15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Małgorzata Woźniak:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W 2013 r. zaprzestano prac nad ustawą, która dotyczyła przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej, tzw. ustawą antyodorową. Celem ustawy antyodorowej miała być pomoc mieszkańcom terenów, na których prowadzona jest taka działalność, jak produkcja zwierzęca, unieszkodliwianie i odzysk odpadów, działają zakłady przemysłowe, takie jak mleczarnie, cukrownie, garbarnie, bazy i stacje paliw, jak również zakłady chemiczne o określonym profilu produkcji. Na dzień dzisiejszy doszedł jeszcze bardzo ważny problem biogazowni.

    Co więcej, prace nad prawnym uregulowaniem zagadnień dotyczących standardów zapachowej jakości powietrza podejmowane są od lat w wielu krajach Unii Europejskiej i nadal nie doprowadziły do sformułowania jednoznacznych definicji pojęć i kryteriów uciążliwości zapachu. W 2008 r. opracowano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy. W praktyce występują krajowe lub regionalne rozwiązania oparte na ocenie częstotliwości występowania odorów. Państwa członkowskie wykazują znaczne różnice w zakresie podejścia do rozwiązań dotyczących przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, można jednak zauważyć zbieżność dotyczącą sposobów pomiarów zapachów. Dużo rozbieżności jest w definiowaniu właściwości substancji zapachowych, jednostek pomiarowych i wyznaczanych progów, podczas gdy inne państwa korelują je z mierzonymi ilościami, takimi jak koncentracja, intensywność, czas trwania lub częstotliwość.

    Pytanie moje jest następujące: Czy w ministerstwie są rozważane możliwości określenia uciążliwego zapachu (odoru) dla mieszkańców? Jeżeli tak, to na jakim etapie są te prace? Dziękuję. (Dzwonek)

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Janusz Ostapiuk:

    Panie Marszałku! Szanowny Sejmie! Szanowna Pani Poseł! Pytanie, które pani postawiła przed ministrem środowiska, dotyczy jednego z najtrudniejszych do uregulowania zagadnień, jeżeli chodzi o aktywność, przeciwdziałania pewnym uciążliwościom dla człowieka.

    Tak, rzeczywiście, jak pani poseł wspomniała, praca nad uregulowaniem zagadnień dotyczących standardów zapachowej jakości powietrza podejmowane są od wielu lat, zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Ze względu na szeroką tematykę problemu Komisja Europejska nie przygotowała jednolitego prawodawstwa w tym zakresie w formie dyrektywy czy wytycznych. W zasadzie tylko dziewięć państw naszej Wspólnoty ma w jakiś sposób uregulowane zagadnienia uciążliwości zapachowej w postaci wytycznych lub kodeksu dobrych praktyk. Nie są to unormowania prawne, które wynikałyby z jednoznacznych metodyk i analityk pomiarowych. Ze znanych mi przypadków światowych chyba najdalej to zagadnienie posunęła Japonia, która wypracowała pewne metodyki pomiaru uciążliwości zapachowej. Do prób tzw. czystego powietrza dodaje się w odpowiednich stężeniach ilości powietrza zanieczyszczonego aż do takiego momentu, kiedy ta intensywność przestaje być odczuwalna. Jest to bardzo skomplikowana, złożona i niestety bardzo subiektywna metoda oceny.

    Ministerstwo Środowiska kilkakrotnie podejmowało próby wprowadzenia jednolitych przepisów regulujących tę problematykę. Rzeczywiście w pierwszej kolejności koncentrowano się na pracach nad projektem rozporządzenia w sprawie wartości odniesienia substancji zapachowych. Opieraliśmy się na art. 222 ustawy Prawo ochrony środowiska. Dyskusje, konsultacje wewnątrzresortowe i międzyresortowe, z ośrodkami naukowymi nie skończyły się sukcesem w postaci określenia jednoznacznej metody, drogi postępowania. Metodyka pomiarowa oparta na zasadach olfaktometrii dynamicznej, w której wykorzystuje się ludzki nos jako sensor pomiarowy - tak to chyba trzeba określić, tak będzie najwłaściwiej - oraz węch jako instrument do oszacowania uciążliwości zapachowej, budzi zastrzeżenia, uwagi. Odwołanie się do tej metodyki nie doprowadziło do stwierdzenia, że gwarantuje to pełną adekwatność pomiarów i może posłużyć do jednoznacznego unormowania, może być także bowiem przyczyną zarówno skarg, jak i odwołań. To było głównym powodem tego, że prace nad ustawą zostały wstrzymane.

    Przedyskutowaliśmy sprawę czy dyskutujemy sprawę ze wszystkimi resortami nią zainteresowanymi, czyli Ministerstwem Gospodarki, Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju oraz Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w tych trzech resortach bowiem skupiony jest nadzór nad obiektami najbardziej uciążliwymi. W tym zakresie najbardziej dokuczliwe jest chyba rolnictwo i daje, nam, jako ministerstwu, najwięcej powodów do skarg, jest również przedmiotem państwa interpelacji, a także skarg ze strony społeczeństwa. W ramach prac uznajemy, że w każdym z tych resortów obowiązują całkiem przyzwoite zasady i normy możliwe do przestrzegania przede wszystkim w związku z lokalizacją obiektów uciążliwych. Są to więc możliwości dotyczące sytuowania budynków mieszkalnych w odpowiedniej odległości od zakładów produkcyjnych, od obiektów chowu i hodowli zwierząt, są to minimalne odległości uzależnione od wielkości zakładów, a w przypadku rolnictwa - od liczby zwierząt w danym obiekcie. Również art. 7 ustawy Prawo budowlane określa warunki techniczne odnoszące się do instalacji nie tylko z branży rolnictwa, ale też z innych branż, dotyczące odległości i konieczności przestrzegania zasad lokalizacyjnych wielu instalacji, w tym również obiektów przesyłu ropy i jej produktów.

    Założyliśmy w Ministerstwie Środowiska, że w obecnej sytuacji w związku z wiedzą, jaką posiadamy w Europie, a także ze względu na konkretne warunki społeczne i ekonomiczno-gospodarcze w naszym kraju rozwiązanie kwestii uciążliwości zapachowej przez przygotowanie prawa w postaci ustawy jednoznacznie to normującej nie będzie możliwe. Przyjęliśmy, że przygotujemy wytyczne dedykowane poszczególnym podmiotom gospodarczym. Chcemy, żeby w tym dokumencie były opisane najlepsze dostępne praktyki prowadzenia procesów produkcyjnych, praktyki, które będą mogły zapobiegać oddziaływaniu zapachowemu lub je ograniczać. Ten zbiór dobrych praktyk nazwany kodeksem przeciwdziałania uciążliwości zapachowej w pewnym stopniu mamy już przygotowany. Myślę, że mogę powiedzieć, tak trochę wnikając w detale, że jeden z rozdziałów jest na etapie aprobaty ministerialnej, a pozostałe w niedługim czasie zostaną przygotowane. Chcemy zakończyć prace w IV kwartale tego roku. (Dzwonek) W IV kwartale 2015 r. chcemy przekazać ten dokument, wcześniej jeszcze skierować go do konsultacji publicznych, opiniowania publicznego, tak żeby prace zostały zakończone jeszcze w roku bieżącym. Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Elżbieta Gapińska:

    Na część pytań, które przygotowałam, pan minister był łaskaw już odpowiedzieć, niemniej jednak chciałabym jeszcze dopytać.

    Mianowicie wiemy, że w sprawie ustawy antyodorowej zwracali się przedstawiciele różnego rodzaju środowisk nie tylko do ministerstwa, ale także do prezydenta Komorowskiego. Zwracali się do niego w tej sprawie ekolodzy. Panie ministrze, czy także do pana, czy do ministerstwa zwracają się np. gminy czy organizacje społeczne, jeżeli tak, to jakie i w jakim zakresie, jeśli chodzi o przygotowanie jakichś przepisów, które by tę sprawę regulowały? To po pierwsze.

    Po drugie, pan częściowo już powiedział, że rząd zamierza przygotować te uregulowania, ale na jakim poziomie się to odbędzie, czy to będzie rozporządzenie, czy to będzie jakiś dodatkowy zapis, jeśli chodzi o ustawy, które już istnieją? Są uregulowania, o których pan mówił, związane np. z ustawą Prawo budowlane itd. Chciałabym po prostu wiedzieć to dokładniej, poznać szczegóły, ponieważ problem związany z uciążliwością (Dzwonek) zapachową istnieje praktycznie w każdej gminie. Wielokrotnie interweniowaliśmy w tych sprawach, również w ministerstwie. Zresztą ja sama także interweniowałam w sprawie związanej z okolicami, w których mieszkam. Po prostu to jest naprawdę bardzo poważny problem.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Janusz Ostapiuk:

    Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Nie da się zidentyfikować, stwierdzić w sposób jednoznaczny, że są gdzieś określone centra, ośrodki, jeśli chodzi o organizacje pozarządowe czy poszczególne samorządy, że jest to ściśle skoncentrowane, taki zdefiniowany strumień skarg, wniosków i uwag z tego wynikających. W zasadzie najliczniejszą grupą kierującą do Ministerstwa Środowiska uwagi, zastrzeżenia czy interpelacje jest polski parlament. To rzeczywiście państwo kierujecie do nas najwięcej uwag, sugestii, propozycji czy też wniosków przekazywanych przez obywateli w tym zakresie. Obecnie najbardziej skupiają się one na obiektach gospodarki komunalnej, a więc dotyczą kompostowni czy źle prowadzonych składowisk odpadów. Chodzi o te prowadzone źle, bo składowiska odpadów prowadzone dobrze są nieuciążliwe. Jedno ze składowisk w Gdańsku jest tak wzorcowe, że 200-300 m od niego znajdują się budynki mieszkalne, których mieszkańcy oczywiście troszkę narzekają na tę uciążliwość, ale te budynki powstały potem, kiedy to składowisko już było. Ta uciążliwość jest co prawda identyfikowalna, ale nie jest taka, by uniemożliwiać normalną egzystencję.

    Jeśli chodzi o ten kodeks praktyk, o którym mówiłem, to nie będzie możliwości, żeby był on spisany jako dokument, który ministerstwo nakaże stosować. Będzie to kodeks dobrych praktyk, tak jak kiedyś kodeks dobrych praktyk biznesowych wynikał z przedwojennego Kodeksu spółek handlowych. Ten kodeks dobrych praktyk będzie po prostu sugerował, zalecał, podpowiadał zachowania samorządom, projektantom, inwestorom, przedsiębiorcom. To nie będzie dokument. Jak powiedziałem, celujemy tak, żeby on był gotowy po konsultacjach do upublicznienia w IV kwartale br.