15 punkt porządku dziennego:

Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2011 r. (druk nr 1614) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 2125).

Poseł Kazimierz Ziobro:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt prezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska w zakresie przedłożonej informacji o realizacji zadań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w roku 2011, druk nr 1614.

    W preambule ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. czytamy, że: zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa. Jak wygląda ochrona zdrowia w zakresie promocji zdrowia psychicznego, zapobiegania zaburzeniom psychicznym, czy wreszcie zapewnienia osobom chorym powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej, a zwłaszcza tej specjalistycznej, czy też zapewnienia dostępu do leków psychotropowych? W Polsce, jak wyszczególniono w informacji, z powodu problemów dotyczących zdrowia psychicznego leczy się około 1,6 mln osób. Rośnie zapadalność na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Następstwem tej zachorowalności jest niebezpiecznie wzrastająca liczba samobójstw. Na zdrowie psychiczne i leczenie od uzależnień z 2 mld zł środków publicznych wydawanych ogółem na ochronę zdrowia wydaje się zaledwie 3,5% wyszczególnionej sumy. Alarmująca jest sytuacja zachorowalności na choroby psychiczne. Z przedłożonej informacji wynika, że na przestrzeni lat 1990-2010, to jest 20 lat, wskaźnik zdiagnozowanych zaburzeń psychicznych wzrósł ponad dwukrotnie. W przeciągu tych 20 lat nastąpił aż czterokrotny wzrost zaburzeń psychicznych spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych, w tym narkotyków.

    I tutaj odwołam się pisma, które znalazłem w skrzynce pocztowej w Sejmie, mianowicie do pisma prezydenta miasta Rzeszowa. Oczywiście nie reklamuję pana prezydenta, ale problem. Pisze on tak: ˝Szanowny Panie Pośle! Zwracam się do Pana Posła z prośbą o przyspieszenie działań legislacyjnych nad projektem ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw. W Rzeszowie, podobnie jak w wielu innych miastach Polski, funkcjonują sklepy prowadzące sprzedaż tzw. dopalaczy, których działanie powoduje skutki niebezpieczne dla zdrowia, a nawet śmierć. Klientem tego typu placówek jest głównie młodzież nie w pełni świadoma szkodliwości działania tych substancji. Funkcjonowanie takich sklepów budzi także ostry sprzeciw mieszkańców miasta domagających się ich likwidacji. Wielokrotne kontrole państwowej powiatowej inspekcji sanitarnej oraz Policji, prowadzone w ramach obowiązujących dotychczas przepisów prawa, okazały się nie dość skuteczne w walce z przedsiębiorcami prowadzącymi opisaną wyżej działalność˝.

    To naświetla jakby problem nie tylko Rzeszowa, ale myślę, że poprzez analogię takie sytuacje zdarzają się w całej Polsce i chyba w większych aglomeracjach jeszcze, że tak powiem, w większym nasileniu.

    Jeśli chodzi o zaburzenia wywołane nadmiernym spożywaniem alkoholu, wzrosły one dwukrotnie. Aż 37% hospitalizowanych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi stanowią pacjenci, którzy nabawili się tej choroby ze względu na nadużywanie alkoholu. W ˝Narodowym programie ochrony zdrowia psychicznego˝ obejmującym działania na lata 2011-2015 czytamy, że zdrowie psychiczne obywateli jest niezbędne do realizacji ich potencjału intelektualnego i emocjonalnego pozwalającego im znaleźć swoją pozycję w życiu społecznym, zarówno w okresie edukacji, jak i w czasie świadczenia pracy, czyli w życiu dorosłym. Jednak w naszej ocenie program ten, będący faktycznie w tej chwili na półmetku realizacji, chociaż okres sprawozdawczy dotyczy tylko 2011 r., nie zdołał zahamować postępującego stanu zagrożenia zdrowia psychicznego obywateli. Jak dotychczas, poprzez realizację tego programu - w sposób odczuwalny dla pacjentów - nie zwiększono dostępności do lekarzy psychiatrów zarówno w przychodniach czy poradniach zdrowia psychicznego, jak i chociażby w zakresie hospitalizacji. Program ten w naszej ocenie nie spełnia pokładanej nadziei, gdyż nie stał się realnie odczuwalną szansą na pozytywne zmiany w tym zakresie. ˝Narodowy program ochrony zdrowia psychicznego˝ obejmujący swoim działaniem, tak jak wspomniałem, lata 2011-2015, zrzuca obowiązki jego realizacji na samorządy bez zagwarantowania im na ten cel ze strony rządu odpowiednich środków finansowych pozwalających na przemodelowanie bazy szpitalnej. Chodzi chociażby o przekształcenie dużych szpitali psychiatrycznych w centra aktywnego leczenia i rehabilitacji, a także tworzenie nowych oddziałów psychiatrycznych w szpitalach czy rozbudowę opieki środowiskowej. Dalej nie są spełnione kluczowe założenia tegoż programu zakładające między innymi, że w miastach liczących ponad 70 tys. mieszkańców powinien być co najmniej jeden oddział psychiatryczny dysponujący trzema miejscami w przeliczeniu na 10 tys. osób. Oczywiście nie dyskredytujemy tegoż programu, gdyż zawiera on pozytywne cechy mające na celu poprawę zdrowia psychicznego. Mamy jednak poważne zastrzeżenia co do realizacji kluczowych zadań tegoż programu.

    Informacja o realizacji zadań zawartych w ˝Narodowym programie ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2011 r. jest informacją w miarę profesjonalnie przygotowaną. Niemniej jednak Klub Parlamentarny Solidarna Polska nie ocenia informacji samej w sobie, lecz odnosi się do stanu, stopnia realizacji kluczowych zadań, które są zawarte w programie. Uważamy, że założone cele programowe nie zostały osiągnięte. Dlatego właśnie posłowie Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska będą głosować za odrzuceniem tej informacji. Dziękuję.