3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2739 i 2895).

Poseł Jan Łopata:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić opinię do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw.

    Wysoki Sejmie! Jak można zauważyć choćby na podstawie przedstawionego tytułu, zakres tej nowelizacji obejmuje dwa ważne obszary: Służbę Celną i służbę podatkową. Projekt ustawy w zakresie Służby Celnej obejmuje i opisuje takie działania, które w konsekwencji mają wzmocnić organizacyjnie Służbę Celną i podnieść sprawność jej działania w opisanych obszarach, to jest ułatwienia dla przedsiębiorców kontrolowanych przez służby celne poprzez zmniejszenie liczby procedur i niezbędnych dokumentów po stronie przedsiębiorców, w tym uproszczenie procedur postępowania audytowego w obszarze kompetencji kontrolnych, zwiększenie sprawności odpraw na przejściach granicznych, chociażby na skutek wykonywania niektórych zadań kontrolnych przez Służbę Celną w miejsce organów podległych Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W kolejnym obszarze regulowanym tym projektem jest to wprowadzenie narzędzi i mechanizmów zabezpieczających przed nieprawidłowościami w służbie, zwiększenie elastyczności wykorzystania kadr oraz obszar, który jest chyba najbardziej wrażliwy dla zatrudnionych funkcjonariuszy Służby Celnej, o czym przed chwilą była mowa, to znaczy zmniejszenie absencji wynikającej z korzystania ze zwolnień lekarskich. W projekcie ustawy wprowadzono ogólną zasadę, zgodnie z którą podczas absencji chorobowej funkcjonariusz celny otrzyma uposażenie chorobowe w wysokości 80%, co ma wpłynąć na wysokość środków przekazywanych, i wpłynie na pewno, na konto emerytalne funkcjonariusza za okres zwolnienia lekarskiego.

    Wysokość tych środków będzie niższa niż za okres pełnienia służby, co z kolei będzie miało wpływ również na wysokość świadczenia emerytalnego. Warto może jednak podkreślić, że środki finansowe uzyskane z tytułu zmniejszenia uposażeń funkcjonariuszy celnych w tym zakresie, właśnie przebywania na zwolnieniu lekarskim, będą przeznaczone w całości na fundusz nagród w Służbie Celnej.

    Jeśli zaś chodzi o obszar służb podatkowych, to zmiany obejmują przekształcenie izby i podległych jej urzędów skarbowych w jedną jednostkę budżetową, w której zadania kierownika jednostki będzie wykonywał dyrektor izby skarbowej. Konsolidacja obejmie procesy pomocnicze, to jest obsługę finansową i kadrową, zarządzanie majątkiem, obsługę informatyczną itp. Bez zmian pozostaną zadania realizowane przez naczelników urzędów skarbowych jako organów podatkowych i instancji organów egzekucyjnych oraz dyrektorów izb skarbowych jako organów nadzoru i organów podatkowych drugiej instancji.

    Jeśli chodzi o to zagadnienie, wiele środowisk podnosi wątpliwość, czy rzeczywiście tak będzie. Są opinie podające to stwierdzenie w wątpliwość. Jedna z opinii mówi tak: Rozwiązania w zakresie nowego modelu struktury administracyjnej i podatkowej skupionej w jednej jednostce organizacyjnej - w przypadku, o którym mówimy, izby skarbowej - wprowadzające nowe relacje prawne oparte na stosunku pracy zarówno pomiędzy naczelnikiem urzędu skarbowego oraz osobami pracującymi w urzędzie skarbowym a dyrektorem izby skarbowej mogą realnie zagrażać realizacji zasady dwuinstancyjności w postępowaniu podatkowym. Zasada dwuinstancyjności nie jest bowiem tylko wymogiem formalnym, ale - jak dalej czytamy w tej opinii - ma ona stanowić realną gwarancję rozpoznania i rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy podatkowej przez dwie niezależne od siebie instytucje działające jako odrębne organy.

    W innej zaś opinii, o czym też mówili tutaj moi koledzy, stwierdza się, że nie dostrzega się w propozycji organizacyjnego połączenia urzędów izb skarbowych naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Może jeszcze kolejne stwierdzenie: Z punktu widzenia art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej możliwość zaskarżenia decyzji wydanej w pierwszej instancji do dyrektora izby skarbowej, którego pracownicy zatrudnieni w izbie skarbowej wydali zaskarżoną decyzję, działając z upoważnienia i w imieniu naczelnika urzędu skarbowego, będącego po zmianach również pracownikiem izby, należy ocenić jako spełniającą wymagania konstytucyjne. Jest to takie dość miękkie stwierdzenie.

    Ale - jak to w polskich warunkach - dość naturalne są te opinie (Dzwonek), ta różnica interpretacji. To nie rodzi emocji, obawiamy się jednak, że w tej konkretnej sytuacji konkretnych instytucji, jakimi są właśnie urzędy i izby skarbowe, gdyby Trybunał Konstytucyjny podzielił pierwszą z przytaczanych przeze mnie opinii, konsekwencje byłyby trudne do przewidzenia. Miałem obowiązek podkreślić to w imieniu klubu.

    Na zakończenie chcę stwierdzić, że jesteśmy za przyjęciem sprawozdania Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)