17 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o straży gminnej oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym (druki nr 1507 i 1723).

Poseł Edward Siarka:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu mojego klubu mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o straży gminnej oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym.

    W kwietniu 2013 r. wpłynął do laski marszałkowskiej projekt, który dzisiaj jest procedowany. Trzeba powiedzieć, że przedłożony projekt dotyczy, jak już mówiono, ograniczenia uprawnień straży miejskiej i straży gminnej w dwóch kwestiach: pierwsza kwestia dotyczy ograniczenia uprawnień straży gminnej, wyłączenia strażników z procesu kontroli fotoradarowej. Drugie ograniczenie zapisane w tym projekcie ustawy związane jest z odebraniem straży miejskiej możliwości karania kierowców za nieprawidłowe parkowanie.

    Powyższe dwa problemy związane są z nadaniem straży miejskiej w 1999 r., później w 2003 r., jak i w roku 2007 uprawnień do obsługi fotoradarów i unieruchamiania pojazdów mechanicznych. Zgadzam się z opinią, która tutaj również została wygłoszona i która jest zawarta w wielu dokumentach i opiniach o pracy straży miejskiej, że te dwa uprawnienia stały się przyczyną zaostrzonej dyskusji społecznej o obecności straży miejskiej w lokalnych społecznościach.

    Trzeba powiedzieć, że zabiegi samorządowców i samych strażników o nowe uprawnienia w zakresie prawa ruchu drogowego przyczyniły się do tego, że ta formacja, skądinąd w wielu wypadkach bardzo potrzebna, przysporzyła sobie w tej chwili bardzo wielu wrogów. Zrozumiała to oczywiście część samorządowców, stąd pojawiły się uchwały o likwidacji straży w wielu miastach i gminach. Powiedziałbym, że ten proces w tej chwili przybiera bardzo mocno na sile.

    W małych społecznościach samorządowcy zdali sobie również sprawę z tego, że nie można pogodzić nakładania mandatów na swoich obywateli z jednoczesną zachętą do głosowania na wójta czy burmistrza. Przypominam o tym w aspekcie chociażby trwającego procesu wyborczego. Ale takie są realia i mimo że pierwotnie idea tworzenia straży była związana z pełnieniem przez nią służebnej roli wobec lokalnej społeczności, to w międzyczasie jak gdyby o tej idei zapomniano, a bardziej uwypuklone są te kwestie, które dzisiaj są bardzo drażliwe społecznie.

    Obecnie w Polsce mamy około 300 oddziałów straży, które zatrudniają bodajże ponad, na pewno ponad 10 tys. ludzi. Najwyższa Izba Kontroli, która oceniała działalność straży, również wytknęła wiele problemów związanych z funkcjonowaniem tej formacji i wręcz stwierdza, że posługiwanie się strażników fotoradarami, jak i nieprawidłowości związane z nakładaniem mandatów spowodowały utratę zaufania do administracji publicznej w szerszym pojęciu. I to jest bardzo niebezpieczne zjawisko, którego jesteśmy świadkami.

    Otóż strażnicy, korzystając z możliwości posługiwania się fotoradarami, jak wykazała Najwyższa Izba Kontroli, nakładają często mandaty po upływie 30 dni od dnia wykroczenia, a powinni po 30 dniach kierować taki wniosek o ukaranie do sądu właściwego dla kierującego pojazdem. Takie postępowanie oczywiście miało jedno na celu, a mianowicie aby środki z mandatu trafiały do budżetu gminy, a nie do budżetu państwa. W ocenie NIK w latach 2009-2010 straże gminne nałożyły w Polsce milion różnego rodzaju mandatów z tytułu wykroczeń w ruchu drogowym. To potężna liczba. Stąd też nie dziwmy się, że mamy w tej chwili dyskusję w tym obszarze co do uprawnień straży miejskiej.

    Wydaje się, że w tej chwili nie ma żadnego uzasadnienia, aby straż gminna czy straż miejska posiadała dalej uprawnienie w zakresie obsługi fotoradarów, zwłaszcza tych stacjonarnych, tym bardziej że obecnie nie robi tego już Policja tylko Inspekcja Transportu Drogowego. W związku z tym jako klub (Dzwonek) opowiadamy się za tym, aby przedyskutować kwestie tych uprawnień straży, bo potrzebne są jej stosowne uprawnienia, natomiast co do kwestii parkowania rzeczywiście wydaje się, że to jest wniosek daleko idący, który przedłożyli tutaj wnioskodawcy. I przeciwko takiemu rozwiązaniu jesteśmy, bo to jest kwestia prawnego porządku w przestrzeni miejskiej. Bardzo dziękuję za uwagę. (Oklaski)