17 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1949).

Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, który zawarty jest w druku sejmowym nr 1949.

    Wysoka Izbo! W obecnych warunkach polityka rynku pracy powinna być nastawiona na trzy cele. Po pierwsze, na efektywne przywracanie na rynek pracy osób, które utraciły zatrudnienie, po drugie, na ułatwienie przejścia z systemu edukacji do zatrudnienia osobom młodym, po trzecie, na stymulowanie powstawania nowych miejsc pracy, w tym pobudzanie przedsiębiorczości.

    Mając na uwadze kwestię przywracania osób bezrobotnych na rynek pracy, w noweli proponuje się zupełnie nowe podejście do procesu aktywizacji. Dotychczas, zgodnie z art. 49 obowiązującej ustawy, osobom uznanym za bezrobotne w szczególnej sytuacji na rynku pracy przysługiwało prawo korzystania z instrumentów rynku pracy. Pozostałe osoby mogły korzystać z doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy. Kłopot w tym, że kategoria, która w zamierzeniach miała być kategorią szczególną, stała się kategorią powszechną. Do tej grupy bezrobotnych zalicza się obecnie ok. 95% wszystkich zarejestrowanych w urzędach pracy. To prowadzi do dwóch niekorzystnych zjawisk. Po pierwsze, istnieją znaczne różnice w dostępie do form aktywizacji, po drugie, trudno jest mówić o dostosowaniu metod aktywizacji do indywidualnych potrzeb osoby bezrobotnej. Powyższe czynniki powodują, że dla wielu osób urząd pracy staje się jedynie miejscem rejestracji celem uzyskania świadczenia zdrowotnego. Taka sytuacja nie może dłużej trwać.

    Niezbędna jest zmiana sposobu funkcjonowania przede wszystkim powiatowych urzędów pracy. W tym kierunku idzie nowelizacja ustawy, która wprowadza profilowanie pomocy dla osób bezrobotnych w zależności od stopnia ich oddalenia od rynku pracy i poziomu motywacji.

    Nowela ustawy wprowadza dodatkowe możliwości aktywizacji osób, które utraciły zdolność podjęcia pracy z powodu długiego okresu przebywania w bezrobociu. Istotnym rozwiązaniem jest program ˝Aktywizacja i integracja˝, który zakłada ścisłe współdziałanie publicznych służb zatrudnienia z instytucjami pomocy społecznej. Wspólna realizacja planu integracji osoby bezrobotnej pozwoli na koordynację działań i wykorzystanie większej liczby instrumentów aktywizacji zawodowej i społecznej.

    Projektodawcy proponują również uzależnienie części środków kierowanych do województw na aktywną politykę rynku pracy od uzyskiwanej efektywności w zakresie lokowania osób bezrobotnych na rynku. Ta zmiana kończy z polityką: im gorzej tym lepiej, gdzie środki na aktywizację zależały wyłącznie od liczby bezrobotnych i stopy bezrobocia. To powodowało, że nagradzane były te regiony, w których sytuacja na rynku pracy pogarszała się lub utrzymywała na wcześniejszym poziomie. Uzależnienie wysokości środków od efektywności ma na celu zwiększenie racjonalności wydatkowania środków na aktywne programy rynku pracy.

    Nowelizacja ustawy zmienia także sposób wykorzystania 7% środków Funduszu Pracy przeznaczonych na wsparcie powiatowych urzędów pracy. W Polsce bezrobocie ma charakter nie tylko strukturalny, ale także terytorialny. Dlatego na szczególną uwagę zasługuje bon na zasiedlenie. To rozwiązanie może pozytywnie wpłynąć na wzrost mobilności przestrzennej w Polsce. Nowela obejmuje również pakiet dla osób młodych poszukujących pracy.

    Tworzenie nowych miejsc pracy i pobudzanie przedsiębiorczości to jeden z priorytetów rynku pracy. Realizacja tego zadania przez administrację jest niezmiernie trudna, bo to nie resort pracy tworzy miejsca pracy, tylko gospodarka.

    Chciałabym zaznaczyć, że nowelizacja ustawy utrzymuje dotychczasowe elementy wspierające powstawanie nowych miejsc pracy, a mianowicie dotacje na działalność gospodarczą czy na tworzenie nowych miejsc pracy, ale jednocześnie wprowadza nowy instrument - pożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej i pożyczkę na utworzenie nowego miejsca pracy. Warto podkreślić, że ustawa w sposób bardzo przemyślany określiła krąg osób... (Dzwonek)

    Jeszcze chwileczkę, panie marszałku.

    ...do których kierowane są te pożyczki. Są to m.in. absolwenci i studenci ostatnich lat studiów wyższych. To rozwiązanie sprawi, że osoby młode, które zdecydują się na podjęcie działalności gospodarczej, będą stawiały swoje pierwsze kroki na rynku pracy jako młodzi przedsiębiorcy, a nie jako klienci powiatowego urzędu pracy.

    Chciałabym zaznaczyć, że projektowane zmiany to krok w stronę utworzenia profesjonalnych, elastycznych i efektywnych służb zatrudnienia, które są w stanie udzielić adekwatnego wsparcia osobom poszukującym pracy. To również krok w kierunku tego, aby powiatowe urzędy pracy czy powiatowe służby zatrudnienia przestały być postrzegane jako pośredniaki i zmieniały się w swoiste centra wsparcia w zakresie poszukiwania zatrudnienia. To także szansa na wprowadzenie zmian, które w większym stopniu będą odpowiadać charakterowi współczesnego rynku pracy w Polsce, rynku, który mimo odczuwalnych trudności jest obszarem podlegającym ciągłym zmianom i przeobrażeniom.

    Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska, w imieniu którego występuję, wnosi o skierowanie projektu do dalszych prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję. (Oklaski)