Poseł Jerzy Szmit:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 31 grudnia 2013 r. regionalny dyrektor ochrony środowiska w Białymstoku uzgodnił warunki realizacji przedsięwzięcia polegającego na wydobywaniu kopaliny - kruszywa naturalnego ze złoża Gisiel, gmina Dźwierzuty, powiat Szczytno, województwo warmińsko-mazurskie. Co oznacza ta decyzja administracyjna? Mianowicie to, że został podjęty krok do rozpoczęcia wydobywania kruszywa na gigantycznym obszarze liczącym blisko 300 ha. Planuje się, aby z tego złoża w ciągu 25 lat co roku wydobywać 1 mln ton kruszywa. Tak dla orientacji: z 1 mln ton tego kruszywa można ułożyć pryzmę o wymiarach 100 m na 100 m i wysokości 50 m.

    Gdzie jest zlokalizowane to złoże? Otóż, co jest najbardziej bulwersujące, jest ono zlokalizowane na głównym zbiorniku wody pitnej 213 Olsztyn. Ten zbiornik zaopatruje w wodę pitną Olsztyn, ale też całą południowo-zachodnią część województwa warmińskiego-mazurskiego.

    Ukształtowanie geologiczne terenu powoduje, że w kilku miejscach woda właśnie na obszarze planowanej gigantycznej żwirowni, gigantycznej kopalni dosłownie wypływa na powierzchnię, gdyż grubość pokładów kruszywa, które przykrywa ten zbiornik, jest nieznaczna i w pewnych momentach następują samoczynne wypływy.

    Jest to okolica otoczona szczególną troską, o szczególnych walorach przyrodniczych. Są tam Łąki Dymerskie, Bagno Rumowsko-Giślowskie. Można znaleźć tam, w okolicy siedliska rzadkich ptaków, piękne jeziora, są także stanowiska, znaleziska archeologiczne, które nie zostały jeszcze do końca rozpoznane, a tak naprawdę pozostają jeszcze nadal głęboko w ziemi.

    Tym terenom grozi katastrofa ekologiczna. W tym obszarze znajdują się też wododziały Wisły, Łyny, Niemna. Przeciwko tej lokalizacji, przeciwko tej decyzji protestowali najznakomitsi polscy geolodzy: pani prof. Aleksandra Macioszczyk, pan dr Piotr Manczarski, pan prof. Kleczkowski. Przeciwne tej lokalizacji jest też Ministerstwo Środowiska. Mimo to decyzja administracyjna została podjęta.

    Co ciekawe, to złoże według obowiązującej dokumentacji geologicznej nie istnieje jako złoże geologiczne, które można byłoby zgodnie z prawem eksploatować. Być może nie chodzi do końca o to, aby je eksploatować. Mamy bowiem taką oto sytuację, że do 2015 r. Polska będzie musiała objąć pełną ochroną strefy, które znajdują się nad zbiornikami wody pitnej, w tym również ten zbiornik, o którym mowa, czyli GZWP 213 Olsztyn. Jeżeli jednak do tego czasu inwestor uzyska stosowne zezwolenia i zgody, jeżeli rozpocznie eksploatację, to wówczas Skarb Państwa będzie musiał wypłacić mu ogromne odszkodowanie, bo zgodnie z prawem inwestor nie będzie już mógł prowadzić eksploatacji na terenach objętych ochroną. Tak więc Skarb Państwa będzie musiał wypłacić odszkodowanie za utracone korzyści. Przypominam, że chodzi o wydobywanie 1 mln ton kruszywa rocznie przez okres 25 lat.

    W tej sprawie protestują bezpośrednio zainteresowani mieszkańcy, stowarzyszenia. Niestety, administracja publiczna województwa warmińsko-mazurskiego pozostaje na te protesty głucha, nie reaguje, co może się przyczynić do tego, że to miejsce, unikalne w skali nie tylko Polski, ale też i Europy, po prostu zostanie w sposób nieodwracalny zdewastowane, zniszczone w imię krótkowzrocznych interesów, zysków, za które wszyscy zapłacimy, a nasza natura ucierpi w niewyobrażalny i nieodwracalny sposób.

    Bardzo proszę odpowiednie służby, a przede wszystkim ministra do spraw ochrony środowiska, o zajęcie się tą sprawą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)