2 punkt porządku dziennego:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Jerzy Kozdroń:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wstępie chciałbym serdecznie podziękować posłom z Komisji Gospodarki, a przede wszystkim panu przewodniczącemu podkomisji, za naprawdę duży wkład pracy, jaki został wniesiony w trakcie procedowania, i za to, że wszystkie zainteresowane strony, przede wszystkim przedsiębiorcy, organizacje gospodarcze, organizacje konsumenckie, mogły zostać wysłuchane w trakcie procedowania, bo były one dogłębnie, długo wysłuchiwane i ich argumenty były poważnie rozważane, zanim podkomisja, a potem komisja podejmowały w tym zakresie decyzje. Chciałbym również podziękować nieobecnemu panu posłowi Maksowi Kraczkowskiego za sprawne procedowanie już przygotowanego sprawozdania przez podkomisję. To dzięki wam, panie i panowie posłowie, udało się to, że dzisiaj jesteśmy w trakcie drugiego czytania tak istotnego projektu ustawy, jakim jest ustawa o prawach konsumenta.

    Chciałbym państwu powiedzieć taką rzecz. Dyrektywa z 25 października 2011 r., która obliguje wszystkie państwa członkowskie do transpozycji przepisów o prawach konsumenta, wprowadza zupełną harmonizację w zakresie praw konsumentów w całej Unii Europejskiej. Jest to bardzo istotne, że te najważniejsze rozwiązania dotyczące ochrony konsumentów, a więc słabszej strony stosunku cywilnoprawnego we wszystkich kontaktach, mają być równe we wszystkich państwach członkowskich Unii. Będzie to miało duży efekt, bo dotyczyć to będzie nie tylko równości praw bez względu na to, jakiego to dotyczy kraju członkowskiego, ale także wszelkiego rodzaju transakcji transgranicznych, transakcji dokonywanych na odległość i na przykład konsument z Polski, kupując za pośrednictwem Internetu jakiś towar z innego państwa, będzie miał poczucie bezpieczeństwa, świadomość, że jego prawa konsumenckie są takie same jak w uchwalonym w Polsce prawie krajowym.

    Druga rzecz - uchylamy dotychczas obowiązujące ustawy, a więc o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i o prawach niektórych konsumentów. One wprowadzały pewne rozwiązania w naszej ocenie prowadzące do tego, że rozwiązania dotyczące praw konsumentów i przedsiębiorców nam się niejako w systemie prawa rozjeżdżały i prawa dotyczące przedsiębiorców po stronie kupujących były większe niż prawa konsumentów.

    Chodzi mi tu głównie o kwestię odpowiedzialności za wady sprzedawanego towaru, ponieważ do tej pory obowiązywała zasada sekwencyjności i jeżeli konsument kupował towar, to reklamując towar, miał prawo żądać naprawienia towaru, a potem ewentualnie wymiany towaru na wolny od wad. Korzystanie z rękojmi przewidziane w Kodeksie cywilnym było możliwe dopiero po wyczerpaniu tej ścieżki, po wyczerpaniu tych dwóch uprawnień, czyli w następnym kroku możliwe było żądanie obniżenia ceny czy odstąpienia od umowy. W tym stanie prawnym mieliśmy taką oto sytuację, że przedsiębiorcy będący nabywcami określonych towarów mieli większe uprawnienia niż konsumenci. A przecież nam chodzi o to, żeby konsumenci nie byli gorzej traktowani od innych kupujących, od wyspecjalizowanych firm.

    Dlatego zachodziła konieczność zmiany Kodeksu cywilnego, zrównania tych uprawnień, uprawnień konsumenta, który był w naszej ocenie pokrzywdzony, z uprawnieniami wynikającymi ze stosunków cywilnoprawnych zachodzących pomiędzy przedsiębiorcami.

    Chciałbym się pokrótce odnieść do poprawek zgłoszonych przez panów posłów. Pierwsza poprawka dotyczy zmiany Kodeksu wykroczeń. My proponujemy, żeby wykroczenie w zakresie niedopełnienia obowiązków informacyjnych i przedłożenia dokumentów było uregulowane w Kodeksie wykroczeń. Dlaczego? Dlatego że w Kodeksie wykroczeń istnieje cały specjalny rozdział z przepisami karnymi dotyczącymi czynów przeciwko interesom konsumentów. Uważamy, że zamieszczanie ich w ustawach szczegółowych tylko zamazuje obraz sytuacji. Konsument musi wiedzieć, musi mieć pewność, że w Kodeksie wykroczeń istnieje jeden rozdział, w którym jego prawa są uregulowane. Mam świadomość, że treść tego przepisu może nie jest satysfakcjonująca, przede wszystkim zasady techniki legislacyjnej mogą mieć tutaj zastosowanie - można podnieść zarzut, że ten przepis jest zbyt ogólnikowy, niedoprecyzowujący, ale z drugiej strony umieszczenie w Kodeksie wykroczeń wszystkich tych warunków, wszystkich tych obowiązków informacyjnych i obowiązku przedłożenia dokumentu prowadziłoby po prostu do niespełnienia wymogów prawidłowej legislacji. W związku z tym proponujemy, żeby to w Kodeksie wykroczeń zamieścić, jeżeli chodzi o niespełnianie warunków, obowiązków informacyjnych i obowiązku dostarczenia dokumentów wynikających z ustawy, tutaj konkretnie z ustawy o prawach konsumenta. Czy to jest jakaś nowość normatywna? Nie, bo przecież mamy podobne rozwiązania w Kodeksie wykroczeń w zakresie kredytu konsumenckiego, i tamże, pamiętajmy o tym, takie same zapisy, takie same lakoniczne: nie spełnia wymogów w zakresie kredytu konsumenckiego, nie udziela określonych informacji i nie spełnia wymogów poinformowania kredytobiorcy o jego uprawnieniach i obowiązkach. I w tym momencie Kodeks wykroczeń jest właściwy, natomiast tutaj mówimy: nie, niech to będzie w ustawie szczególnej.

    Jeszcze raz powiem, nie będziemy za umiejscowienie tego przepisu umierać, chciałbym jednak prosić panie i panów posłów o to, żebyście się zastanowili nad tym, że lepszym, bardziej czytelnym, bardziej systemowym rozwiązaniem będzie, jeżeli to będzie w Kodeksie wykroczeń. I wszyscy będziemy mieli tego świadomość, że będzie odwołanie do ustawy - może to dla purystów prawniczych będzie rażące, że nie powinno się w Kodeksie wykroczeń odwoływać do konkretnej ustawy - jeżeli chodzi o niespełnienie wymogów wymienionych w tej ustawie, natomiast ten przepis jest dookreślony, jasny i będzie mógł być stosowany. Jeżeli go jednak schowamy w ustawie szczególnej, to możemy mieć taką oto wątpliwość, że tylko specjaliści będą o tym przepisie wiedzieli, o tym przepisie karnym z zakresu wykroczeń, i tylko wyspecjalizowani prawnicy będą do niego sięgać i z niego korzystać, bo zwykły człowiek takiej możliwości nie znajdzie, jeżeli chodzi o znalezienie tego przepisu, chyba że będzie długo, że tak powiem, dogłębnie studiował przepisy tej ustawy.

    Druga rzecz to jest kwestia vacatio legis. Szanowni państwo, wszyscy mamy świadomość, że ta ustawa wywoływała wielkie kontrowersje ze strony organizacji przedsiębiorców, wielkie, ponieważ ogranicza ich uprawnienia, przyznaje uprawnienia konsumentom, niejako wyrównuje szanse konsumenta w stosunkach cywilnoprawnych, nakładając na przedsiębiorców określone obowiązki i zobowiązania, w związku z tym były długie konsultacje społeczne z przedsiębiorcami. Przedsiębiorcy o tym doskonale wiedzieli. Długie dyskusje były prowadzone w trakcie procedowania w komisji. I my mówimy: tak, to jest ustawa o prawach konsumenta, czyli te prawa konsumenta powinny wejść jak najszybciej w życie, nie należy tego odwlekać o następne miesiące, bo jeżeli damy vacatio legis sześciomiesięczne, to gwarantuję państwu, że ustawa wejdzie w życie w nowym roku. A jeżeli wejdzie w nowym roku, to będą również konsekwencje finansowe dla państwa polskiego i na to pozwolić sobie nie możemy, tym bardziej że, jeszcze raz podkreślam, zarówno przedsiębiorcy, jak i organizacje zajmujące się ochroną konsumentów o tej ustawie wiedziały i miały czas na przygotowanie się do tego, tak że UOKiK czy federacje konsumenckie mogły się do tej kampanii informacyjnej doskonale przygotować i są do tego przygotowane, żeby informować społeczeństwo o tych prawach, które wynikają z ustawy o prawach konsumenta, o przyjęcie której proszę uprzejmie Wysoką Izbę. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)