6 punkt porządku dziennego:

Poseł Jacek Sasin:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiając stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o cudzoziemcach, chciałbym na początku powiedzieć, że mój klub podziela pogląd, że celowe jest przyjęcie nowej ustawy o cudzoziemcach zastępującej dotychczasową, obowiązującą ustawę z 13 czerwca 2003 r., ponieważ rzeczywiście, tak jak wnioskodawcy czy rząd napisali w uzasadnieniu, ustawa ta, wielokrotnie nowelizowana z powodu zmieniającego się stanu prawnego - przede wszystkim chodzi tu o prawo Unii Europejskiej, nowe normy prawne, orzecznictwo sądowe krajowe, jak również europejskie - stała się regulacją o znacznie obniżonej czytelności przepisów i stworzyła trudności interpretacyjne zarówno organom stosującym ustawę, jak i cudzoziemcom.

    Cel ujednolicenia i w wielu miejscach uproszczenia przepisów, jaki przyświecał rządowi podczas prac nad projektem, powinien jednak naszym zdaniem iść w parze z uświadomieniem sobie faktu, że Polska stała się w ostatnich latach obiektem zwiększonego zainteresowania cudzoziemców, szczególnie jako kraj migracji zarobkowej. Tylko w 2013 r. do naszego kraju do pracy przyjechało 224 tys. imigrantów, głównie ze Wschodu. Poza legalnymi pracownikami do Polski napływają też fale imigrantów, którzy podejmują pracę nielegalnie, powiększając szarą strefę. Należy założyć, że liczba przybywających do Polski imigrantów będzie w następnych latach rosnąć, na co wskazują doświadczenia innych krajów europejskich, gdzie dzisiaj kwestia imigracji jest poważnym problemem społecznym i budzi różnego rodzaju niepokoje i kontrowersje. Mówię o tym po to, żebyśmy sobie uświadomili, że dzisiaj, przyjmując tę ustawę, nie możemy wyłącznie patrzeć poprzez perspektywę dnia dzisiejszego, ale również przez pryzmat przyszłości. Mamy bowiem chyba taką ambicję przyjąć ustawę, która będzie regulowała ten problem na lata.

    Mój klub, klub Prawa i Sprawiedliwości, nie podziela też poglądu, który tu i ówdzie się pojawia, że imigracja może być pewnym antidotum na problemy demograficzne, jakie dzisiaj Polska przeżywa. Uważamy, że są inne, znacznie lepsze sposoby poradzenie sobie z problemem demograficznym, chodzi mi tu o politykę prorodzinną, a ewentualnie obok niej chociażby o umożliwienie repatriacji Polaków do Polski. Wiemy, że społeczny projekt ustawy w tej sprawie ugrzązł w parlamencie i tak naprawdę nie może znaleźć swojej ścieżki, swojego finału. Jeśli jednak już zdecydowalibyśmy się na doszukiwanie się w imigracji jakiegoś sposobu na przynajmniej lekką poprawę kryzysu demograficznego, to imigrację chcielibyśmy przede wszystkim ułatwić ludziom poczuwającym się do przynależności do narodu polskiego. W tym kontekście dziwić musi upór strony rządowej niechcącej przyjąć poprawki dotyczącej umożliwienia, ułatwienia osiedlania się w Polsce nie tylko osobom, które wykazały polskie pochodzenie, ale również tym, które posiadają Kartę Polaka. Chodzi o osoby posługujące się językiem polskim, deklarujące przynależność do narodu polskiego, działające w organizacjach polonijnych. Tego dotyczącą poprawkę zgłaszaliśmy na etapie prac w komisji. Również dzisiaj pozwolę sobie złożyć taką poprawkę. Ta sprawa jest dla nas niezwykle ważna.

    W świetle tego wszystkiego, co powiedziałem na wstępie, oraz deklarowanej w uzasadnieniu dbałości o stworzenie czytelnych narzędzi prawnych służących legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Polski budzi zdumienie klubu Prawa i Sprawiedliwości przepis art. 160 projektu ustawy. Ten przepis w naszym, jak myślę, uzasadnionym odczuciu otwiera niezwykle szeroko bramę do tego, aby właściwie każdy cudzoziemiec, który chce przyjechać do Polski i uzyskać tutaj prawo pobytu, mógł je uzyskać, gdyż to, że będą go do tego upoważniać istniejące stałe więzi między cudzoziemcem a obywatelem polskim, jest de facto całkowicie niemożliwe do sprawdzenia. Ten zapis opiera się na deklaracji i tak naprawdę pozwoli tutaj na daleko idące nadużycia. W świetle doświadczeń innych krajów europejskich obawiamy się wejścia w życie takiego przepisu i wnosimy tutaj stosowną poprawkę. Mam nadzieję, że strona rządowa zechce jednak pochylić się nad tym problemem, ponieważ ten przepis, który zaproponowano w projekcie ustawy, będzie po prostu szkodliwy. Skutki jego wprowadzenia będą bardzo niedobre w odniesieniu do następnych lat, jeśli chodzi o kontrolę napływu imigrantów do Polski.

    Dodatkowo w ramach klubu Prawa i Sprawiedliwości już po całej dyskusji, która miała miejsce na posiedzeniach podkomisji i komisji, dokonaliśmy pewnej analizy propozycji, które zostały złożone przez stronę społeczną w trakcie naszych prac. Stwierdziliśmy, że niektóre z tych rozwiązań, zgłaszanych uwag są słuszne i że należy je w tej chwili uwzględnić. W związku z tym przedstawiamy nowe poprawki, wynikające właśnie z uwag strony społecznej. Dotyczą one art. 326 i 352 ustawy. Szczególnie ważna jest dla nas poprawka odnosząca się do art. 326. Chodzi tu o możliwość przesłuchiwania na terytorium Polski uchodźców, którzy nie posiadają ważnych dokumentów podróży, przez przedstawicieli państw, z których oni pochodzą. Dotarły do nas sygnały, informacje o tym, że już dzisiaj takie sytuacje mają miejsce. Dotyczy to przede wszystkim obywateli Wietnamu - być może chodzi tu również o obywateli innych krajów, nie dysponujemy tak szczegółowymi informacjami - którzy zgłosili wniosek o uzyskanie statusu uchodźcy. To jest rzeczywiście sytuacja niebezpieczna, ponieważ powoduje, że właściwie w majestacie prawa przedstawiciele służb specjalnych czy aparatu bezpieczeństwa państw, gdzie często daleko odbiega się od norm demokratycznych, państw, gdzie rządzi się w sposób autorytarny czy wręcz totalitarny, uzyskają na terytorium Polski prawo do przeprowadzania rozmów w celu zastraszania swoich obywateli, którzy będą chcieli w Polsce szukać schronienia, będą chcieli w Polsce upatrywać kraju, gdzie będą mogli zorganizować swoje życie niezagrożone przez reżim, od którego uciekają.

    Druga poprawka dotyczy art. 35, jak mówiłem, przypadku, kiedy nakaz opuszczenia kraju przez cudzoziemca nie może być wykonany, jak zapisano w projekcie, z przyczyn niezależnych od organu i cudzoziemca. Chcemy jednak doprowadzić do takiej sytuacji, żeby to było fakultatywne, żeby jeżeli przynajmniej w jednym z tych przypadków zachodziła taka niemożność, niezależna od organu lub cudzoziemca, to powodowało to nabycie przez cudzoziemca prawa do pobytu tolerowanego.

    Chciałbym, kończąc, bo nie będę wszystkich poprawek omawiał - one były przedstawiane na posiedzeniu komisji, powtórnie omówimy też potem te poprawki, dotyczące również, co budziło dużą dyskusję, studentów przebywających na terytorium Polski - dodać, że stoimy na stanowisku, że przepisy ustawy powinny być jednoznaczne, nie powinny pozostawiać możliwości interpretacyjnych, takich od ściany do ściany, czyli takich, że to urzędnik będzie orzekał, kiedy można przedłużyć pobyt cudzoziemcowi, a kiedy można nie przedłużyć. To jednak budzi bardzo daleko idące wątpliwości pozostawienie tak szerokiego pola uznaniowości dla urzędnika. Dlatego te poprawki, również ta dotycząca studentów, idą w stronę jednak takiego bardzo jasnego określenia w ustawie, kiedy te osoby mają prawo do dalszego pobytu, a kiedy to prawo tracą.

    Chciałbym, kończąc, przyłączyć się niejako do tych, którzy wcześniej z tej mównicy mówili o dobrej atmosferze pracy w komisji. Chcę też podziękować panu przewodniczącemu. Z pełną satysfakcją również chciałbym powiedzieć, że wiele z poprawek, które zgłaszałem w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości na etapie prac komisji, zostało uwzględnionych, wiele wątpliwości, które zgłaszałem w pierwszym czytaniu, dzięki temu jakby udało się usunąć. W dalszym ciągu jednak pozostają problemy, o których mówiłem przed chwilą. One są dla mojego klubu niezwykle ważne. Poprawki, szczególnie poprawki dotyczące Karty Polaka, dotyczące jednak dookreślenia tego, jakiego rodzaju cudzoziemcy w jakich sytuacjach mają prawo do starania się o prawo czasowego pobytu na terytorium Polski, czy też nowe poprawki, o których mówiłem przed chwilą, są dla nas niezwykle ważne. I od stanowiska, jakie w sprawie tych poprawek zajmie rząd i większość w Komisji Spraw Wewnętrznych, uzależniamy nasze stanowisko co do tego, czy poprzemy tę ustawę, czy też jej nie poprzemy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)