6 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r. (druki nr 296 i 400).

Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń:

    Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam niewątpliwy zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r. W imieniu połączonych komisji wnoszę do Wysokiego Sejmu, ażeby przyjąć raczył projekt ustawy bez dokonywania poprawek.

    Proszę Wysokiego Sejmu! Czego to porozumienie z 5 marca 1996 r. dotyczy? Jak z nazwy wynika, dotyczy osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, a więc zakres podmiotowy osób, do których odnoszą się te przywileje i immunitety procesowe, obejmuje strony, ich przedstawicieli, świadków, biegłych i osoby wezwane do uczestniczenia w postępowaniach, jak również przedstawicieli rządu Rzeczypospolitej Polskiej, którzy reprezentują przed Europejskim Trybunałem państwo polskie; to jest zakres podmiotowy.

    Przedmiotowy zakres, a więc czego dotyczą te przywileje i immunitet procesowy. Przede wszystkim zawiera się tam immunitet swobody wypowiedzi osób, a więc zapewnia się uczestnikom postępowania prawo swobodnego składania oświadczeń pisemnych, ustnych, przedkładania dowodów, jak również gwarantuje się swobodny dostęp do Trybunału Sprawiedliwości, a więc że państwa sygnatariusze i państwa, które ratyfikują to porozumienie, umożliwią osobom, uczestnikom tego postępowania dostęp do Trybunału. Wprowadza się w tych przepisach swobodę korespondencji, a więc zakaz nadzoru i cenzurowania korespondencji osób uczestniczących w tym postępowaniu. W szczególności jest to istotne w sytuacjach, gdy chodzi o osoby pozbawione wolności, ponieważ jest zasada cenzurowania korespondencji osób osadzonych, żeby nie przekazywały poza mury więzienne informacji, które będą wskazówkami dla innych przestępców. W związku z tym ten przepis jest stosowany i przyjęty w Kodeksie karnym wykonawczym w wyniku dokonanej w ubiegłym roku nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego, z pewnymi ograniczeniami, z zastrzeżeniami, które Polska złożyła do tego porozumienia, o których później będę mówił, czyli swoboda korespondencji.

    Swoboda przemieszczania się, swoboda dotarcia uczestnika do Trybunału, czyli zakaz zatrzymywania, zakaz ścigania tych osób. W tym zakresie... (Dźwięk telefonu komórkowego)

    Przepraszam najmocniej, to chyba żona dzwoni. (Wesołość na sali)

    ...chodzi o sytuację - wybiłem się z rytmu - kiedy ta osoba, żeby nie utrudniać jej w sposób formalny możliwości uczestniczenia w tym postępowaniu... Wprowadza się więc nawet taki zakaz, że osób, wobec których zapadł wyrok czy którym są zarzucone czyny, też nie wolno zatrzymywać czy ścigać. Należy im umożliwić dostęp do Trybunału.

    Wysoki Sejmie, tak jak mówiłem, państwo polskie złożyło pewne zastrzeżenia co do tego porozumienia. Jeżeli chodzi o osoby pozbawione wolności, czyli tej swobody dostępu, podróżowania, to tego nie zapewniamy. Jeśli chodzi o ten wyjątek dotyczący osób pozbawionych wolności i osób, które przebywają w zakładach psychiatrycznych, państwo polskie w tym zakresie nie będzie honorować tego porozumienia.

    Jeżeli chodzi o swobodę korespondencji, to do K.k.w. i przepisów podustawowych wprowadzono zapis, że przez pierwsze 14 dni od chwili osadzenia korespondencja z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka będzie bez cenzury, a po 14 dniach będzie już cenzurowana.

    Ostatni zapis, czyli między innymi jeżeli chodzi o zasadę swobody przemieszczania się, to nie gwarantujemy, że osoby, wobec których są stawiane zarzuty, wydane wyroki, nie będą zatrzymywane i nie będą osadzane, żeby tylko umożliwić im dotarcie i uczestniczenie w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.

    To wszystko. Wnoszę tak, jak na wstępie. Dziękuję. (Oklaski)