11 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3033 i 3297).

Poseł Edward Czesak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko wobec projektu nowelizacji ustawy o recyklingu pojazdów oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3033 i 3297.

    Rządowy projekt zmian odnosi się do zarzutów formalnych braku właściwej transpozycji dyrektywy 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz konieczności osiągania wymaganych poziomów ich odzysku i recyklingu. Zdaniem Komisji Europejskiej, która postawiła Polsce ww. zarzuty i wniosła skargę do Trybunału Sprawiedliwości, należy również wskazać, doprecyzować w zapisach ustawy definicję wymagań dotyczących odpowiedzialności producenta, wymagań w odniesieniu do punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz wymagań odnośnie do prób strzępienia pojazdów.

    W celu szczegółowego rozpatrzenia rządowy projekt ustawy, druk nr 3033, został skierowany do podkomisji stałej do spraw monitorowania gospodarki odpadami, gdzie z udziałem przedstawicieli strony społecznej rozpatrywano rządowe propozycje zmian. Podczas prac podkomisji zgłoszono poprawki, które uzupełniono na posiedzeniu komisji w dniu 9 kwietnia br. i przyjęto w sprawozdaniu zawartym w druku nr 3297.

    Najistotniejsze zmiany wprowadzane do ustawy o recyklingu zostały przedstawione przez posła sprawozdawcę, lecz warto zwrócić uwagę na konsekwencje związane z ich przyjęciem. Zrezygnowano m.in. z obowiązku wnoszenia opłaty recyklingowej w przypadku wprowadzanych pojazdów, w związku z tym w art. 9, art. 10 oraz art. 12 ust. 3 wprowadzono przepisy odnoszące się do pojazdów wprowadzonych na teren kraju przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy, który to termin - rząd proponował 1 stycznia 2016 r. - zmieniono na 1 stycznia 2017 r.

    W uzasadnieniu zmian rząd wskazał na potrzebę wdrożenia takiego systemu, który ma zapewnić, zgodnie z dyrektywą, osiągnięcie odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu. Należy podkreślić, że tzw. dyrektywa wrakowa nakłada na Polskę obowiązek zebrania wszystkich pojazdów wycofanych z eksploatacji, a rzeczywisty wynik przedstawiany przez branżę szacowany jest na poziomie 40%. Niestety rząd przez kilka lat nie podejmował działań zmierzających do rozwiązania narastających problemów związanych ze skierowaniem pełnego strumienia pojazdów wycofanych z eksploatacji do stacji demontażu i recyklingu, tym samym nie ograniczył szarej strefy, która przez przedsiębiorców zajmujących się recyklingiem była wskazywana jako główna przyczyna wspomnianych wcześniej problemów.

    Proponowane dzisiaj przez rząd zmiany w ustawie są wynikiem działań podjętych przez Komisję i postawienia Polski przed groźbą kar. Przez ostatnie lata statystyki wyraźnie wskazywały, że Polska przyjmuje rocznie setki tysięcy pojazdów wiekowych określanych w rządowej ewidencji CEPiK, czyli Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, stworzonej już w 2003 r. A więc problem był znany i wiadomo było, że trzeba go będzie rozwiązać. Różne zapowiedzi przedstawiane w ciągu ostatnich lat rządów obecnej koalicji dotyczące podjęcia działań były odwlekane aż do dnia, kiedy Komisja - 16 października 2014 r. - poinformowała o skardze do Trybunału Sprawiedliwości.

    Dziś w pośpiechu, pod groźbą skarg, procedujemy nad projektem ustawy, ale czy również nad skutecznym systemem zapewniającym osiągnięcie celu? Podczas prac podkomisji przedstawiciele branży zgłaszali problemy i wskazywali na fałszywe dane dotyczące rynku motoryzacyjnego, w szczególności na występujące na nim różne patologie, m.in. na różnicę między liczbą pojazdów zarejestrowanych a liczbą obowiązkowych polis OC, nielegalne złomowiska i warsztaty działające w szarej strefie oraz wiele innych. W naszej ocenie działania rządu podejmowane przez ostatnie lata - w zasadzie ich brak - nie stworzyły fundamentów dobrego systemu.

    Czy ta nowelizacja zmieni tę sytuację? Czy rezygnacja z opłaty 500 zł od każdego pojazdu wprowadzonego na terytorium kraju nie osłabi systemu zbierania i demontażu pojazdów, który był wspierany z tych środków przekazywanych do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej? Nie przekonują argumenty strony rządowej, że - tu cytat z wypowiedzi rzecznika resortu środowiska - rynek wraków samochodowych powinien obronić się sam z uwagi na ceny złomu i części zamiennych. Stacje demontażu powinny osiągać zyski, handlując nimi. Warunkiem rentowności jest to, żeby nie były one rozdrobnione, a przyjmowały dużą liczbę samochodów. Tu rodzi się pytanie: Komu będą służyć takie rozwiązania? Czy takie zapisy nie spowodują napływu strumienia pojazdów bezpośrednio do recyklingu spoza granic naszego kraju? Czy zmiany w ustawie poprawią dzisiejszą (Dzwonek) złą sytuację na rynku wraków? Mamy co do tego wątpliwości.

    Panie marszałku, jeszcze chwilę.

    Rząd nie uwzględnił w propozycjach zmian w ustawie specyfiki polskiego rynku samochodów, oczekiwań branży systemowej zbiórki, demontażu i recyklingu dla pełnej realizacji celu, jakim jest ograniczenie zanieczyszczenia środowiska i odzysk surowców z pojazdów przetworzonych w recyklingu.

    Klub Prawo i Sprawiedliwość nie poprze proponowanego projektu ustawy, uznając wprowadzane zmiany za ograniczające rozwój przedsiębiorczości w branży i niespełniające oczekiwań przedsiębiorców ponoszących nakłady na realizację wyznaczonych celów bez stosownego wsparcia ustawowego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)