22 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 3104).

Poseł Małgorzata Sadurska:

    Dziękuję bardzo.

    Dyskutujemy dzisiaj nie tylko o nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i nie tylko na temat kilku artykułów, ponieważ za tymi właśnie przepisami kryje się ogromna skala dramatów dzieci, które przeżywają rozpad rodziny, które bardzo często są uczestnikami nieporozumień, żeby nie powiedzieć: kłótni, które równie często stają się przedmiotem - podkreślam to słowo - postępowania, a w końcu arbitralnego orzeczenia sądowego. Jaka jest skala takich przypadków, zostało doskonale wyjaśnione w uwagach Sądu Najwyższego, który podkreśla, że w 2013 r. w 60% orzekanych rozwodów małżonkowie mieli wspólne dzieci, dotyczy to ok. 55 tys. dzieci. W 13 tys. spraw, które de facto dotyczyły 18 tys. dzieci, sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom. W pozostałych sytuacjach mogło dojść do dyskryminacji jednego z rodziców, do pozbawienia dziecka możliwości przebywania z jednym i drugim rodzicem.

    Oczywiście dobre i korzystne jest porozumienie między byłymi małżonkami. To nie powoduje konfliktów i w tym momencie to jest najważniejsza sprawa. Z drugiej strony, zgodnie z projektem, zdejmuje to z sądu obowiązek arbitralnego orzekania w przypadku braku porozumienia albo gdy porozumienie byłoby ze szkodą dla dobra małoletniego dziecka. Natomiast w przypadku braku porozumienia, zgodnie z projektem ustawy, gdyby to było ze szkodą dla dobra dziecka, sąd powinien rozważyć możliwość pozostawienia obojgu rodzicom pełnej władzy rodzicielskiej. Tylko w przypadku jasnego, jednoznacznego stwierdzenia, że pełna władza rodzicielska byłaby ze szkodą dla dziecka, sąd orzeka o ograniczeniu władzy rodzicielskiej drugiego rodzica. Przestanie również obowiązywać konieczność rozstrzygania sporów w sprawach dotyczących utrzymywania po rozwodzie kontaktów z dzieckiem. Sąd będzie mógł pozostawić rodzicom swobodę kształtowania tych kontaktów.

    Oczywiście zgadzamy się z tym projektem i uważamy, że powinien on być dopracowywany w komisji sejmowej, jednak nie sposób nie powiedzieć tego, że nie zyskał on uznania Sądu Najwyższego, który zgłosił szereg uwag. Krytycznie odniosło się do niego również Forum Matek Przeciw Dyskryminacji Ojców. Trudno pozbawić to forum racji, gdyż krytykę tę opiera ono na bolesnym doświadczeniu alienacji, chodzi tutaj głównie o dyskryminację ojców w tym zakresie. Najważniejszym postulatem forum, oczywiście nie wchodzi to w zakres omawianego projektu, jest sprawowanie opieki naprzemiennej. Ten postulat znalazł już swoje urzeczywistnienie w projekcie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który został złożony przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość w 2013 r. i obecnie jest w podkomisji. Zaproponowaliśmy w nim wiele innych rozwiązań, których priorytetem było zawsze dobro dziecka, jego potrzeby, ochrona jego praw, a przede wszystkim to, żeby dziecko było w końcu podmiotem, a nie tylko przedmiotem, tak jak to miało miejsce w wielu przypadkach. Mówimy, że dziecko ma prawo do kontaktu z jednym i z drugim rodzicem, potrzebę kontaktu, mówimy, że dziecko to nie samochód, lodówka, pralka ani dom, o które toczą się walki na rozprawach sądowych.

    Myślę, że te wszystkie projekty, czyli projekt Prawa i Sprawiedliwości, a nawet te dwa projekty, które zostały dzisiaj Wysokiej Izbie z inicjatywy Senatu przedstawione, powinny być rozpatrywane w komisji kodyfikacyjnej. Powinniśmy tam głęboko przeanalizować cały zakres spraw związanych z tą materią prawa Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie właśnie m.in. respektowania praw dziecka. Myślę, że forum komisji będzie również dobrym miejscem do tego, żeby wszystkie strony mogły wyrazić swoje opinie w tym zakresie, mimo że te opinie, tak jak opinia Forum Matek Przeciwko Dyskryminacji Ojców, są dla tego projektu niekorzystne.

    Tak jak powiedziałam na początku, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o skierowanie projektu do komisji kodyfikacyjnej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)