16 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (druk nr 756).

Poseł Tomasz Szymański:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, druk nr 756.

    Na wstępie chciałbym przypomnieć posłom wnioskodawcom, iż Sejm Rzeczypospolitej Polskiej to nie szkoła, w której odrabia się lekcje na kolanie, a także nie wyścig szczurów, w którym zwycięża ten, kto złożył jak najwięcej projektów ustaw. Jednocześnie prosiłbym posłów wnioskodawców o szanowanie czasu Wysokiej Izby, tym samym nieskładanie projektów ustaw niewnoszących nic konstruktywnego do aktualnie obowiązującego porządku prawnego.

    Czytając ten dokument, nazwany projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, oprócz błędów natury redakcyjnej nie sposób nie zauważyć tych ważniejszych - natury prawnej. Postaram się krótko omówić proponowane przez posłów wnioskodawców zmiany, udowodniając tym samym ich bezcelowość oraz populizm i angażowanie nas do prac nad projektem niewnoszącym do przestrzeni publicznej jakichkolwiek pozytywnych zmian.

    Składając do laski marszałkowskiej niniejszy projekt, Ruch Palikota udowodnił, iż nie zależy mu na państwie przyjaznym dla obywateli, w którym pieniądze publiczne są wydawane z roztropnością i poszanowaniem ich wartości ekonomicznych, a biurokracja sprowadzana jest do niezbędnego minimum. Bezcelowość niniejszego projektu potwierdzają również dane urzędów miejskich, czyli organów pierwszego stopnia. Jednym z przykładów może być blisko stutysięczne miasto na prawach powiatu, z którego pochodzę, mianowicie Grudziądz. Otóż w 2011 r. Urząd Miejski w Grudziądzu wydał 59 943 decyzje, w odniesieniu do których - i tu uwaga - wniesiono jedno, w dodatku niezasadne, zażalenie na nieterminowe załatwienie sprawy. Niezasadność stwierdził zarówno organ pierwszego, jak i drugiego stopnia.

    Cały proponowany projekt sprowadza się do wzrostu biurokracji oraz zwiększenia zatrudnienia w organach administracji publicznej. Twierdzenie, iż nie przyniesie on ujemnych skutków dla budżetu państwa oraz przyspieszy załatwianie przez obywateli spraw w urzędach, delikatnie mówiąc, jest nieprawdziwe. Już sam proponowany art. 35a spowoduje dodatkowe obciążenie pracowników organów zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji, tym samym wydłuży czas załatwiania spraw.

    Proszę pomyśleć, każdego dnia do organu pierwszej instancji trafiają setki spraw, które rejestrowane są w rejestrze przesyłek wpływających, następnie zgodnie z art. 66a § 1 w większości spraw zakładana jest szczegółowa metryka, która zgodnie z § 3 tegoż artykułu jest na bieżąco aktualizowana. Ponadto niektóre dokumenty zgodnie z przepisami szczegółowymi muszą być wpisywane do oddzielnego rejestru, tak jak pan poseł wnioskodawca słusznie zauważył. Tak jest w przypadku rejestrów: wniosków o pozwolenie na budowę, do których prowadzenia w formie papierowej zobowiązani są starostowie; wniosków, orzeczeń, odwołań, członków, wydatków oraz legitymacji, do których prowadzenia zobligowane są powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności; skarg i wniosków, które zgodnie z K.p.a. musi prowadzić każdy organ; planów miejscowych oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, które prowadzą wójtowie, burmistrzowie albo prezydenci miast.

    Wpisywanie korespondencji do kolejnego rejestru jest w moim odczuciu bezcelowe i czasochłonne. Bezcelowa wydaje się również dokonywana przez organ drugiego stopnia analiza wprowadzanych niniejszym projektem rejestrów.

    Gdy obywatel uważa, że jego sprawa załatwiana jest opieszale, ma do dyspozycji art. 37 K.p.a. Często zdarza się, że załatwianie spraw przedłuża się z winy organu. Wprowadzając proponowane zmiany, dany organ zobowiązany będzie wysłać najpierw rejestr, z którego zapewne w jakimś stopniu wynikać będzie niezałatwienie sprawy w określonym przez K.p.a. terminie, następnie zaś zostanie wezwany przez organ wyższego stopnia do złożenia uzasadnienia, z którego wynikać będzie zasadność wydłużenia tego terminu. Obecnie duża liczba takich wydłużonych terminów załatwiania spraw jest akceptowana przez społeczeństwo, gdyż wynika ona na przykład ze złożoności problemu, zbierania przez organ dowodów lub niedostarczenia przez stronę postępowania odpowiednich dokumentów. W związku z tym strona postępowania, widząc zasadność wydłużenia terminu, nie wnosi zażalenia powodującego wszczęcie kolejnej sprawy. W przypadku wprowadzenia proponowanych zmian organ wyższego stopnia będzie zobowiązany wzywać organ niższego stopnia do złożenia wyjaśnień w każdej sprawie.

    Skąd dodatkowe koszty? Ktoś będzie musiał przygotować rejestry, a następnie je wysłać, ktoś będzie musiał je sprawdzić i wezwać do złożenia wyjaśnień, wreszcie ktoś będzie musiał składać te wyjaśnienia. Poza tym do każdego z etapów zostanie zużyta duża ilość materiałów biurowych, energii itp.

    Przedłożony projekt mówi o rejestrze spraw. Do takiego rejestru wpisywane miałyby być wszystkie postępowania administracyjne. W przypadku różnych postępowań administracyjnych możemy mieć do czynienia z różnymi organami wyższego stopnia, w większości spraw będzie to samorządowe kolegium odwoławcze, w pewnych jednak, na przykład w przypadku pozwolenia na budowę, wojewoda. Czy w takim razie kopię całego rejestru należałoby przesyłać do wszystkich organów wyższego stopnia, czy kserować poszczególne kartki, w zależności od tego, jakiej sprawy będzie dana kartka dotyczyć? A może prowadzić kilka rejestrów, w zależności od tego, który organ ma nadzór jako organ wyższego stopnia? (Dzwonek)

    Panie marszałku, pan pozwoli.

Poseł Tomasz Szymański:

    Kolejny z artykułów, który może przynieść same negatywne skutki, to art. 35b - nałożenie na organ kary, co do której nie można wnieść zażalenia, lecz wniosek, który nie wstrzymuje jej wykonania, stanowi wywieranie na organ presji, przez co może prowadzić do niemerytorycznego załatwienia sprawy. W takim przypadku szybkość postępowania administracyjnego może wpływać ze szkodą na wszechstronne wyjaśnienie rozpatrywanej sprawy administracyjnej.

    Ponadto niewstrzymanie wykonania kary na skutek wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy spowoduje, iż środki finansowe, kara nałożona na organ z tytułu nieterminowego załatwienia sprawy będzie krążyć z konta organu na konto budżetu państwa i - w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku - z powrotem. Może to spowodować zamrożenie środków pieniężnych, a tym samym wstrzymanie jakichś kluczowych inwestycji.

    W sytuacji, w której organ wyższego stopnia uzna za niezasadne wyjaśnienia dotyczące niezałatwienia w terminie, o którym mowa w art. 35 K.p.a., 20 spraw, a termin załatwienia każdej z nich został przekroczony o 20 dni, organ zobowiązany będzie zapłacić na rzecz budżetu państwa niebagatelną kwotę 200 tys. zł. Kwota ta może być niezbędna do zakończenia inwestycji, a zwrot jej po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku nie zrekompensuje odsetek wynikających z niewywiązywania się przez organ zaciągniętych przez siebie zobowiązań.

    W związku z tym, że proponowane zmiany przepisów ustawy są bezcelowe, a ich niedojrzałość spowolni proces prowadzonych spraw, spowoduje znaczny wzrost nieefektywnej biurokracji oraz zatrudnienia w organach administracji publicznej, a także w związku z negatywnymi opiniami, o czym wspomniała koleżanka posłanka, Krajowej Rady Sądownictwa i Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie głosował za odrzuceniem niniejszego projektu ustawy i niepoddawaniem go dalszemu procedowaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)