Poseł Piotr Polak:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje oświadczenie dotyczy 70. rocznicy powstania Armii Krajowej.

    ˝W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej (...) i przysięgam być wierny Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił - aż do ofiary mego życia. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg˝ - takie słowa przysięgi składał każdy żołnierz wstępujący w szeregi, dziś to wiemy, najlepiej zorganizowanej i największej podziemnej armii działającej podczas ostatniej wojny w okupowanej Europie.

    Korzenie Armii Krajowej sięgają zawiązanej w nocy z 26 na 27 września 1939 r. konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. W 1940 r. służba ta została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, a następnie 14 lutego 1942 r. rozkazem naczelnego wodza generała Władysława Sikorskiego - w Armię Krajową. W skład nowo powstałej organizacji weszło około 200 organizacji wojskowych, zarówno z okupacji niemieckiej, jak i sowieckiej. W założeniu Armia Krajowa miała być organizacją ogólnonarodową, ponadpartyjną, z jednym dowódcą - komendantem głównym. Głównym zadaniem AK, jak zapisano w przysiędze, było prowadzenie walki o niepodległość przez organizowanie i prowadzenie samoobrony i przygotowanie armii podziemnej na okres powstania, które miało wybuchnąć po militarnym załamaniu Niemiec. Pierwszym komendantem głównym był generał Stefan Rowecki, pseudonim ˝Grot˝. Pełnił tę funkcję do 30 czerwca 1943 r. Następnie funkcję tę piastowali generał Tadeusz Komorowski, pseudonim ˝Bór˝, do 2 października 1944 r., i generał Leopold Okulicki, pseudonim ˝Niedźwiadek˝, do 19 stycznia 1945 r. Komendant główny podlegał naczelnemu wodzowi Polskich Sił Zbrojnych. Organem dowodzenia Armii Krajowej była zaś Komenda Główna. W terenie struktura organizacyjna AK odpowiadała przedwojennemu podziałowi organizacyjnemu Polski. W województwach tworzono okręgi, w powiatach - obwody, a w gminach - placówki.

    W chwili utworzenia Armia Krajowa liczyła około 100 tys. żołnierzy. W roku 1944, po przystąpieniu wcześniej do AK m.in. Tajnej Armii Polskiej, organizacji ˝Znak˝, Gwardii Ludowej, Tajnej Organizacji Wojskowej oraz częściowo Narodowej Organizacji Wojskowej, Batalionów Chłopskich i Narodowych Sił Zbrojnych, Armia Krajowa liczyła około 380 tys. żołnierzy.

    Przez cały okres działalności Armii Krajowej kadra oficerska sprzed wojny była uzupełniana absolwentami tajnego szkolenia i przerzuconymi do kraju cichociemnymi. Do koordynacji działalności dywersyjnej powołano tzw. Kedyw - Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej AK, a jego dowódcą został Emil Fieldorf, pseudonim ˝Nil˝. To właśnie żołnierze Kedywu dokonali zamachu na kata Warszawy Franza Kutscherę w dniu 1 lutego 1944 r. W tymże roku w wyniku zajmowania terenów Polski przez Armię Czerwoną uruchomiono akcję ˝Burza˝, polegającą na atakowaniu zarówno wycofujących się Niemców, jak i przychodzących czerwonoarmistów.

    Po upadku powstania warszawskiego jednostki AK zostały zdemobilizowane, a w styczniu 1945 r. generał Okulicki, komendant główny, wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej. Sam Okulicki trafił do sowieckiego więzienia i został skazany w procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Żołnierze rozwiązanej Armii Krajowej w dużej części dalej prowadzili zbrojną walkę z sowieckimi i podległymi im komunistycznymi służbami bezpieczeństwa Polski Ludowej.

    Nazwa AK stała się zaś na czas kilkunastu lat po wojnie symbolem niepodległości i walki o jej przywrócenie Polsce. Dowódcy i żołnierze Armii Krajowej przez te właśnie lata byli tępieni i prześladowani. Do roku 1956 wielu z nich znalazło śmierć lub straciło lata życia w ubeckich więzieniach, będąc Polakami drugiej kategorii.

    Po roku 1989 trwa w Polsce z lepszym czy gorszym skutkiem proces przywracania czci bohaterskim żołnierzom AK. Szczególne zasługi w tym temacie wniósł świętej pamięci prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński. Dwa dni temu, 14 lutego 2012 r., obchodziliśmy 70. rocznicę powstania Armii Krajowej. Dziękuję.