4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych (druki nr 2614 i 2757).

Poseł Dorota Rutkowska:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedstawię nasze stanowisko wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych zawartym w druku nr 2614.

    Szanowni państwo, projekt, który dzisiaj rozpatrujemy, stanowi ostatni z elementów pakietu trzech ustaw, które zostały przygotowane przez stronę rządową i mają na celu wprowadzenie zmian w zakresie związanym z oceną zdrowia funkcjonariuszy i działalnością orzeczniczą. Pierwsza ze wspomnianych ustaw, tzw. ustawa L4, wprowadzająca zmiany w zakresie otrzymywania uposażenia przez funkcjonariuszy i żołnierzy przebywających na szeroko rozumianym zwolnieniu lekarskim, przewiduje rozwiązania zbliżone do tych funkcjonujących w systemie powszechnym, zachowując jednak katalog odrębnych przypadków wskazujących, kiedy nie następuje obniżenie uposażenia. Z regulacją tą związana jest również ustawa o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą, która wprowadza korzystniejsze niż dotychczas rozwiązania dotyczące wysokości odszkodowania już za 1% uszczerbku na zdrowiu i zrównuje sytuację funkcjonariuszy w tym zakresie.

    Projekt ustawy, nad którym dzisiaj procedujemy, dopełnia zmiany wprowadzone w omówionych powyżej ustawach, gdyż w sposób usystematyzowany reguluje kwestie funkcjonowania komisji lekarskich i wykonywanych przez nie zadań związanych m.in. z omówionymi powyżej zmianami w zakresie zwolnień lekarskich oraz orzekania w przypadku chorób funkcjonariuszy czy oceny następstw zdrowotnych wypadków, których oni doznali.

    Przedstawiony projekt ma dwa cele, o których wspominał poseł sprawozdawca. Pierwszy to uregulowanie na gruncie ustawowym działalności komisji lekarskich, a drugi, pozostający z pierwszym w ścisłym związku, to stworzenie nowego, jednolitego systemu orzecznictwa lekarskiego. Potrzeba zmiany istniejącej dzisiaj sytuacji wynika z faktu, że aktualnie brak jest przepisów rangi ustawowej, które regulują problematykę funkcjonowania komisji lekarskich, a tryb ten uregulowany jest za pomocą rozporządzeń wydawanych na podstawie różnego typu aktów pragmatycznych.

    Dzisiejsza struktura komisji lekarskich to wojewódzkie komisje lekarskie jako pierwsza instancja i okręgowe komisje jako druga instancja, działająca przy tym w dość specyficzny sposób, bo obligatoryjnie zatwierdzająca orzeczenia wydawane przez komisje wojewódzkie, oraz Centralna Komisja Lekarska sprawująca nadzór nad działalnością komisji w całym kraju. Projekt ustawy zakłada zmianę systemu orzecznictwa z obecnego trójszczeblowego na dwuszczeblowy. Będzie to dwuinstancyjny system składający się z rejonowych komisji lekarskich jako pierwszej instancji i Centralnej Komisji Lekarskiej jako instancji drugiej. Wydawane ostateczne orzeczenia będą mogły być zaskarżane do odpowiedniego pod względem właściwości sądu.

    Tak jak dotychczas komisje lekarskie będą właściwe w zakresie funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, będą też orzekać w zakresie funkcjonariuszy Służby Więziennej i Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także będą mogły świadczyć usługi z zakresu orzecznictwa na rzecz komórek organizacyjnych kontroli skarbowej, w których są zatrudniani inspektorzy i pracownicy uprawnieni do stosowania środków przymusu bezpośredniego.

    Komisje lekarskie będą wykonywały na podstawie ustawy szereg zadań, w tym będą ustalały zdolność fizyczną i psychiczną kandydatów do służby w wymienionych formacjach, a także ustalały stopień uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby lub choroby pozostającej w związku z warunkami lub właściwościami służby albo związek śmierci funkcjonariusza z wypadkiem lub chorobą. Przewiduje się przy tym usytuowanie komisji jako części jednostki organizacyjnej, to także jest nowość, powołanej do obsługi zadań organu emerytalno-rentowego określonego przez ministra spraw wewnętrznych. Ich obsługę zapewniał będzie Zakład Emerytalno-Rentowy MSW, a ich działalność będzie finansowana z budżetu państwa ze środków, których dysponentem jest dyrektor tego zakładu.

    Uwagi, które pojawiały się w podkomisji powołanej do przeprocedowania tego projektu, przedstawiali związkowcy służb mundurowych i pracownicy cywilni Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Te uwagi odnosiły się do przepisu jednego z artykułów dotyczących obowiązku poddania się przez funkcjonariusza badaniom zleconym przez komisję, w tym również badaniom specjalistycznym, psychologicznym i dodatkowym, a gdy zachodzi taka potrzeba - obserwacji w podmiocie leczniczym, oraz zmiany struktury organizacyjnej komisji lekarskich z trójstopniowej na dwustopniową.

    Istotna część uwag i wątpliwości została omówiona i rozpatrzona w trakcie prac podkomisji, a także podczas spotkań przedstawicieli związków zawodowych i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W tym miejscu chciałabym podziękować przewodniczącemu podkomisji posłowi Tomaszowi Szymańskiemu za naprawdę umiejętne poprowadzenie prac nad projektem ustawy, a także stronie rządowej za wolę stworzenia naprawdę dobrego aktu prawnego.

    Warto podkreślić, co przyznaje również strona społeczna, że większość ze zgłoszonych postulatów znalazła odzwierciedlenie w przedkładanym dzisiaj Wysokiej Izbie projekcie. Mianowicie wprowadzono odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie nieuregulowanym w projektowanej ustawie, przeredagowano przepisy dotyczące kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby, dzięki czemu stały się bardziej czytelne.

    W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych związanych z właściwością miejscową komisji lekarskich wskazano enumeratywnie kategorie podmiotów, wobec których właściwość komisji określana jest zgodnie z miejscem pełnienia służby, a także wobec tych, których właściwość określa miejsce ich zamieszkania. Na wniosek strony społecznej wprowadzono również instytucję zlecania wykonywania badań podmiotom leczniczym tworzonym i nadzorowanym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, co ma na celu wykorzystanie istniejącej infrastruktury w tym zakresie. Rozszerzono również katalog przykładowych specjalizacji, jakie powinien posiadać członek komisji lekarskiej, o ortopedię, laryngologię i neurochirurgię.

    Wprowadzono także zmiany w ustawach pragmatycznych, w wyniku których funkcjonariusz, w przypadku gdy wyrazi zgodę na skierowanie na obserwację, za okres przebywania na obserwacji będzie otrzymywał 100% uposażenia, co stanowić będzie kolejny przypadek nieobniżania uposażenia za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim.

    To chyba były najważniejsze postulaty, które zostały rozpatrzone podczas prac. W tym miejscu chciałabym dodać, że po dodatkowej analizie zgłaszanych w toku prac postulatów strony związkowej związanych z kreowaną dwustopniową strukturą komisji lekarskich, gdzie drugą instancję stanowić będzie Centralna Komisja Lekarska z siedzibą w Warszawie, która rozpatrywać ma odwołania od orzeczeń rejonowych komisji lekarskich, proponujemy wprowadzenie możliwości działania składów orzekających Centralnej Komisji Lekarskiej poza jej siedzibą. Proponujemy zatem, aby minister spraw wewnętrznych miał możliwość stworzenia w ramach drugiej instancji struktury, która pozwoli w sposób sprawny rozpatrywać odwołania od orzeczeń komisji pierwszej instancji. Jestem przekonana, że ta zmiana pozwoli, przy zachowaniu struktury dwuszczeblowej zaproponowanej przez stronę rządową, wyjść także naprzeciw postulatom strony społecznej. Przyczyni się to do ułatwienia funkcjonariuszom dostępu do komisji lekarskiej.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska składam na ręce pana marszałka poprawkę, licząc na pozytywne jej przyjęcie przez pozostałe kluby i koło poselskie. Nasz klub oczywiście będzie głosował za przyjęciem w całości projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)