6 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (druki nr 177 i 217).

Poseł Artur Górczyński:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, druki nr 177 i 217.

    Wysoka Izbo! W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, regulująca zagadnienia z zakresu wspierania rodziny wychowującej dziecko, rodzinnej pieczy zastępczej, usamodzielnień pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej oraz procedur adopcyjnych.

    Propozycje zmian budziły wiele kontrowersji, zarówno finansowych - brak zabezpieczenia środków na właściwą realizację założeń ustawy w kasach samorządowych - jak i merytorycznych. Kontrowersje te spowodowały konieczność dalszych zmian w ustawie.

    Rodzina zastępcza ma na celu zapewnienie pomocy poprzez wychowanie dziecka, które częściowo lub całkowicie zostało pozbawione opieki rodzicielskiej. W wypełnianiu swoich funkcji rodzina zastępcza kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw. Jest to środowisko zbliżone do rodziny naturalnej. Powinno być więc priorytetem, by tego typu placówki powstawały i miały wsparcie ze strony władz samorządowych.

    Szacując koszty związane z pracą koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, a także nakładając obowiązek ograniczenia liczby koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej do około 400, których zatrudnienie będzie obowiązkiem powiatu w pierwszych 3 latach funkcjonowania ustawy, nie wzięto pod uwagę faktu ewentualnego powstawania w tym czasie nowych placówek i rodzin sprawujących pieczę. Z tego powodu wyliczenia dotyczące zmniejszenia wydatków dla samorządów są jedynie przypuszczeniem.

    Zastrzeżenia budzi również możliwość łączenia zawodu pracownika socjalnego z funkcją asystenta rodziny. Rozwiązanie to sprawi, że z jednej strony wiecznie niedoceniani pracownicy socjalni będą mogli zwiększyć swój skromny dochód, oczywiście zakładając, że wynagrodzenie za pracę asystenta będzie wynagrodzeniem pełnym i zupełnie niezależnym od wynagrodzenia otrzymywanego z etatu pracownika socjalnego. Z drugiej strony jednak rodzi się jednocześnie pytanie, czy pracownik socjalny, który będzie wykonywał również pracę asystenta poza gminą, gdzie jest zatrudniony, nie powinien otrzymywać np. dodatku terenowego.

    Pracownicy socjalni, jak wynika ze statystyk, mają pod swoją opieką od 70 do ponad 100 środowisk. Jeżeli dodatkowo będą sprawować funkcję asystenta rodziny, nie będą w stanie sumiennie i z pełnym zaangażowaniem wypełniać swoich obowiązków, chyba że ustawodawca w kolejnej nowelizacji zaproponuje wydłużenie doby do 48 godzin.

    Kolejne zastrzeżenie budzi fakt zwiększenia dwukrotnie liczby rodzin przypadających na jednego koordynatora. Drodzy państwo, powiedzmy sobie prawdę, że prawidłowy nadzór nad 30 rodzinami jest po prostu fikcją.

    Ustawa byłaby jak najbardziej dobrym rozwiązaniem, gdyby państwo było w stanie zapewnić środki na realizację zadań z niej wynikających. Nowelizacja ustawy, którą w dniu dzisiejszym omawiamy, jest niczym innym jak nieudolną próbą ratowania sytuacji. Nowelizacja w żaden sposób nie poprawia sytuacji instytucji i osób sprawujących pieczę zastępczą, ma na celu tylko i wyłącznie ograniczenie kosztów ponoszonych przez samorządy.

    Klub Poselski Ruch Palikota popiera wszelki inicjatywy zmierzające do poprawy warunków życia dzieci i rodzin w naszym kraju, niemniej uważamy, że proponowane rozwiązanie jest tylko łagodzeniem sytuacji spowodowanej kolejnym wypuszczeniem bubla legislacyjnego, niepopartego dokładnymi konsultacjami ze stroną społeczną reprezentowaną przez fachowców w tej dziedzinie, ale także przez osoby sprawujące pieczę zastępczą, jak również z samymi asystentami.

    System pomocy rodzinie posiadającej status pieczy zastępczej wymaga poprawy. Wprowadzanie ustawy, na którą nie są zabezpieczone środki, by ją właściwie realizować, musi zawsze zakończyć się porażką. Ruch Palikota zgadza się z koniecznością ratowania budżetów samorządów, ale nie kosztem dzieci, dzieci, które i tak już zostały pokrzywdzone przez los. Jednocześnie nie będzie popierał kolejnych poprawek, które zamiast przynosić korzyści społeczne mają na celu tylko ograniczenie wydatków budżetowych. Dlatego w tym przypadku nie poprzemy projektu zmiany ustawy.