2 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2609 i 3178).

Poseł Renata Butryn:

    Dziękuję bardzo, panie marszałku.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska zaprezentować stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2609 i 3178.

    Głównym celem procedowanego projektu ustawy jest skorelowanie przepisów ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, regulacji dotyczącej funkcjonowania państwa w warunkach zagrożenia wojennego, z przyjętą przez Sejm 21 czerwca 2013 r. zasadniczą reformą systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi.

    Jak zauważyła tutaj pani sprawozdawca, bardzo istotne jest to, że doprecyzowuje się kwestię pojęcia ˝czas wojny˝, które w naszym prawodawstwie - jak wyliczyli analitycy - występuje w 40 ustawach i 70 rozporządzeniach, które dotyczą m.in. działalności organów administracji publicznej, przedsiębiorców, organizacji społecznych i osób fizycznych. Pojęcie jest interpretowane, w dodatku różnie, a wątpliwości dotyczą przede wszystkim zakresu przedziału czasowego, w jakim czas wojny powinien obowiązywać. W praktyce rodzi to bardzo dużo problemów decyzyjnych, dlatego wprowadza się w projekcie ustawy przepis, który w jasny sposób reguluje kwestię przedziału czasowego.

    Poseł sprawozdawca mówiła, jak to wygląda, ja chciałabym tylko powiedzieć, że zauważa się, iż odejście od tylko opisowego charakteru pojęcia ˝czas wojny˝ jest istotne, gdyż wiąże się to z realizacją kompetencji poszczególnych organów państwa w stanie podwyższonej gotowości obronnej państwa oraz z egzekwowaniem praw i obowiązków obywateli związanych z obroną państwa.

    Kolejne zmiany dotyczą uprawnień i kompetencji prezydenta w zakresie kierowania obroną państwa i ich praktycznej realizacji, którą oczywiście umożliwia mu naczelny dowódca Sił Zbrojnych powoływany przez prezydenta. Jego rolą, oczywiście z chwilą mianowania, jest kierowanie obroną państwa. Należy zaznaczyć, że podlega on bezpośrednio prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.

    W tym wypadku też należy zwrócić uwagę na terminologię. Mianowicie prezydent kieruje obroną państwa we współdziałaniu z Radą Ministrów, a naczelny dowódca Sił Zbrojnych przejmuje z chwilą mianowania dowodzenie. Jest to ważne, gdyż prezydent w zakresie obrony i w stanie zagrożenia, podwyższonej gotowości ma jeszcze inne obowiązki. W związku z tym zakłada się, że osoba, która ma objąć w tym momencie stanowisko naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych, będzie to robić profesjonalnie. Będzie skrócony czas podejmowania decyzji i te decyzje będą też podejmowane jak gdyby według innego modelu. To dotyczy też zarządzeń tajnych, które po prostu będą miały skrócony obieg. Gdyby to robił prezydent, musiałby mieć zgodę premiera, Rady Ministrów, co wydłużałoby czas decyzji i zwiększałoby liczbę osób w kolegium mających dostęp do tego typu informacji.

    Ważne jest również to, że zaproponowane rozwiązania właściwie zapewniają konkretny i przede wszystkim jednolity model kierowania przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej obroną państwa, realizowany we współdziałaniu z Radą Ministrów, bez względu na to, czy kierowanie to będzie realizowane w warunkach czasu wojny, czy bez jego wprowadzenia.

    Ważnym elementem regulacji jest oczywiście doprecyzowanie zakresu dowodzenia sprawowanego przez naczelnego dowódcę Sił Zbrojnych. Ten zakres powinien być zależny, i jest zależny, od strategii obronnej państwa. Zadaniem naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych podporządkowanego bezpośrednio prezydentowi Rzeczypospolitej jest prowadzenie operacji obronnej w celu odparcia zbrojnej napaści na nasze terytorium. Ma on dowodzić jedynie tymi wojskami i jednostkami organizacyjnymi, które są do tego rodzaju misji niezbędne. Pozostałe zadania Sił Zbrojnych w dalszym ciągu będą należeć do właściwości ministra obrony narodowej. To jest też istotne rozgraniczenie kompetencji tychże osób.

    Klub Platforma Obywatelska popiera w całej rozciągłości proponowane zmiany. Uważamy, że model dowodzenia jest jednolity, przejrzysty i jasno rozgranicza kompetencje osób biorących udział w dowodzeniu w stanie podwyższonej gotowości. Dziękuję. (Oklaski)