10 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (druk nr 144).

Poseł Mariusz Orion Jędrysek:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister coś wspomniał o tym, że królowie to opodatkowali. To się nazywało orbora. Otóż chcę panu powiedzieć, że ˝Rewizyja górna ilkuska˝ z 1564 r., a więc jeszcze sprzed Artykułów henrykowskich, mówiła: tedy królowie, czyniąc ludziom ochotę z miłościwej łaski swej, odpuszczać raczyli połowicę orbory - a więc podatku - rozumiejąc, że lepszy częsty zysk choć mały, niźli rzadki choć wielki.

    To dotyczy górnictwa. Górnictwo jest specyficzną gałęzią gospodarki i Polska jest najbardziej surowcowym krajem Unii Europejskiej. My nie możemy sobie pozwolić na tego typu podatki, jakie państwo chcecie wprowadzać, jeszcze do tego tak nagle, tak jak nie możemy sobie pozwolić na Prawo geologiczne i górnicze, które żeście uchwalili. Tu ktoś powiedział - pan poseł Zbrzyzny - że to jest największy bubel. Nie, największym bublem jest Prawo geologiczne i górnicze, które od 1 stycznia obowiązuje. To jest naprawdę wielki bubel i wielka strata dla polskiej gospodarki.

    Pan premier dwa miesiące temu w exposé zapowiedział, że będzie podatek od miedzi i srebra. I co się stało? Nagłe tąpnięcie, zawirowania. Proszę państwa, dla inwestora na rynku w Polsce, tak jak na całym świecie, nie jest czasami aż tak ważne to, jakie są opłaty, bo on kalkuluje, co mu się opłaci, a co nie, ale stabilizacja - organizacyjno-polityczna państwa i prawna. Państwo naraz to zmieniacie, zaskakujecie wszystkich inwestorów. Na Dolnym Śląsku KGHM jest największym zakładem pracy, jednym z największych w Polsce. Co spowoduje ten podatek? Otóż gdy oblicza się opłacalność złoża, wykonuje się badania - to są ogromne pieniądze - udostępnia złoże, każda setna procenta zawartości miedzi, srebra w rudzie daje pewne kryteria bilansowości, na to nakładają się koszty eksploatacji itd. Jeśli państwo nakładają jakikolwiek inny podatek niż dotychczas, to kryteria bilansowości się zmieniają. Co to oznacza? To, że naraz tracimy potężną część złoża, bo trzeba część złoża wykreślić z zasobów. Czyli zamykamy kopalnie, ludzie tracą pracę, a każdy górnik implikuje pracę 5-10 osób.

    Panie ministrze, pan kręci głową, że nie, ale to jest prawda.

    W ten sposób wykreślamy złoża z zasobów. Zamykamy kopalnie, do tego złoża nigdy nie wrócimy, a koszty zostały poniesione. I to jest problem.

    (Głos z sali: Dokładnie tak.)

    Panie ministrze, trzeba trochę odpowiedzialności, to jest po prostu niegospodarność. Tak się nie zachowuje gospodarz: zainwestował, ma coś i naraz z tego rezygnuje? Zasiał, zaorał i powie: A nie, tego nie trzeba? Tak się nie robi.

    Jeszcze nasz rząd ustawia Sejm w bardzo specyficznej sytuacji. A mianowicie jeśli my, powiedzmy, będziemy protestować i powiemy: nie, to co rząd może zrobić? Rząd każe wypłacić dywidendę i wtedy oczywiście ponad 2/3 pójdzie nie do Skarbu Państwa, tylko do inwestorów. To jest oczywiście zgodne z prawem. Toteż jeśli już się zgadzać w jakikolwiek sposób, to wypadałoby się zgodzić na 1/3, bo to by mniej więcej równoważyło ten podatek, który przewiduje Ministerstwo Finansów. Ale oczywiście i to spowoduje bardzo poważne straty i na Dolnym Śląsku, i w całej Polsce. Sposób wprowadzenia tego był po prostu tragiczny.

    Jeżeli pójdzie ta ustawa, bo przypuszczam, że pójdzie do komisji, to zapewniam pana ministra, że wielu posłów zrobi wszystko, żeby była ona procedowana jak najdłużej. Bo kto płaci późno, ten może czasem nie płaci.

    Otóż pan minister pewnie wie, że ˝Solidarność˝ w regionie już protestowała i protestować na pewno będzie, bo wie, co to znaczy stracić tak poważny skarb, jaki mamy. Proszę państwa, my stracimy nie tylko opodatkowaną miedź i srebro. Co tracimy jeszcze? Tracimy metale ziem rzadkich, tracimy złoto, tracimy inne kopaliny, tracimy nawet udostępniane złoża soli.

    Pan się chwyta, panie ministrze, za głowę. Dopiero teraz pan się o tym dowiedział? (Wesołość na sali)

    (Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski: Absurdalne.)

    (Głos z sali: Brawo!) (Oklaski)

    Panie ministrze, to niech pan nie słucha, niech pan przeczyta stenogram.

    I teraz sytuacja jest taka, że my jako klub Solidarna Polska będziemy przeciwko przyjęciu tej ustawy, bo to jest po prostu nie do przyjęcia dla polskich obywateli. I mam nadzieję, że jeśli ta ustawa przejdzie, tą sprawą zajmie się NIK.

    Uważam, że dobrym pomysłem prezesa Wirtha było to, żeby z tych zysków, które są rzeczywiście wysokie w tej chwili, wykupić własne akcje. To by naprawiło błąd, jaki państwo popełnili nie tak dawno, sprzedając około 10% akcji KGHM - wtedy, kiedy za dwuletnią być może dywidendę można było mieć to samo. Firma ta poprzez inwestycje w Kanadzie ma świetne perspektywy na inwestowanie na dnie oceanu, gdzie są potężne złoża. I tego należy szukać, tego trzeba pilnować, bo Polska ma ogromne szanse na eksploatację złóż na dnie oceanu, mamy najbogatszą chyba działkę w porównaniu ze wszystkimi krajami, które w tej chwili te działki posiadają. Nie wyobrażam sobie, żeby KGHM tam nie inwestował - jeśli nie KGHM, to nikt. A więc do tego trzeba się przygotowywać. Zresztą już w 2007 r. były plany wybudowania statku eksploatacyjno-poszukiwawczego w tym celu, z czego wyście po prostu zrezygnowali, wydając pieniądze nie wiem, na co.

    KGHM miał szansę stać się firmą globalną, panie ministrze. Jeśli ten podatek będzie wprowadzony, to będzie to cofnięcie się - po prostu cofnięcie się. W jak tragicznym - zakładając, że państwo rozumiecie, co robicie - stanie są finanse państwa, skoro wyciągacie rękę, niszcząc to. To się dzieje w tej chwili w Polsce.

    Chciałbym zapytać, czy ta ustawa była konsultowana ze specjalistami z zakresu geologii i górnictwa kruszców. Czy była? Pewnie nie, już z uzasadnienia widać, że nie. Dlaczego nie pomyśleliście o tym, żeby opodatkować gotowy produkt? Czy liczyliście, jakie to będą skutki, faktyczne skutki dla samego KGHM, dla regionu - wszystkie skutki, skutki implikowane przede wszystkim - i dla całej Polski? Biorąc dziś główkę kapusty, chcecie niszczyć całe pole. No, tak się nie robi.

    Jaka jest wiarygodność inwestycyjna Polski w tej chwili, jeśli naraz chcecie wprowadzić takie podatki? Zresztą zniszczyliście w podobny sposób chęć inwestowania w poszukiwanie gazu w łupkach w Polsce. Przecież planowanych jest tylko 18 wierceń w tym roku, bo jak usłyszeli, co w exposé powiedział pan premier, to szaleniec by tylko inwestował, idąc na niepewne. I zresztą nie tylko to żeście w sprawie gazu łupkowego zepsuli, bo zupełnie inna była strategia w 2006 r., kiedy wydałem pierwszą koncesję. Strategia była zupełnie inna, było nowe prawo, polska służba ekologiczna miała być. To, co wyście zrobili, to po prostu chyba największe marnotrawstwo, jakie się zdarzyło w historii Polski od 20 lat.

    I dlaczego nie zrobiliście czegoś takiego, jeśli już musi być podatek płacony - jest przecież opłata eksploatacyjna, można było dołożyć jedną składową więcej. Jest składowa dla gmin, jest składowa dla funduszu ochrony środowiska, mogła być składowa dla Skarbu Państwa. To przynajmniej miałoby ręce i nogi. Oczywiście ona by nie była wtedy tak wysoka, bo to by się nie mieściło w Prawie geologicznym i górniczym.

    I dlaczego wprowadzacie to w tak nagłym trybie? Czy to jest naprawdę odpowiedzialność za państwo, panie ministrze? Dziękuję. (Oklaski)