20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ryszard Zawadzki:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Lata 2014 i 2015, a także kolejne lata to czas, kiedy w przypadku dróg gminnych i powiatowych już nie będzie można korzystać ze wsparcia unijnego w takim zakresie, w jakim korzystano w obecnej perspektywie. Jest to niewątpliwie argument za tym, by mechanizm finansowy był bardziej doinwestowywany ze środków budżetu państwa i żeby jego stosowanie było kontynuowane. Kolejny problem stanowi to, że w niektórych województwach wartość dofinansowania wnioskowanego przez samorządy pięciokrotnie przekracza to, co jest w tym zakresie przeznaczone w ramach puli wojewódzkiej. Dzięki nowelizacji ustawy o lasach w latach 2014-2015 Lasy Państwowe wpłacą do budżetu określoną pulę środków finansowych. Z tej puli, jak pierwotnie zakładano, 650 mln w ciągu każdego roku będzie przeznaczane na budowę i modernizację dróg lokalnych. Informacja o zwiększeniu puli środków na przebudowę i remonty dróg niewątpliwie pozytywnie zaskoczyła samorządowców, którzy przy dotychczasowej okrojonej puli pogodzili się już z myślą, iż nie dojdzie do remontów planowanych w ramach schetynówek.

    W związku z powyższymi zmianami nasuwa się jednak wiele wątpliwości, a co za tym idzie - i pytań. Zwracam się zatem do pana ministra z następującymi pytaniami: Jaka pula środków zostanie przeznaczona do rozdysponowania na budowę i modernizację dróg lokalnych? Czy chodzi tu o przewidywany 1 mld zł, czy o inną kwotę? Czy wobec zwiększenia puli środków w dalszym ciągu aktualne jest stanowisko, iż jeden samorząd może liczyć na dofinansowanie tylko jednej inwestycji, czy może zasady finansowania remontów wrócą do pierwotnej wersji i samorządy będą mogły liczyć, tak jak było to wcześniej, na dofinansowanie dwóch inwestycji? Czy ministerstwo w związku ze zwiększeniem puli środków przewiduje opracowanie nowych kryteriów ich rozdziału? Jeżeli tak, to prośba samorządów jest taka, żeby informować o nich z wyprzedzeniem, tak żeby nie zaskakiwały. Dziękuję bardzo.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Stanisław Huskowski:

    Panie Marszałku! Panie Pośle! Szanowna Wysoka Izbo! Realizowany obecnie ˝Narodowy program przebudowy dróg lokalnych - etap II: Bezpieczeństwo - dostępność - rozwój˝ został ustanowiony uchwałą Rady Ministrów z dnia 6 września 2011 r. i jest instrumentem pomocy rządu dla jednostek samorządu terytorialnego w rozwiązywaniu problemów związanych z rozwojem infrastruktury drogowej i jej modernizacją. Jest to kontynuacja ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych na lata 2008-2011˝, którego wdrożenie stworzyło ramy dla skutecznego współdziałania rządu i samorządu terytorialnego na rzecz zaspokojenia zbiorowych potrzeb obywateli w sferze infrastruktury komunikacyjnej. Nowa odsłona programu, realizowana obecnie, służy podtrzymaniu wykreowanego impulsu rozwojowego i wzmocnieniu trendów modernizacyjnych w obszarze lokalnej infrastruktury drogowej na lata 2012-2015.

    Projekt ustawy budżetowej na 2014 r. zakładał przeznaczenie na realizację tegorocznej edycji programu wieloletniego kwoty 250 mln zł. Pamiętamy to. W toku prac ustawodawczych, w czasie dyskusji - odbywały się one zresztą najpierw w parlamencie, a potem podobne w ramach Rady Ministrów - parlament zdecydował o zwiększeniu dochodów budżetu państwa o wpłaty pochodzące od Lasów Państwowych i jednocześnie o zwiększeniu wydatków budżetu państwa na realizację programu w roku bieżącym.

    Dnia 25 marca 2014 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę zmieniającą uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego, o którym mowa, która zakłada wzrost nakładów budżetu państwa w tegorocznej edycji z 250 mln do 700 mln zł, która to kwota w skali całego kraju została wpisana do budżetu, co ostatecznie znacząco podwyższyło nakłady na samorządowe inwestycje strukturalne. Pamiętamy zapewne, że w marcu miał miejsce protest rodziców z niepełnosprawnymi dziećmi. Rząd zdecydował wówczas o przeznaczeniu części tych dodatkowych środków z Lasów Państwowych na zwiększenie świadczeń pielęgnacyjnych dla opiekunów dzieci niepełnosprawnych. Na ten rok mamy jednak zapisanych 700 mln zł. Te pieniądze są właśnie dzielone, częściowo już zostały podzielone.

    Skutkiem zwiększenia w tegorocznej edycji środków, które przekazano z Lasów Państwowych, a także utrzymania planowanego dofinansowania zadań samorządowych w 2015 r. na poziomie 1 mld, bo tak jest zapisane w projekcie na rok przyszły, będzie wzrost łącznych nakładów finansowych na realizację programu w latach 2012-2015 , zwiększenie kwoty z 1950 mln zł do 2400 mln zł. Jeżeli chodzi o decyzję Rady Ministrów, dotyczy ona wielkości kwoty, która umożliwia zwiększenie liczby jednostek samorządu terytorialnego, które uzyskają w bieżącym roku dofinansowanie zadań inwestycyjno-remontowych na drogach lokalnych. Natomiast listy zakwalifikowanych wniosków zostały uzupełnione o kolejne projekty gmin i powiatów zgłoszone w ubiegłorocznym naborze i uwzględnione na ustalanych przez wojewodów listach rankingowych. Inaczej mówiąc, listy rankingowe ustalane były przez wojewodów, przez komisje przy wojewodach, wczesną jesienią 2013 r., kiedy jeszcze nie była znana kwota na finansowanie tych zadań w roku 2014, był wstępny projekt budżetu.

    Wojewodowie ustalali tę listę, abstrahując od tego, jakie to będą kwoty. Oni rozpatrywali, a właściwie komisje przy wojewodach rozpatrywały wnioski od samorządów zarówno gminnych, jak i powiatowych, ustalając listy rankingowe. Te listy rankingowe są realizowane. Po prostu przesunęła się kreska. Kiedy na te zadania było przeznaczone tylko 250 mln, to ta kreska była wysoko i tylko kilka czy kilkanaście gmin bądź powiatów w danym województwie mogło skorzystać z tych pieniędzy. Kiedy zostało to zwiększone do 700 mln, ta kreska, że tak powiem, przesunęła się znacznie w dół i zdecydowanie więcej samorządów może z tego skorzystać.

    Oczywiście na tych listach rankingowych, w szczególności powiatowych, mniej to dotyczy gminnych, nie wiem, czy w którymś z województw w Polsce dotyczy to gmin, w każdym razie na listach rankingowych powiatowych od wojewodów - bo połowa środków plus minus 5% jest przeznaczona na finansowanie zadań powiatowych - po wyczerpaniu pierwszych wniosków rozpatrywane są drugie wnioski i jeżeli pula przeznaczona na dane województwo jest wystarczająco duża, to również te drugie wnioski są realizowane. Tak się dzieje przynajmniej w kilku województwach. (Dzwonek)

    Na zakończenie chciałbym dodać, że na rok 2015 zadania wynikające z programu przejęło Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju i tam należałoby dopytywać o zasady na rok przyszły. Dziękuję bardzo.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Henryk Siedlaczek:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podsumowując efekty wdrożenia ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych˝, można zadać sobie pytanie, czy zawarte w nim założenia były opłacalne, kalkulowały się. Niewątpliwie mając na uwadze chociażby to, że drogi budowały małe lokalne przedsiębiorstwa budowlane, które tworzą lokalne miejsca pracy, płacą podatki i wynagrodzenia, od których odprowadzany jest podatek dochodowy, składki do ZUS, a 23% środków wraca do budżetu w postaci podatku VAT, z całą pewnością całe to zjawisko można określić mianem samofinansującego się mechanizmu finansowego.

    Przykładowo w 2013 r. dla woj. śląskiego była przeznaczona kwota 17,2 mln zł, a samorządy składają wnioski na 150 mln. Znaczy to tyle, iż są w stanie zainwestować swoje 150 mln zł, a zainwestują tylko 17,5 mln. Tym samym ogromny potencjał środków publicznych w postaci finansów samorządowych nie zostanie zainwestowany w drogi lokalne. W kontekście powyższego samorządowcy dopytują, co z ˝Narodowym programem przebudowy dróg lokalnych˝ od 2015 r. Czy są pomysły na jego kontynuację, uwzględniającą powyższe uwagi? Dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Stanisław Huskowski:

    Panie Marszałku! Szanowny Panie Pośle Henryku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście możliwości wydatkowania pieniędzy z tego programu przez samorządy są większe niż pieniądze przeznaczone na ten program, ale to nie jest tak że z tych 175 mln zł, jeżeli dobrze zapamiętałem kwotę, które samorządy na Górnym Śląsku, przepraszam, w woj. śląskim były gotowe wydać na drogi lokalne, zostanie wydane niespełna 18 mln. Jeżeli w ramach programu zostanie wydane czy wydano niecałe 18 mln zł w 2013 r., to nie znaczy, że pozostałe pieniądze nie zostały wydane na drogi, bo sądzę, że duża część samorządów wydała te pieniądze na drogi, tylko bez dofinansowania z budżetu lub w ramach innych programów, np. odbudowy popowodziowej, co też jest częste.

    Jest też często tak - spotkałem się z tym wielokrotnie w wielu województwach - że samorządy w pierwszym momencie są bardziej optymistyczne i zgłaszają swoje zadania, z których de facto potem się wycofują lub w ogóle nie zamierzają ich realizować, bo wiedzą, że nie mają na to szans, ale teoretycznie wstępnie wpisują je do budżetu. Dzieje się tak być może troszkę ze względów PR-owskich, ze względu na lokalną społeczność. Tak że te mechanizmy są bardzo różne. Oczywiście nie lekceważę tego, o czym mówił pan poseł, ale te mechanizmy są różne.

    Co w przyszłości? Właśnie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zgodnie z uchwałą Rady Ministrów ze stycznia bieżącego roku przejęło na lata przyszłe zadania wynikające z tego programu. Nie chcę mówić za ministra infrastruktury i rozwoju o tym, co będzie robione w następnych latach, ponieważ ostatecznych decyzji jeszcze nie ma. Wiem tylko, jakie tam są projekty. W każdym razie jakaś forma tego programu niewątpliwie będzie utrzymana, ale czy to będzie w dotychczasowej formule, czy w innej, zobaczymy, na pewno z udziałem środków z budżetu państwa i samorządów, a służyć będzie rozwojowi dróg polskich. Dziękuję bardzo. (Oklaski)