2 punkt porządku dziennego:

Poseł Wincenty Elsner:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej wobec druku nr 3320, projektu ustawy o administracji podatkowej.

    Na początek jedno słowo do pani posłanki Zuby. Słuchałem z gęsią skórką o tych miliardach długu, nieściągniętych podatków, o których pani mówiła, i odniosłem wrażenie, że gdyby powstał jakiś hipotetyczny rząd PiS-u, to wasz minister zaraz wysłałby tabuny poborców podatkowych i komorników łupiących i ściągających te miliardy. Na szczęście taki rząd nie powstanie.

    Wracam do druku nr 3320. Piszecie państwo w uzasadnieniu, że od uchwalenia ustawy o izbach skarbowych upłynęło 20 lat, w tym czasie nastąpiło wiele zmian społecznych, gospodarczych, technologicznych i taka sytuacja według projektodawców powoduje potrzebę uchwalenia nowej ustawy regulującej kwestie administracji podatkowej. To wszystko prawda i trudno zanegować słuszność tych zmian, które proponujecie. Natomiast należałoby się zastanowić, czy to wszystko już jest, te parę dobrych pomysłów. Czy jeżeli mówiliście państwo o reformie struktury administracji, o nowej strukturze administracji podatkowej, nie trzeba było zaproponować czegoś więcej, tak aby było to gruntowne przemodelowanie struktur poboru danin publicznych i jednocześnie optymalizacja, potanienie? Przecież pobór podatków w Polsce jest jednym z najdroższych w Europie. Jesteśmy bodajże na 22. miejscu na 25 klasyfikowanych państw. Corocznie pochłania to 3,5 mld zł i jest to ponad 1,5% zbieranych podatków, urzędy związane z poborem podatków zatrudniają ponad 43 tys. osób. Być może należało myśleć, wzorem niektórych państw, o stworzeniu instytucji zajmujących się poborem wszystkich danin publicznych. Można tylko wspomnieć, że z kolei ZUS zatrudnia 48 tys. pracowników i pochłania 4 mld. Czyli razem pobór danin publicznych kosztuje Polskę 8 mld zł. Tak szybko licząc, przy budżecie wynoszącym 300 mld to jest ponad 2,5% corocznego budżetu.

    (Poseł Andrzej Orzechowski: Nie tylko gromadzi, ale też wypłaca.)

    Oczywiście że tak.

    Chciałbym w trakcie swojego wystąpienia odpowiedzieć na dwa pytania: Czy projekt został właściwie skonsultowany ze środowiskiem przedsiębiorców, ze środowiskami zainteresowanymi tym projektem? Czy zapisy tego projektu są wiarygodne i można liczyć na pozytywną zmianę, mając cały czas w pamięci to, że jesteśmy w trakcie maratonu wyborczego, mamy za trzy tygodnie jedne wybory, a za kilka miesięcy następne?

    Odpowiedź na pierwsze pytanie dotyczące skonsultowania jest absolutnie negatywna, dlatego że eksperci z Fundacji Batorego zarzucili Ministerstwu Finansów, że złamało regulamin pracy rządu i źle przeprowadziło konsultacje społeczne dotyczące tej jakże ważnej ustawy podatkowej. Ci eksperci zwrócili uwagę, że na skonsultowanie tego projektu otrzymali raptem 10 dni, z tego 6 dni roboczych, a Regulamin pracy Rady Ministrów nakazuje, aby w przypadku konsultacji publicznych projektu ustawy opracowanego bez uprzedniego przyjęcia założeń wyznaczone terminy nie były krótsze niż 21 dni, chyba że zachodzą jakieś szczególne okoliczności. A przecież ten projekt jest jednym z bardziej obszernych projektów - zawiera 86 artykułów, 50-stronicowe uzasadnienie, 15-stronicową ocenę skutków regulacji i 87 stron załączników. Odpowiedź Ministerstwa Finansów na to jest bardzo jasna. Ministerstwo Finansów twierdziło, że między innymi powodem nadania konsultacji pilnego trybu było to, że uchwalenie tej ustawy zapowiedziane zostało przez premier Ewę Kopacz w exposé. A więc wszystko jest jasne. Nie chodzi o to, abyśmy mieli dobre prawo, nie to jest kluczem, nie to jest istotą tego projektu, tylko to, aby pani premier Ewa Kopacz za kilka tygodni czy za kilka miesięcy przed wyborami mogła pochwalić się, że odhaczyła kolejny punkt swojego programu - było 50%, będzie mogła się pochwalić być może 95%. A przecież, jeszcze raz zacytuję ekspertów i Fundację Batorego, tworzenie przez Ministerstwo Finansów i konsultowanie rządowych projektów ustaw związanych z podatkami ma jedną z najniższych ocen, czyli, krótko mówiąc, te projekty przygotowane przez Ministerstwo Finansów i tak są jednymi z najgorszych projektów przygotowywanych w Polsce. A zatem odpowiedź na pytanie, czy projekt został prawidłowo skonsultowany, przedyskutowany ze środowiskiem, brzmi: Nie. Nie, dlatego że ważna jest przede wszystkim kampania wyborcza.

    Odpowiedź na pytanie drugie: Czy zapisy tego projektu są wiarygodne, czy faktycznie te wszystkie zapowiadane pozytywne zmiany są wiarygodne i można liczyć, że one nastąpią? Przeczytam fragment uzasadnienia: Tu chodzi o to, aby wątpliwości z powodu nieprecyzyjnego prawa, niewłaściwego zapisu w przepisach różnej rangi były interpretowane na korzyść podatnika, czyli obywatela. W praworządnym państwie nie może być tak, że za błędy w prawie, za luki, za niejasności, za różnego rodzaju mankamenty i słabości ponosi odpowiedzialność obywatel i że skutki tych niejasnych, niedoskonałych przepisów są przerzucane na podatnika.

    Bardzo słuszny zapis, tylko to nie jest, panie ministrze, zapis z tego projektu. To jest zapis z uzasadnienia projektu prezydenckiego, uzasadnienia umieszczenia w Ordynacji podatkowej przepisu o tym, że wszelkie wątpliwości powinny być interpretowane na korzyść podatnika. Dlaczego wobec tego ministerstwo, w dobrej wierze składając projekt ustawy o administracji podatkowej, jednocześnie bardzo sceptycznie podchodzi do projektu prezydenckiego i do tego zapisu, że wątpliwości należy interpretować na korzyść podatników? Ministerstwo Finansów nie wydało przy tym żadnej pozytywnej opinii dotyczącej projektu prezydenckiego, a w szczególności tego zapisu, o którym eksperci piszą, że wprowadzenie tej zasady na poziom ustawowy byłoby na tyle rewolucyjne, że nie chce się im wierzyć, że ten zapis zostanie ostatecznie uchwalony. I pewnie nie zostanie uchwalony.

    I drugi argument, który przeczy temu, że projekt ustawy o administracji podatkowej jest czymś więcej niż tylko kiełbasą, marchewką wyborczą. Z jednej strony piszecie państwo tutaj o szeregu pozytywnych zmian, natomiast z drugiej strony niedawno Internet obiegł skan protokołu z narady naczelników urzędów skarbowych woj. opolskiego, z listopada 2014 r. w Izbie Skarbowej w Opolu, gdzie była mowa o tym, że zbyt niski jest w tej chwili odsetek kontroli z wynikami pozytywnymi - na przykład w Opolu on wynosi tylko połowę tego, co ministerstwo chciałoby osiągnąć. Otóż odsetek kontroli tzw. pozytywnych powinien wynosić 80%, przy tym to jest może mylne pojęcie, bo kontrola pozytywna dla urzędu skarbowego to jest kontrola negatywna dla podatnika. Czyli, krótko mówiąc, w 80% wypadków kontroler skarbowy musi coś znaleźć w przedsiębiorstwie, bo jeżeli nie znajdzie, to wówczas, tak jak piszecie w tym piśmie, mogą zostać wyciągnięte konsekwencje personalne w stosunku do urzędników skarbowych albo może zostać zmniejszony stan etatowy urzędów skarbowych.

    A więc to pismo, które znalazło się w Internecie, stoi w istotnej sprzeczności z tym, co deklarujecie w tej ustawie. Tu zresztą jeszcze jeden bardzo istotny cytat z tego protokołu: Celem urzędu skarbowego na 2015 r. jest wzrost dochodów budżetowych i wzrost kontroli pozytywnych. Pozytywnych, czyli negatywnych dla podatników. A więc co jest celem Ministerstwa Finansów? To, co piszecie tymi ładnymi słówkami w uzasadnieniu, czy to, co później uzgadniacie na poziomie realizacyjnym z urzędami skarbowymi czy z izbami skarbowymi? Niestety, przykład ośmioletnich rządów Platformy Obywatelskiej pokazuje, że raczej należy dać wiarę temu protokołowi, dlatego że w ciągu 8 lat czy to minister Rostowski, czy następnie minister Szczurek nastawiony był głównie na wyciśnięcie z podatników maksymalnie, ile się da, tak żeby przynajmniej w części zasypać dziurę budżetową podatkami polskich przedsiębiorców.

    I na zakończenie może, jeśli mi czasu starczy, jeszcze dwa słowa o konkretnych rozwiązaniach. Wprowadzenie instytucji Biura Krajowej Informacji Podatkowej, które będzie grupowało i wydawało jako jedyny organ wszystkie interpretacje indywidualne, to oczywiście krok w dobrym kierunku, niemniej odnoszę wrażenie, że w ustawie nie do końca zostały unormowane zadania biura dotyczące prowadzenia działalności edukacyjnej i informacyjnej, przy tym również niezupełnie wiadomo, jak Biuro Krajowej Informacji Krajowej ma wykonywać te zadania i jak będzie z tego rozliczane. Dlatego może się w pewnym momencie okazać, że ten nowy akt nie przyczyni się do poprawy działania w tym zakresie. Druga wątpliwość dotyczy tego, na ile ta baza będzie aktualna, w szczególności jeżeli chodzi o stanowiska polskich sądów administracyjnych, dlatego że tam istotna część rozstrzygnięć dokonywanych na poziomie resortu jest następnie kwestionowana i zmieniana.

    Ostatnia sprawa, do której jeszcze zdążę się odnieść, to powołanie asystentów podatników, którzy mają doradzać mikroprzesiębiorcom. Myślę, że już w tej chwili każdy z podatników ma osobę odpowiedzialną za rozliczanie i wprowadzenie, zresztą na wniosek, bo będzie trzeba specjalnie wystąpić o powołanie (Dzwonek) takiego indywidualnego asystenta, niewiele tutaj zmieni i jest raczej takim działaniem na pokaz...

    Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

    Panie pośle, konkluzja.

    Poseł Wincenty Elsner:

    Jeśli można, konkluzja.

    Poza tym jest pytanie: Jeżeli taki asystent źle doradzi, czy będzie ponosił jakąkolwiek odpowiedzialność? Prosiłbym o odpowiedź pana ministra, ale odpowiedź jest jasna: nie, on za doradzanie, ewentualnie złe doradzenie nie ponosi żadnej odpowiedzialności, a poniesie ją na pewno podatnik.

    Konkludując, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej mimo obaw, że ta ustawa jest przede wszystkim skierowana do Sejmu w ramach kampanii wyborczej, jednak jest za tym, aby procedować nad tą ustawą w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję. (Oklaski)