3 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 245).

Poseł Edward Siarka:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Na samym początku chciałbym powiedzieć, że propozycje przedstawione przez Ruch Palikota są w ocenie naszego klubu niekonstytucyjne i uderzają w jedną z podstawowych zasad procesu wyborczego, to jest zasadę tajności głosowania. Propozycja, aby wyborca w deklaracji podatkowej wyrażał wolę przekazywania 1% podatku na rzecz partii politycznej, jest uderzeniem w tajność procesu wyborczego, w tajność tego aktu. Taka jest ocena wielu specjalistów i jest to bardzo poważny zarzut konstytucyjny.

    Propozycja Ruchu Palikota jest również nie do przyjęcia z powodu wprowadzenia zasady, która tak na dobrą sprawę demoluje scenę polityczną i finanse państwa. Bo czymże innym ta propozycja się skończy np. dla organizacji pożytku publicznego, które żyją z 1% i realizują bardzo wiele szlachetnych celów społecznych, o których tutaj była już mowa? Przedłożona propozycja jest założeniem, aby środki finansowe otrzymywała każda partia, bez względu na to, czy przekroczyła próg 3-procentowego poparcia zapisany w ordynacji wyborczej do parlamentu. Obecnie na mocy art. 24 ustawy o partiach politycznych mogą one pozyskiwać środki z następujących źródeł: z dotacji i subwencji, składek członkowskich, darowizn od osób fizycznych, spadków i zapisów, dochodów z majątków i kredytów bankowych.

    W 2001 r. po wielu bardzo trudnych dyskusjach - wszyscy, którzy się tą problematyką zajmują, pamiętają, jakie kontrowersje ta sprawa wywoływała - zakazano partiom prowadzenia działalności gospodarczej, organizowania zbiórek i pozyskiwania funduszy od osób prawnych, aby przeciąć finansowe powiązania polityki z biznesem. Obecna propozycja Ruchu Palikota to powrót do tych praktyk, to powrót, chcę z całą mocą powiedzieć, do praktyk korupcyjnych. Ta propozycja to zabiegi o odpisy wielkiego biznesu i niejasne relacje między biznesem a polityką, to naciski na tych, którzy, być może często niepoprawnie, niezgodnie z opcją chociażby rządzącą, lokują swoje środki na kontach partii opozycyjnych.

    Od 2001 r. w zamian za ograniczenie możliwości finansowania rozbudowano system finansowania z budżetu. Partie, które uzyskają mandaty w parlamencie, otrzymują dotację na pokrycie kosztów kampanii. Oprócz tego ugrupowania, które zdobędą w wyborach minimalny próg poparcia wynoszący 3%, uprawnione są do otrzymywania corocznej subwencji, która wypłacana jest kwartalnie. Należy zgodzić się, że obciążenia budżetu państwa z tytułu wypłaconych subwencji są znaczne. Gdy porównamy kwotę 37 mln zł, którą wypłacono w 2001 r., na przykład z kwotą 59 mln zł, którą wypłacono w 2005 r., i kwotą 107 mln zł, którą wypłacono w 2008 r., to mimo to należy bronić waloru subwencjonowania partii, ponieważ uniezależniają się one od funduszy pozyskiwanych od osób prawnych. Obecny system preferuje również partie duże i średnie. Nie pozwala na powstanie partii ad hoc, tuż przed wyborami, aby tyko otrzymać subwencję.

    Chcę tu poruszyć jeszcze jedną, bardzo istotną kwestię. Gdybyśmy wprowadzili system, który proponuje Ruch Palikota, to na dobrą sprawę mielibyśmy w kraju notoryczną kampanię wyborczą. Rzeczywiście co roku, tak jak powiedział poseł Gibała...

    (Poseł Wojciech Penkalski: I tak powinno być.)

    ...partie prowadziłyby kampanię wyborczą. Czy to jest w interesie naszego państwa i naszych obywateli, to jest sprawa dyskusyjna. Klub Solidarna Polska jest przeciwny inicjatywom, które w założeniu mają tylko demolować scenę polityczną, a ingerowanie w proces subwencjonowania na pewno jest takim zabiegiem. Oczywiście należy rozmawiać i być może na podstawie dokładnych analiz uszczegółowić sposób wydawania przez partie polityczne środków z subwencji. Na pewno należy wzmocnić nadzór nad wydawaniem tych środków przez partie polityczne (Dzwonek) i wprowadzić szerszą kontrolę społeczną. To wszystko jest do zrobienia, ale na pewno obecna propozycja noweli ustawy przedstawiona przez Ruch Palikota nie rozwiąże tych problemów. Klub Solidarna Polska jest za odrzuceniem w pierwszym czytaniu projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)