Poseł Joanna Bobowska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zastaliśmy Szymanowskiego pisanego, zostawiamy drukowanego - powiedziała Teresa Chylińska, redaktor naukowy i jedna z najwybitniejszych znawczyń życia i twórczości polskiego kompozytora Karola Szymanowskiego. Przez ponad 50 lat przewodziła ona wydaniu dzieł Karola Szymanowskiego w Polskim Wydawnictwie Muzycznym. Nad opracowaniem utworów kompozytora pracowało kilka pokoleń muzykologów. W czasie publikowania kolejnych tomów zmieniała się technika edycji, drukowania nut, a niektóre rozwiązania drukarskie zostały stworzone specjalnie na potrzeby wydania kompozycji Szymanowskiego.

    Wieczór 18 października 2014 r. w Filharmonii Krakowskiej poświęcono muzyce tego kompozytora. Wcześniej złożono kwiaty przy sarkofagu Karola Szymanowskiego na krakowskiej Skałce. Koncert poprzedziło spotkanie z redaktorami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego uczestniczącymi w wydaniu serii: prof. Mieczysławem Tomaszewskim, Andrzejem Kosowskim, obecnym redaktorem naczelnym dr. Danielem Cichym i z Teresą Chylińską. Za ogrom pracy włożonej w przygotowanie wydania została ona odznaczona medalem Ad honorem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.

    Program koncertu uświetniającego zakończenie prac nad wydaniem źródłowo-krytycznym partytur Karola Szymanowskiego obrazował rozwój stylu twórczości kompozytora, począwszy od wczesnej kompozycji ˝Uwertury koncertowej E-dur op. 12˝, przez duet miłosny Hagith i Młodego Króla z opery ˝Hagith˝, a następnie Urszula Kryger, wyróżniona nagrodą Fundacji im. Karola Szymanowskiego, wykonała ˝Pieśni miłosne Hafiza na głos i orkiestrę op. 16˝. Na zakończenie koncertu orkiestra Filharmonii Krakowskiej pod batutą Michała Dworzyńskiego zagrała pełną energii i stylizacji góralskich ˝IV Symfonię koncertującą op. 60˝, w której solową partię fortepianu wykonała Ewa Kupiec.

    Wydanie źródłowo-krytyczne dzieł Karola Szymanowskiego zwieńczyło ukazanie się partytury do opery ˝Hagith˝. Redaktor naczelny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Daniel Cichy twierdzi, że jest to zawsze wydarzenie, gdy kompozytor otrzymuje swoją spuściznę opracowaną w sposób najlepszy z możliwych, a więc z poszanowaniem każdego detalu kompozytorskiego zapisu. Karol Szymanowski jest drugim po Fryderyku Chopinie polskim kompozytorem, którego wszystkie dzieła zostały wydane. W innych krajach Europy ogromne serie wydawnicze obejmują całą spuściznę kompozytorską największych mistrzów, takich jak Bach, Mozart, Brahms czy Wagner. Publikowanie dzieł wszystkich kompozytora, zwanych niekiedy uroczyście po łacinie opera omnia, jest formą uznania dla jego dorobku twórczego. Wydanie wszystkich dzieł tego kompozytora obejmuje nie tylko kompozycje, ale również jego korespondencję i pisma. Stworzony został także katalog tematyczny, a informacje zebrane podczas opracowania wydań stały się częścią trzytomowej monografii kompozytora pióra Teresy Chylińskiej. Dzieła wszystkie zostały wydane w dwóch wersjach językowych: polskiej w 26 tomach oraz niemiecko-angielskiej - 17 woluminów. Każdy tom serii posiada obszerny wstęp teoretyczno-krytyczny.

    Droga ku wydaniu dzieł Karola Szymanowskiego była naznaczona walką z dawnym sposobem myślenia o edytorstwie - twierdzi prof. Mieczysław Tomaszewski, dawny redaktor naczelny i dyrektor Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Myślenie to polegało na tym, żeby opracować utwór z myślą przede wszystkim o wygodzie współczesnego wykonawcy. W okresie, gdy zaczynaliśmy prace nad dziełami Szymanowskiego, przez europejskie środowisko wydawców muzycznych przeszedł ruch znany pod hasłem Urtextausgabe, czyli wydawnictwo źródłowe, co oznacza wykonanie z dbałością o jak największą zgodność z oryginalnym zapisem tworzonym przez kompozytora.

    Przy wydawaniu dzieł Karola Szymanowskiego pojawiały się trudności, np. związane z dostępnością materiałów źródłowych. Znajdowały się one za granicą, większość w posiadaniu wiedeńskiego Universal Edition. Zmiany w ochronie praw autorskich w 2007 r. spowodowały, że utwory Szymanowskiego, które już nie były chronione, po zmianach legislacyjnych wróciły pod opiekę Universal Edition, a Polskie Wydawnictwo Muzyczne musiało na nowo rozpocząć prawne pertraktacje z tym wydawnictwem. Miały też miejsce wydarzenia zasługujące niemal na miano cudu. Po latach opracowywania opery ˝Hagith˝ na podstawie, jak się okazało, poważnie zniekształconej względem autografu kopii, w archiwach Universalu niespodziewanie odnalazł się oryginalny rękopis Szymanowskiego.

    Mimo licznych wyzwań i trudności seria została ukończona z ogromnym pożytkiem dla muzykologów i muzyków. Wcześniej artyści musieli korzystać z kopii rękopiśmiennych, a te nie zawsze były dokładne i jednoznaczne - mówi były dyrektor PWM Andrzej Kosowski. W 2007 r., czyli wcale nie tak dawno, kiedy jeszcze nie było wydania ˝I Symfonii˝ Szymanowskiego, Antoni Wit opowiadał, że kiedy dostał niedopracowane nuty, nie bardzo wiedział, jak się do tego przymierzyć, i niektóre części utworu grał raz w dur, a raz w moll, żeby sprawdzić, jak będzie lepiej brzmiało. Śpiewaczka Urszula Kryger uważa, że wydanie dzieł Karola Szymanowskiego przyczyni się do częstszego wykonywania utworów tego kompozytora, a co za tym idzie - do większego upowszechnienia jego twórczości. Odnoszę wrażenie, że Karol Szymanowski jest kompozytorem bardziej znanym na świecie niż we własnej ojczyźnie. ˝Pieśni miłosne Hafiza˝, które wykonuję na jubileuszowym koncercie dzisiejszego wieczoru, śpiewam w Polsce po raz pierwszy. Obudźmy się więc i grajmy Karola Szymanowskiego. To jest jeden z naszych wielkich twórców, którym możemy bez żadnych kompleksów pochwalić się przed światem - apeluje artystka.

    Niech więc to pełne wydawnictwo służy popularyzacji twórczości polskiej, służy dobremu wykonawstwu muzyki Karola Szymanowskiego w kraju i na świecie. Dziękuję bardzo.