14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (druki nr 1125 i 1267).

Poseł Krystyna Pawłowicz:

    Dziękuję.

    Ja nie podzielam tutaj opinii państwa z Platformy Obywatelskiej. Trzeba wiedzieć, że ustawa została uchwalona na potrzeby wprowadzenia programów unijnych. Kolejna wersja, uchwalona w 2008 r. przez Platformę, która zmieniła projekt PiS, jest w dalszym ciągu, po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, daleka od wymogów i standardów zarówno konstytucyjnych, jak i prawnych. Trzeba pamiętać, że Trybunał Konstytucyjny zajmować się może tylko tymi naruszeniami, które zostały wskazane, nie ma tu prawa do własnej inicjatywy, tak że sam, nawet gdyby widział, że są jakieś naruszenia, nie może się tym zająć. Ponieważ w skardze została podniesiona sprawa tylko trzech artykułów: 5, 30 i 30b i c, to tylko nimi się zajmował. Natomiast co jest tutaj dobre? To, że w przypadku jednego z najbardziej jaskrawych naruszeń nakazał rzecz doprowadzić do stanu zgodnego z konstytucją. Jak wynika z uzasadnienia, ten projekt w tym kierunku zmierza, ale nie do końca, dlatego że po prostu cały czas... Ja rozumiem, że do połowy tego roku sprawy wszczęte wcześniej będą toczyły się wedle starych reguł, nie można już zmieniać tego, a inne sprawy, w drugiej połowie roku 2013, do końca realizacji tego całego planu poddane będą regułom ujętym w nowelizacji, natomiast tzw. nowa perspektywa - ja mówię po polsku: plan finansowy - będzie już podlegała zapisom nowej ustawy, która prawdopodobnie będzie przygotowana. A więc nie będziemy się czepiać tego, co było poprzednio, natomiast co do tej nowelizacji, nie bardzo jest wyjście. Być może nie ma co kruszyć kopii o ostatnie pół roku, natomiast w moim przekonaniu i w przekonaniu klubu Prawo i Sprawiedliwość te zmiany pozostawiają wiele do życzenia. Chodzi przede wszystkim o to, że w dalszym ciągu procedura jest sprzeczna z konstytucją, dlatego że nie gwarantuje dwuinstancyjnego postępowania odwoławczego. Jest mowa o wniesieniu protestu - zwracam uwagę, że nazwano tutaj środek odwoławczy protestem, a nie odwołaniem, protest nie jest tym samym, co odwołanie. Co więcej, protest jest wnoszony do niejasno określonego podmiotu, nazwanego instytucją zarządzającą. Ta nazwa, instytucja zarządzająca - zresztą ta ustawa wprowadza, powtarza definicje unijne - też nie wiadomo, co oznacza, bo nikt nie jest w stanie wytłumaczyć, co to znaczy: organy, instytucje, które prowadzą i realizują programy operacyjne. Nigdy nie wiadomo, co czy kto to jest. Natomiast z innych przepisów wynika, że instytucja zarządzająca, do której wnosi się protest, jest w istocie tym samym szczeblem, dlatego że po prostu jest to inaczej rozłożone, ale jest to ta sama instancja pozioma, na tym samym szczeblu. Żeby można było mówić o drugiej instancji, musi być organ wyższego szczebla, a środek odwoławczy musi się nazywać odwołanie. Tutaj tego nie ma i w dalszym ciągu narusza to konstytucję, dlatego że pozostał protest i rozpoznaje go jakaś instytucja. Mimo że mówi się, że ma to być za pośrednictwem instytucji wydającej, to jednak okazuje się, że to jest ten sam szczebel, tyle że nie mogą to być ludzie, którzy oceniali ten wniosek.

    Kolejne naruszenie polega na tym, że zmiany, które tu wprowadzono, częściowo, w niewielkim zakresie odpowiadają wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego, ale na przykład w ogóle usunięto ze słowniczka definicję systemu realizacji strategii. Zrobiono niedobrze, dlatego że powtarza się to teraz w dwóch miejscach. Co więcej, powtarza się z wyjątkiem tego casusu, który dopisała Platforma w 2008 r., że może zawierać środki odwoławcze. W dalszym ciągu, jeśli chodzi o system realizacji, po pierwsze, nie wiemy, nie wytłumaczono, jaki jest charakter prawny i czy to jest ustawa. Nie może być ustawa, bo to nie jest ustawa, nie ma tego w systemie źródeł prawa, jak pan poseł słusznie powiedział, chociaż na posiedzeniach komisji musiałam państwa przekonywać, że chodzi o wytyczne, i dawać kserokopie, a to jest właśnie w formie wytycznych. Mówię tutaj do pana posła, z którym jestem w komisji, że wytyczne nie są źródłem prawa, chociaż koledzy nie byli do końca przekonani. System realizacji o niejasnym charakterze prawnym nie może, tak jak tu się mówi w propozycji art. 13a, obejmować i regulować ewaluacji i kontroli prowadzonych przez te organy. Przecież tej kontroli podlegają kryteria oceny wnioskodawców, czyli są tutaj elementy, których nie może być w tym systemie realizacji. W ogóle to pojęcie powinno zniknąć i być uregulowane ustawą. Właściwie wszystkie te elementy powinny znaleźć się w ustawie, natomiast sprawy o charakterze techniczno-organizacyjnym, naprawdę techniczno-organizacyjnym, dotyczące tych organów - w jakimś akcie wewnętrznym, różnie nazywanym.

    Kolejną rzeczą są powtórki. Nie można dwa razy powtarzać tej definicji systemu organizacji. (Dzwonek) Chcę jeszcze powiedzieć, że w przypadku drogi sądowej też są tutaj niejasne przepisy, a jest to bardzo istotne. Nie można powiedzieć, że prawomocne rozstrzygnięcie wojewódzkiego sądu administracyjnego, do którego to wniesiono, czy w ogóle postępowanie sądowe, które jest dwuinstancyjne, kończy postępowanie odwoławcze. Jedna instancja nie może kończyć postępowania odwoławczego i to musi wyraźnie z tego wynikać. Jest tutaj bardzo dużo zastrzeżeń. Nie ma instytucji odwołania. Całe to postępowanie powinno podlegać Kodeksowi postępowania administracyjnego, który jest jasny i zrozumiały, a przyszła ustawa powinna być po prostu spolszczona, powinna być napisana takim językiem, który po prostu zrozumieją wszyscy prawnicy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)