacji Publicznej jego urzędu. Takie byłyby ogólne założenia, które zostały przyjęte w czasie prac komisji nad projektem ustawy.

    W trakcie prac zostały również wprowadzone poprawki. Tak jak mówiłam, była to bardzo, bardzo trudna materia i podziękowania należą się tym wszystkim, którzy pracowali nad projektem, bo rzeczywiście tematyka, którą on obejmuje, jest szeroka. Tak jak powiedziałam, projekt wymagał również wielu konsultacji i dyskusji.

    Jakie zmiany zostały wprowadzone w trakcie prac komisji? Zdefiniowaliśmy pojęcie zamierzonego zastosowania, które pojawiało się w treści ustawy, natomiast nie miało swojej definicji.

    W zupełnie nowym zapisie wprowadziliśmy instytucję Rady Wyrobów Budowlanych. Przypomnę, że jest to organ opiniodawczo-doradczy, a członkom rady nie przysługuje żadne wynagrodzenie z tytułu udziału w jej pracach i posiedzeniach ani zwrot kosztów przyjazdów i noclegów.

    W treści całej ustawy ujednoliciliśmy pojęcie ˝wprowadzenie do obrotu˝ oraz wprowadziliśmy definicję udostępnienia na rynku krajowym. Staraliśmy się w ogóle ujednolicić wszystkie zapisy ustawy. Przypomnę, że musieliśmy też dostosować się do języka dyrektywy, ale przełożyć to w taki sposób, żeby było to na naszym rynku wyrobów budowlanych do strawienia, że tak się wyrażę. Określiliśmy również zasady dostarczania lub udostępniania w wersji papierowej lub elektronicznej kopii krajowej deklaracji odbiorcy wyrobów budowlanych.

    Dyskutowaliśmy, i ta dyskusja trwała dosyć długo, na temat tego, kto będzie mógł wydawać, zmieniać, przedłużać lub uchylać krajowe oceny techniczne. Pomysły były różne, m.in. takie, żeby rozszerzyć bardzo krąg mających te kompetencje, upoważniając do tych czynności nie tylko instytuty, ale również uczelnie techniczne. Ostatecznie zdecydowaliśmy, że minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa będzie mógł przekazywać te uprawnienia już funkcjonującym tzw. JOT-om, czyli krajowym jednostkom oceny technicznej. Jednostki te, tak jak wspomniałam, powołaliśmy w 2013 r. Są one uprawnione do wydawania europejskich norm technicznych. Ustaliliśmy, że będą to instytuty badawcze i tylko one będą wydawały krajowe oceny techniczne i że będą się one nazywały krajowymi jednostkami oceny technicznej.

    Mieliśmy dotychczas różne przepisy, które mówiły o wydawaniu, zmianie, przedłużaniu i uchylaniu krajowych ocen technicznych. To również ujednoliciliśmy w taki sposób, żeby te przepisy były spójne i precyzyjne. Skorygowaliśmy także delegację dla ministra właściwego do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w sprawie przepisu mówiącego o tym, jak ma wyglądać wzór wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej i jaki ma być tryb jej wydawania, zmiany, przedłużania i uchylania. Dotyczy to również zawartości wniosku, ustalania liczby godzin pracy niezbędnych do wydania krajowej oceny technicznej i tego, jaki ma być zakres wszystkich związanych z tym dokumentów.

    Wprowadziliśmy zapisy, tak jak wspomniałam, umożliwiające pobieranie próbek wyrobu budowlanego także u sprzedawcy, a więc poza miejscem działalności producenta i poza placem budowy. Tak więc jednostki konkurujące będą mogły pobierać próbki wyrobów budowlanych, a wyniki, tak jak już też wspominałam, nieważne, czy będą one dobre czy złe, główny inspektor nadzoru budowlanego będzie obowiązany publikować w BIP Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. Ma to też zapewnić, że rynek wyrobów budowlanych będzie dobrym rynkiem. W wypadku tych, którzy przejdą tę kontrolę z pozytywnym wynikiem, będzie to swego rodzaju rekomendacja, a tych, którzy ocenieni będą negatywnie, to oczywiście w sposób odwrotny będzie działało.

    W trakcie prac nad projektem wprowadziliśmy również w końcowych jego artykułach pewne zmiany okresów, w których minister infrastruktury i rozwoju upoważniony jest do wprowadzenia rozporządzeń wykonawczych.

    Tak jak wspomniałam, to niezwykle trudna materia. Mieliśmy mnóstwo kwestii do rozważenia i prace komisji zakończyły się, pozostawiając też pewne wątpliwości, o których chcę powiedzieć. Mianowicie legislatorzy zwrócili nam uwagę, że niektóre zapisy, które wprowadziliśmy, mogą grozić koniecznością notyfikacji uzupełniającej. Dlatego też komisja zdecydowała, że po przyjęciu sprawozdania zwrócimy się do Ministerstwa Gospodarki z prośbą o opinię, czy rzeczywiście notyfikacja uzupełniająca będzie potrzebna. Wątpliwości te dotyczyły trzech elementów. Chodzi mianowicie o wprowadzony zapis mówiący o informacji, która byłaby udostępniania wraz z wyrobem budowlanym i która mogłaby być różna od zawartej w deklaracji właściwości użytkowych. Wprowadziliśmy również zapis mówiący o swego rodzaju karze w przypadku negatywnego wyniku kontroli, czyli zwrocie pięciokrotności kosztów tej kontroli, a także zapis, w którym nakładaliśmy obowiązek dostarczenia w wersji elektronicznej kopii krajowej deklaracji do głównego inspektora nadzoru budowlanego. Pojawiły się tego rodzaju wątpliwości, że te przepisy mają charakter przepisów technicznych i mogą być podstawą konieczności uzupełniającej notyfikacji. W międzyczasie uzyskaliśmy opinię z Ministerstwa Gospodarki, że rzeczywiście takie zagrożenie jest możliwe. Również robocze opinie uzyskane po konsultacjach z Komisją Europejską potwierdzają taką konieczność i z tego, co wiem, są przygotowane poprawki, które te zapisy wycofają.

    Wszystkie pozostałe zapisy są to zapisy, które doprowadzają do dostosowania polskich przepisów do przepisów europejskich, regulują rynek wyrobów budowlanych, dlatego też w imieniu Komisji Infrastruktury rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie tego projektu. Bardzo dziękuję. (Oklaski)