3 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2393).

Poseł Michał Kabaciński:

    Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozumiem, że prawica chciałaby wszystkich wsadzić do więzienia na dożywocie i wtedy mielibyśmy sprawę rozwiązaną. Bo po co wprowadzać nowe rozwiązania, po co próbować resocjalizować więźniów, osadzonych, którzy są również obywatelami tego kraju. Nie możemy od tego uciekać. Bardzo ważne jest to, żeby wymiar sprawiedliwości zmieniać, bo widzimy, że jest on nieefektywny, że w zakładach karnych przebywają osoby, które nie powinny w nich przebywać. Jeżeli pan poseł Kownacki ma jakieś wątpliwości, to niech się uda do zakładu karnego. Gwarantuję mu, że w jednym zakładzie karnym przynajmniej połowa z osób, które się w nim znajdują, nie powinna się w nim znajdować. Te osoby nie powinny się tam znajdować nie tylko dlatego, że popełniły przestępstwo o znikomym znaczeniu, ale również ze względu na swój wiek czy pewne zdolności, jakimi się posługują. Osobiście odwiedziłem takie zakłady karne i widziałem osoby w wieku 60-70 lat, które odbywają karę pozbawienia wolności, są ciężko chore, mają bardzo trudny dostęp do profesjonalnej obsługi medycznej. Nie widzę żadnej przeszkody, aby taka osoba odbywała karę w formie dozoru elektronicznego, gdzie miałaby łatwiejszy dostęp do obsługi medycznej. To są oczywiście szczegóły. Systemowo nigdy nie będziemy się zgadzać z prawą stroną i wizją wymiaru sprawiedliwości, który ma być przede wszystkim represyjny, który ma przede wszystkim na celu zwiększanie kar.

    Chciałbym się również odnieść do pierwszych słów posła Kownackiego, który mówił, że prawo tworzy się pod wpływem emocji. Przypomnę, że za każdym razem, kiedy mamy poważny wypadek samochodowy, to właśnie prawa część strony sceny politycznej, że tak powiem, prześciga się w organizowaniu konferencji prasowych, na których proponuje jak najwyższe kary za jazdę po pijanemu czy inne dolegliwości, które mają być wymierzone w sprawców wypadków będących pod wpływem alkoholu. To jest właśnie ten plebiscyt. To jest działanie, moim zdaniem, na szkodę wymiaru sprawiedliwości. Niestety, najczęściej słyszymy to z prawej strony, a więc dzisiaj w pewnym sensie takie umoralnianie z ust posła Kownackiego nie powinno mieć miejsca. Jeżeli chodzi natomiast o sam projekt, zgodzę się z tym, że jest bardzo kompleksowy, bardzo duży.

    Ubolewam trochę nad formułą obrad. Uważam, że akurat 10 minut na przedstawienie kompleksowej opinii przez klub i odniesienie się do wszystkich propozycji to za mało. To jest po prostu niewykonalne, niemożliwe, ale mam nadzieję, że przewodniczący komisji umożliwi kompleksową ocenę i analizę tego projektu podczas pracy w komisji branżowej. Jeżeli chodzi o kierunek zmian, to tak naprawdę chodzi o odchudzenie polskich więzień. Widzimy liczbę osadzonych, a także liczbę osób, które są w kolejce. To faktycznie powoduje, że ten projekt powinien być bardzo szybko przyjęty, oczywiście z głową. W tamtym tygodniu już nowelizowaliśmy nowelę, co było już powiedziane, która jeszcze nie weszła w życie. Tutaj musimy być bardzo ostrożni.

    Z uporem maniaka będę mówił o tym, że w trakcie procedowania tego projektu nowelizacji ustawy powinniśmy zwrócić jeszcze uwagę na system penitencjarny, na wokandy, na rok penitencjarny. Chodzi też o kwestie, którymi szczególnie zainteresowani są, nie oszukujmy się, osadzeni. Oni widzą tę patologię, w pewnym sensie, jeżeli chodzi o sądy penitencjarne. Pomijam czynności organizacyjne, to są oczywiście drobne sprawy. Do mojego biura poselskiego bardzo często trafiają listy z zakładów karnych. Chodzi o bardzo dziwne sprawy, ale to już chciałbym omawiać na posiedzeniu komisji. Trochę niezrozumiałe jest dla mnie to, że ktoś ma prawo do paczki raz na trzy miesiące. Jeżeli chciałby sobie wcześniej kupić cukier i miał paczkę raz w miesiącu, to rodzina mogłaby mu przysłać ten cukier za 3,80 zł. Jeżeli ma paczkę raz na 3 miesiące i nabywa go poprzez zakład karny, to za ten cukier zapłaci 6-7 zł. Pomijam już kwestię, kto na tym zarabia. To są błahe rzeczy, które niestety nie działają wychowawczo na osadzonych. Tworząc prawo, tworząc ramy, zgodnie z którymi tych ludzi osadzamy, sami tak naprawdę ich demoralizujemy, dajemy im ku temu powody.

    Sama zmiana modelu, jeżeli chodzi o ograniczenie kar w zawieszeniu, jest słuszna. Jest kwestia grzywien, czyli tak naprawdę zadośćuczynienia. To jest najistotniejsze dla osoby, która została pokrzywdzona, jeżeli chodzi o dany czyn. Uważam, że jest to dobra droga. Co jest ważniejsze dla takiej osoby: odzyskanie pieniędzy, poczucie sprawiedliwości czy po prostu wsadzenie sprawcy do więzienia? Na tego sprawcę państwo ma łożyć miesięcznie około 2,5 tys. zł. To jest problem, który trzeba rozważyć. Zgadzam się z tym, że jest to kontrowersyjne, bo będą padały oskarżenia, że ktoś bogaty będzie mógł się wykupić, a reszta pójdzie do więzienia. Jeżeli chodzi jednak o tę kwestię, a także o kwestię dotyczącą prac społecznych, to również może być zawarty pewien kompromis pomiędzy prawicowym zapędem a racjonalnym myśleniem o wymiarze sprawiedliwości.

    Co do zasady Klub Poselski Twój Ruch ma wątpliwości, jeżeli chodzi zarówno o ten projekt, jak rozwiązania systemowe, które już funkcjonują. Nie będziemy teraz dokładnie zagłębiali się w te propozycje, bo to jest po prostu niemożliwe z racji ograniczeń czasowych. Liczę, że podczas prac komisji będzie tak samo, jak w przypadku Kodeksu postępowania karnego, kiedy faktycznie długo, ale rzetelnie pracowaliśmy nad każdym artykułem. Liczę, że również w tym przypadku nie będzie się nas za bardzo pospieszać. Niech posiedzenia odbywają się również poza posiedzeniami Sejmu, tak jak to było w przypadku Kodeksu postępowania karnego, ale niech to będzie przede wszystkim rzetelne i dokładne.

    Twój Ruch jak najbardziej będzie za tym, aby ten projekt został skierowany do prac w komisji, ponieważ idzie to w dobrym kierunku, w kierunku racjonalizacji prawa. Natomiast jeżeli chodzi o zapędy prawicy, to w tym przypadku na pewno będziemy głosowali przeciwko odrzuceniu tego projektu. Przypominam, że właśnie rządy szeryfa Ziobry doprowadzały do tego, że prawo tworzono na gorąco tylko po to, żeby popisać się przed społeczeństwem. To nie miało nic wspólnego z racjonalnym myśleniem. Dla tej części Izby jesteśmy niestety osobami, które będą tworzyły prawo racjonalnie. Na pewno będziemy za tym, aby przede wszystkim merytorycznie i rzetelnie dyskutować o zmianach w prawie karnym, które są potrzebne. Bardzo dziękuję.