7 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (druk nr 393).

Poseł Wincenty Elsner:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu klubu Ruch Palikota przedstawić stanowisko klubu w sprawie uchwały.

    Nasze stanowisko będzie inne, aczkolwiek zgodzę się z przedmówcą, z panem prof. Żyżyńskim, że bardzo trudno w ciągu 5 minut opowiedzieć wszystko o SKOK i o tym, jak doszło do tego, że mamy dzisiaj do czynienia z takimi wielkimi parabankami, dlatego że spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe powstawały jako organizacje lokalne, działające w oparciu o wzajemne zaufanie członków, a dzisiaj ich wielkość jest porównywalna z wielkością wielu banków. Mają np. więcej placówek, niż jest placówek banku PKO BP. W SKOK trzyma swoje pieniądze 2,3 mln klientów i ulokowanych jest tam powyżej 13 mld zł. Pomimo tego wszystkiego SKOK nie podlegają typowemu państwowemu nadzorowi finansowemu, tak jak wszystkie pozostałe banki. To zresztą miała zmienić ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. Bardzo jasna była istota jej wprowadzenia. Dla klienta zawsze najważniejsze jest bezpieczeństwo lokowanych pieniędzy, niezależnie od tego, w którym z banków są lokowane. Stąd powstał cały ten spór o nadzór nad SKOK-ami.

    Ustawa z 2009 r. przewiduje, że środki zgromadzone w SKOK-ach będą podlegać publicznemu nadzorowi prowadzonemu przez Komisję Nadzoru Finansowego. Kompetencje nadzorcze będą przeniesione z kasy krajowej SKOK, która w tej chwili sprawuje pełny nadzór nad wszystkimi obowiązkowo zrzeszonymi kasami, do Komisji Nadzoru Finansowego. Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego odbywać się będzie na zasadach analogicznych do tych, które obowiązują obecnie w odniesieniu do pozostałych banków. Po wejściu ustawy w życie kasy przejdą obowiązkowy audyt finansowy, a KNF będzie miał prawo do udzielania licencji na działanie SKOK-ów. Zgoda komisji będzie również potrzebna Komisji Nadzoru Finansowego dla powołania szefa kasy krajowej SKOK.

    Autorzy projektu ustawy, posłowie Platformy Obywatelskiej, argumentowali, że głównym jej celem jest zwiększenie bezpieczeństwa oszczędności lokowanych w SKOK-ach przez członków kas, przede wszystkim przez poddanie SKOK-ów kontroli KNF-u. Trzeba tu jednak wspomnieć, że kasy kredytowe od początku swojego istnienia budowały własny system ochrony oszczędności i wszystkie SKOK-i, podobnie jak banki, przynajmniej w założeniu mają obowiązek ubezpieczania oszczędności każdego członka do wysokości 100 tys. euro, z tym że jest to ubezpieczenie wewnątrz grupy SKOK-ów.

    Ustawa przewiduje także wprowadzenie wobec SKOK-ów wymogów dotyczących wskaźnika wypłacalności, który będą one musiały utrzymywać na poziomie 5%. W tej chwili dla banków jest on przewidziany na poziomie 8%.

    Po wejściu w życie ustawy KNF będzie miał możliwość oceniania kondycji finansowej kas i ewentualnego nakazywania im podjęcia działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa.

    My w zasadzie decydujemy dzisiaj o tym, czy ustawa z 2009 r. wejdzie w życie. Jeżeli chodzi o tę uchwałę o usunięciu niezgodności, bo tę ustawę przysłał nam do Sejmu prezydent Komorowski, jeżeli te niezgodności zostaną usunięte w ciągu trzech miesięcy, zacznie działać ustawa z 2009 r. Ustawa, która ma bardzo długą historię, która była składana, zaskarżana do trybunału jeszcze przez prezydenta Kaczyńskiego, z 72 zastrzeżeniami. Prezydent Komorowski ograniczył tę liczbę zastrzeżeń do 2.

    Proszę państwa, jeśli chodzi o nasze stanowisko, konkluzje. Uważamy, że najbardziej istotne jest bezpieczeństwo depozytów i dobro klientów lokujących swoje środki w bankach i parabankach, w SKOK-ach. Dlatego jesteśmy za wejściem w życie tej ustawy i w związku z tym za poprawieniem niezgodności wskazanych przez trybunał.

    Jesteśmy jednak jednocześnie za uniami kredytowymi. Takie były początki SKOK-ów, unie kredytowe zbudowane na wzór unii kredytowych np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie grono członków budowało niewielkie kasy kredytowe. Tam zresztą do dzisiaj kilkadziesiąt tysięcy członków jest zrzeszonych w prawdziwych kasach kredytowych, w uniach kredytowych. (Dzwonek) SKOK jest naszym zdaniem taką unią kredytową, takim towarzystwem, tak jak to było w roku 1992. Zresztą jeszcze w 1995 r. w SKOK-ach było ulokowane 90 mln zł, 85 tys. klientów. Uznajemy SKOK za parabank i jako parabank powinien on podlegać takim samym uwarunkowaniom jak pozostałe banki. Będziemy jednak przyglądać się, co będzie się działo po wejściu w życie tej ustawy, dlatego że już mówi się o rozporządzeniu, które czeka na opublikowanie. Rozporządzeniu wymuszonym przez KNF, które nakłada na SKOK-i bardzo restrykcyjne obowiązki, już pod tą nową ustawą z 2009 r. A więc będziemy obserwować, czy sytuacja się nie odwróci, czy SKOK-i wtedy nie będą w gorszej sytuacji finansowej i prawnej niż pozostałe banki komercyjne. Dziękuję bardzo.