39 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie głównego inspektora pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2014 roku (druk nr 3615) wraz ze stanowiskiem Rady Ochrony Pracy oraz ze stanowiskiem Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 3777).

Przewodnicząca Rady Ochrony Pracy Izabela Katarzyna Mrzygłocka:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Rady Ochrony Pracy w sprawie sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w roku 2014. Rada przyjęła to stanowisko 7 lipca br. na posiedzeniu plenarnym. Stanowisko zostało zawarte w druku nr 3777. To stanowisko państwo otrzymali, tak że proszę pozwolić, że tylko w skrócie omówię stanowisko Rady Ochrony Pracy.

    Rada Ochrony Pracy stwierdza, że działalność Państwowej Inspekcji Pracy w roku sprawozdawczym była prowadzona zgodnie z długofalowym programem przyjętym na lata 2013-2015 oraz planem działania na rok 2014. Zaplanowane zadania zostały w pełni zrealizowane. Ich efekty to przede wszystkim zlikwidowanie bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia 71 tys. pracowników. Inspektorzy pracy wyegzekwowali 105,5 mln zaległych należności z tytułu wynagrodzenia za pracę dla 83 tys. zatrudnionych. Działania Państwowej Inspekcji Pracy doprowadziły do objęcia umowami o pracę blisko 9 tys. osób świadczących pracę na umowach cywilnoprawnych bądź nieposiadających żadnej umowy.

    Ogółem inspektorzy pracy przeprowadzili w roku sprawozdawczym ponad 90 tys. kontroli. W wyniku stwierdzonych naruszeń przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy wydali ponad 318 tys. decyzji. Większość dotyczyła podstawowych kwestii związanych z przygotowaniem do pracy, takich jak szkolenia BHP, badania lekarskie czy uprawnienia kwalifikacyjne, a także stanu bezpieczeństwa stanowisk pracy oraz maszyn i urządzeń technicznych. Niezależnie od tych decyzji inspektorzy skierowali do pracodawców ponad 60 tys. wystąpień zawierających łącznie ponad 280 tys. wniosków o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W 2014 r. inspektorzy ujawnili ponad 90 tys. wykroczeń przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. W konsekwencji nałożyli prawie 20 tys. grzywien na kwotę ponad 23 mln zł.

    To tylko niektóre z efektów pracy urzędu w roku sprawozdawczym. Odnotowując z satysfakcją wymierne dla społeczeństwa korzyści osiągnięte w wyniku ubiegłorocznej działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz analizując sprawozdanie za 2014 r., Rada Ochrony Pracy w przyjętym stanowisku sformułowała jednocześnie kilkanaście wniosków, których realizacja zdaniem członków rady powinna przyczynić się do poprawy stanu przestrzegania prawa pracy w naszym kraju.

    Rada zaleca opracowanie systemu, który ujmie całościowo łączny czas pracy świadczonej przez poszczególnych pracowników na rzecz wielu podmiotów. Wskazane jest także zintensyfikowanie kontroli przestrzegania przepisów o czasie pracy oraz jego ewidencjonowania. Rada uznaje za celowe przeprowadzenie kompleksowej analizy przyczyn utrzymującej się spadkowej tendencji liczby układów zbiorowych w Polsce. Uważamy, że należy podjąć bardziej zdecydowane działania wobec naruszających prawo agencji zatrudnienia, a także zintensyfikować monitorowanie legalności zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Jest to szczególnie istotne w kontekście spodziewanego napływu do Polski uchodźców z terenów ogarniętych konfliktami zbrojnymi.

    Wskazujemy na potrzebę popularyzacji w środkach masowego przekazu dobrych praktyk w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, dalszego rozwijania zróżnicowanych form promocji bezpiecznych zachowań w środowisku pracy oraz branżowych programów przeciwdziałania wypadkom przy pracy, tutaj takim wzorem jest Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. Uważamy, że konieczne jest nasilenie działań na rzecz podniesienia poziomu bezpieczeństwa pracy nowo przyjętych pracowników.

    Zdaniem rady niezbędne jest podjęcie bardziej skutecznych działań zapobiegających utrudnianiu Państwowej Inspekcji Pracy wykonywania czynności służbowych. Rada podkreśla potrzebę kontynuacji działań kontrolnych u pracodawców w odniesieniu do niewypłacania lub nieterminowego wypłacania wynagrodzeń.

    Rada Ochrony Pracy uznaje, że należy udoskonalić system postępowania powypadkowego w zakresie ustalania przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy. Inspekcja powinna również analizować koszty wypadków przy pracy, biorąc pod uwagę zarówno koszty bezpośrednie, jak i koszty pośrednie, co wskaże wpływ opłacalności inwestycji w bezpieczeństwo i higienę pracy. Przypominam, że w 2014 r. inspektorzy pracy zbadali okoliczności i przyczyny ponad 2000 wypadków przy pracy, w których poszkodowanych zostało 2349 osób, a śmierć poniosło 267 z nich.

    Rada wnosi o przyznanie Państwowej Inspekcji Pracy większych środków finansowych, które umożliwiłyby jej rozwój i dalszą intensyfikację działań.

    Rada Ochrony Pracy pozytywnie opiniuje sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2014 r.

    Jednocześnie z tego miejsca chciałabym podziękować wszystkim pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy i kierownictwu Państwowej Inspekcji Pracy za ich działalność. Dziękuję. (Oklaski)