20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bezrobocie wśród młodych jest problemem, który występuje w całej Europie, przy czym największy problem mają kraje południa. Polska mimo relatywnie dobrej sytuacji gospodarczej odnotowała jednak na koniec 2013 r. wysoki poziom bezrobocia wśród młodych, bo wynoszący prawie 27%. Działania na rzecz młodych są wciąż priorytetem polskiego rządu. Nawet ze strony przedstawicieli urzędów pracy można usłyszeć, że realizacja zadań związanych z aktywizacją innych grup wiekowych jest utrudniona, np. chodzi o osoby w wieku 50+. Chciałabym zadać następujące pytania: Czy po nowelizacji i po dodaniu do katalogu instrumentów wsparcia innych, nowych w nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia, chociażby takich jak bony stażowe, zatrudnieniowe czy na zasiedlenie, sytuacja młodych się poprawi? Czy jest szansa na to, żeby zostały uruchomione nowe instrumenty i czy urzędy pracy otrzymają na to dodatkowe środki? Nie jest tajemnicą, że wiele urzędów, pomimo że posiada środki od początku roku, w dużej mierze je zaangażowało i na nowe instrumenty tych środków już nie wystarcza. Innym ważnym problemem jest plan gwarancji dla młodych. Czy możemy wskazać proporcje działań finansowanych przez Polskę z Funduszu Pracy oraz finansowanych ze środków unijnych?

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Jacek Męcina:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbuję ustosunkować się do tego bardzo złożonego zagadnienia i naszpikowanego dość szczegółowymi pytaniami jak najbardziej zwięźle. Otóż przede wszystkim przeciwdziałanie bezrobociu młodych, aktywizacja zawodowa młodzieży i pomoc w tym trudnym momencie przechodzenia od młodości w sensie społecznym i zawodowym do dorosłości, czyli z systemu edukacji na rynek pracy, jest absolutnym priorytetem rządu. Chcę podkreślić, że trudności młodych ludzi na rynku pracy zawsze uwidaczniają się wtedy, gdy mamy do czynienia ze spowolnieniem gospodarczym. Mimo że sytuacja gospodarcza Polski była dobra, a na pewno dobra na tle pozostałych państw Unii Europejskiej, to brak dynamiki inwestycyjnej i niepowstawanie nowych miejsc pracy powodowały, że młodzi ludzie musieli konkurować tylko o te miejsca pracy, które były generowane przez gospodarkę na skutek fluktuacji, a więc naturalnych odejść czy zmian pracy. Stąd ogromne znaczenie miała aktywna polityka rynku pracy i to, co Fundusz Pracy mógł zaoferować młodym ludziom.

    Jak pani poseł podkreśliła, priorytet aktywizacji młodych jest wyraźnie widoczny we wdrażanej już obecnie noweli ustawy o promocji zatrudnienia, która poszerzyła bardzo mocno katalog instrumentów aktywizacji, uzupełniając te tradycyjne i sprawdzone na rynku pracy staże, możliwości otrzymania finansowania szkoleń czy wprost subsydiowania zatrudnienia o instrumenty, które włączają indywidualną aktywność, a więc bony szkoleniowe, stażowe, zatrudnieniowe, i wreszcie o nowy instrument, który ma zwiększyć mobilność przestrzenną, ale wewnątrz kraju, czyli bon na zasiedlenie. Te działania i priorytety wiążą się, to prawda, z kierowaniem większej liczby środków Funduszu Pracy na aktywizację, czym urzędy pracy rzeczywiście są zmęczone. Priorytet ten wynika jednak - jak powiedziałem - z pewnych założeń polityki rynku pracy, które wyraźnie wskazują, że tej grupie trzeba pomagać. Co prawda sytuacja młodych ludzi na rynku pracy statystycznie wygląda gorzej, ale chcę wyraźnie powiedzieć, że okres poszukiwania pracy jest stosunkowo krótki. W Polsce według Eurostatu na koniec marca 2014 r. stopa bezrobocia wyniosła 26%, przy bezrobociu ogólnym ma poziomie 9,6%, to są badania Eurostatu. Przypomnę, że to jest więcej niż średnia europejska, która wynosi ok. 23%, natomiast oczywiście znacznie mniej niż w większości krajów południa i nie tylko, także nasi sąsiedzi, czyli Słowacja, a także Bułgaria. Mam dobre wieści. Ostatnie dane o sytuacji na rynku pracy wskazują, że dynamika spadku bezrobocia młodych jest dwukrotnie wyższa, aniżeli spadku bezrobocia ogółem, były blisko 424 tys. młodych zarejestrowanych w urzędach pracy na koniec I kwartału 2013 r., w tej chwili ta liczba bezwzględna wynosi 328 tys., a więc jest to o ponad 100 tys. mniej. Udział młodzieży w liczbie bezrobotnych także spadł, i to znacznie, do 16,5%.

    Oczywiście trzeba mieć świadomość tego, że za chwilę będziemy mieli zakończenie nauki szkolnej, nauki na uczelniach, co może spowodować wzrost bezrobocia. Znowu powiem, że kluczowe jest w tej chwili zrealizowanie tego priorytetu, a więc przeznaczanie tych większych środków z Funduszu Pracy. Chcę powiedzieć, że właśnie w podpisie mamy decyzje, które na nowe instrumenty dla urzędów pracy w całym kraju przeznaczają prawie 160 mln, z czego 130 niemalże idzie na nowe instrumenty dla młodych ludzi. To jest bardzo ważne, ponieważ ten system gwarancji dla młodych, który Polska przygotowała i jako pierwsza złożyła w Komisji Europejskiej, został zatwierdzony i zakłada on takie działania horyzontalne. Po pierwsze, to są działania interwencyjne publicznych służb zatrudnienia, także z wykorzystaniem tych nowych instrumentów. Po drugie, to są działania realizowane przez Ochotnicze Hufce Pracy dla osób młodych, które bardzo często wypadają z systemu edukacji. Po trzecie, to są konkursy dla różnych instytucji i organizacji, które będą uruchamiane regionalnie ze środków europejskich. Na te środki czekamy. To są środki w ramach PO WER, w tym inicjatywy dla młodych, to są te środki europejskie, o których mówiliśmy, że zasilą polski rynek pracy. To są też takie innowacyjne programy. Chcę podkreślić (Dzwonek), że uruchomiliśmy wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego program wspierania przedsiębiorczości akademickiej. Część młodych ludzi poniżej 25. roku życia kończy uczelnie, część to będą osoby powyżej 30. roku życia. Chcę tylko powiedzieć, nie przekraczając czasu, że w roku 2013 przeznaczyliśmy na młodych 1131 mln zł, w tym roku przeznaczymy ok. 1,5 mld. Mam nadzieję, że dzięki środkom europejskim, to jest ok. 550 mln euro na całą perspektywę do roku 2020, będziemy mogli w pełni zrealizować te gwarancje, a więc w ciągu czterech miesięcy każdy młody człowiek otrzyma ofertę zatrudnienia lub ofertę podniesienia kwalifikacji. Dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Urszula Augustyn:

    Bardzo dziękuję.

    Chciałabym nawiązać do pytania, w którym pani poseł Mrzygłocka zaznaczyła już, że kłopoty, o których dzisiaj rozmawiamy, nie dotyczą tylko i wyłącznie Polski. Nie jesteśmy tutaj osamotnieni, to jest problem międzynarodowy, to jest problem całej Unii Europejskiej, gdzie młodzi ludzie faktycznie stanowią ten najwyższy procent wśród wszystkich poszukujących pracy. Trochę uspokaja mnie wypowiedź pana ministra, kiedy pan mówi, że oni są bardzo skuteczni w szukaniu pracy, bo okazuje się, że jednak te proporcje wiekowe dla młodych są korzystne. Oni sprawnie i szybko potrafią się do tego rynku pracy dostosować, ale nie wszyscy, bo bardzo wiele różnych czynników na to wpływa.

    Chciałabym zapytać o to, jak wygląda ta sytuacja w innych krajach Unii Europejskiej, i o to, kiedy rozpoczną się prace nad uruchomieniem planu gwarancji dla młodych ze środków krajowych i ze środków z nowej perspektywy finansowej? Wspomniał pan minister o tym, że Polska ma propozycje i zaproponowała różne rozwiązania w Unii Europejskiej. Czy one są dyskutowane i jakie to są rozwiązania? (Dzwonek) Jeszcze jedna bardzo ważna rzecz: Jakich efektów możemy się spodziewać, szczególnie w najbliższym czasie? Młodość niestety przemija, każdy tydzień, każdy miesiąc bez pracy jest dla takiego człowieka ogromnie ważny, więc pytanie o efekty jest absolutnie zasadne. Dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Jacek Męcina:

    Dziękuję bardzo.

    Jeszcze kilka lat temu bezrobocie młodych w Polsce przekraczało 40%. Dziś ta stopa zintegrowana, jak powiedziałem, to ok. 26%. Spada udział młodych w liczbie bezrobotnych. Oczywiście mówiąc o całym systemie gwarancji, powiem z całą odpowiedzialnością, że już rozpoczęliśmy ten proces. Rozpoczęliśmy, posiłkując się środkami krajowymi, i mogę zadeklarować, że ok. 1,5 mld rocznie przeznaczymy na realizację gwarancji. Dodatkowe środki, to jest te 550 mln euro, spodziewamy się, że powinny dotrzeć do Polski po zatwierdzeniu PO WER, to są procedury europejskie, na przełomie III i IV kwartału. To oznacza, że fizycznie te dodatkowe środki będą mogły być uruchomione w perspektywie 2015 r., czyli wszyscy marszałkowie będą mogli ogłosić konkursy, które odciążą działania publicznych służb zatrudnienia. Wtedy będziemy mogli powiedzieć, że wykonaliśmy zobowiązanie związane z tym, że w ciągu czterech miesięcy każdy młody człowiek otrzyma, jeśli nie ofertę pracy, ofertę szkoleń czy aktywizacji zawodowej sfinansowanych z Funduszu Pracy.

    Chcę powiedzieć, że podjęliśmy także w ramach rządu działania holistyczne. Są pierwsze efekty analizy kierunków studiów i losów zawodowych absolwentów, są działania ministra nauki i szkolnictwa wyższego, które powinny wspierać te działania. Dodatkowo są badania dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych, rozmawiamy z ministrem edukacji narodowej, aby od przyszłego roku wprowadzić także element kierunków zamawianych.

    Chcę powiedzieć, że system dualnego kształcenia, który jest bardzo ważny, jest praktycznie realizowany we współpracy ze Związkiem Rzemiosła Polskiego. Niestety brakuje też na lokalnych rynkach pracy partnerów po stronie dużych pracodawców, którzy mają stałe zapotrzebowanie na pracowników i którzy będą w stanie na stałe... Przed chwilą była informacja ministra gospodarki na temat dualnego modelu kształcenia w górnictwie, który przy perturbacjach gospodarczych uderza właśnie w tę w młodzież.

    Chcielibyśmy także, patrząc na perspektywy rozwoju polskiej gospodarki i możliwość stworzenia bardzo dużej liczby miejsc pracy w usługach, zarówno osobistych, jak i w otoczeniu biznesu, wspierać przedsiębiorczość - stąd ten projekt przedsiębiorczości akademickiej.