23, 24, 25 i 26 punkt porządku dziennego:

  23. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych (druk nr 1382).
  24. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 1648).
  25. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wyborczy (druk nr 1649).
  26. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych (druk nr 1756).

Poseł Artur Dębski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli pan marszałek pozwoli, to najpierw odniosę się tylko do pana Szczerskiego. Bardzo ładnie pan czyta, ale należy czytać projekty opozycji, która jest opozycją merytoryczną, ze zrozumieniem. Tam jest wyraźnie napisane, panie pośle, że każdy obywatel będzie mógł wpłacić 0,5% podatku od najniższej pensji. Nie bogaty, nie biedny, każda jest taka sama.

    (Poseł Jan Bury: Ale nie wszyscy płacą.)

    Dobrze.

    Proszę Państwa! W imieniu klubu Twój Ruch mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec projektów dotyczących finansowania partii politycznych.

    Zacząłbym może od projektu Solidarnej Polski, bo to dosyć interesujący projekt, tylko że strasznie populistyczny. Państwo złożyli projekt jako partia, która powstała w wyniku podziału partii Prawo i Sprawiedliwość w zasadzie na dwie, m.in. na mniejszą, mikroskopijną, czyli waszą. Z tego tytułu nie możecie korzystać z dotacji, więc rozumiem, że chcecie to zawiesić, bo liczycie, że po kolejnych wyborach będzie można tę ustawę wyrzucić do kosza, bo w myśl tej ustawy nastąpi odwieszenie tego przepisu. Trochę się nie dziwię, zresztą Prawo i Sprawiedliwość też chyba nie ma jak ustawowo dzielić się z wami tymi pieniędzmi, więc musicie być cierpliwi i uzyskać wynik wyborczy.

    (Poseł Krystyna Pawłowicz: Pan się zajmie swoją kasą.)

    Mam nadzieję, że te przepisy ustalimy w wyniku prac komisji, bo zgłosimy taki wniosek, że wszystkie te projekty mają trafić do komisji. Wszystkie, nie odrzucimy żadnego, bo uważamy, że dyskusja o finansowaniu partii politycznych, którą zaczęliśmy my, a nie państwo, jest jak najbardziej potrzebna. Jeżeli wszystkie partie polityczne dojdą do porozumienia, jaki powinien być jeden projekt, i ktoś sobie kupi jakiś tam garnitur czy ileś tam skrzynek wina, to opinia publiczna będzie miała mniejszy żal, bo projekt, który wyjdzie z komisji, będzie miał powszechną akceptację, taką mam nadzieję. Przepraszam, że tak krótko, jeżeli chodzi o projekt Solidarnej Polski, ale bardzo tu trąci populizmem.

    Jeżeli chodzi o projekt Sojuszu Lewicy Demokratycznej to jest on bardzo lewicowy. Zgadzam się, że jest dość rozsądny. Jeżeli partie polityczne otrzymywałyby takie same dotacje, to miałyby niejako równe szanse podczas kampanii wyborczej. Teraz ten stosunek sił i środków, które są w użyciu Platformy, Prawa i Sprawiedliwości, PSL czy SLD, jest nieproporcjonalny. Jest po prostu zbyt duża dysproporcja. Mało tego, te pieniądze otrzymuje się co rok przez 4 lata mimo innych wyników sondażowych niż ostatnie wyniki wyborcze. Uważam, że projekt jest całkowicie do przyjęcia i też powinien trafić do komisji.

    Mam też ciekawy projekt Platformy Obywatelskiej, do którego po prostu trudno się odnosić inaczej niż tak, jak do projektu Solidarnej Polski. To jest populizm. Proszę państwa, zostaliście przyłapani na gorącym uczynku przez dziennikarzy, najróżniejsze media. To jest wasza wina, że dyskusja o finansowaniu partii poszła właśnie w tym kierunku, że te garnitury po setki tysięcy, że wina, że imprezy, że sytuacje związane z wydatkowaniem pieniędzy niezgodnie z przeznaczeniem, jeżeli chodzi o taką instytucję, organizację, jaką jest partia polityczna. Rozumiem, że teraz musicie się walić w pierś i mówić: mea culpa, mając te sześćdziesiąt czy sześćdziesiąt parę milionów na koncie, zamydlić opinii publicznej obraz sytuacji. Ja to rozumiem, ale też uważam, że wasz projekt powinien trafić do komisji w ramach pewnego wspólnego przedsięwzięcia, nad którym muszą przysiąść wszystkie partie polityczne, bo tutaj każdy musi być w jakimś stopniu zadowolony.

    Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że będzie to bardzo trudne, tym bardziej że po raz trzeci - przechodzę do naszego projektu - po raz trzeci składamy najbardziej demokratyczny, najciekawszy i najbardziej sprawiedliwy z możliwych do przedłożenia projektów dotyczących finansowania partii politycznych. Dobrowolny odpis, który się robi rok w rok bez przymusu, bo każdy obywatel będzie miał prawo wyboru: daję, nie daję - to jest rozwiązanie, które zmobilizuje polityków do pracy. W tej chwili, w obecnej sytuacji, dotacje, subwencje, które otrzymują partie polityczne, powodują, że po pewnym czasie mamy taką sytuację, jak w tej kadencji: arogancję, brak dyskusji ze społeczeństwem, wnioski obywatelskie, chociażby te referendalne, do których można mieć mnóstwo zastrzeżeń, zgadzam się, są odrzucane w pierwszym czytaniu. Taka partia polityczna, która będzie się tak zachowywać, a będzie finansowana z dobrowolnych darowizn z podatku, nie będzie miała racji bytu. Będziecie musieli dotrzymywać tego, co obiecaliście. Życzę wam oczywiście sukcesów, natomiast w tym wypadku będzie niemożliwe pozyskanie środków na dalszą działalność. Po prostu nikt nie przeznaczy tych pieniędzy, które w tej chwili określamy na kwotę między 4 a 5 zł rocznie od jednego człowieka, który ma najniższą pensję krajową. Niezależnie od tego, ile zarabia, będzie mógł przeznaczyć właśnie 4-5 zł. Jeżeli prezes dużej firmy zarabia 100 tys., to również maksymalna kwota, którą będzie mógł zasilić konto partii politycznej, będzie wynosić od 4 do 5 zł. Proponujemy wyliczanie wysokości tej darowizny według wskaźników inflacyjnych.

    Dlaczego to jest tak ważne? Tego rodzaju ustawa spowoduje budowanie świadomego społeczeństwa obywatelskiego. Chcę świadomie przeznaczyć swoje pieniądze na działalność Twojego Ruchu, dlatego że Twój Ruch ma najlepszy program - oczywiście mówię to jako przykład, dość sensowny, ale jednak przykład. W innym wypadku może być tak, że nigdy nie przeznaczę pieniędzy na działanie Platformy Obywatelskiej, bo nie spełniła moich oczekiwań. I mam prawo do takiej weryfikacji raz w roku, a nie raz na 4 lata. O to chodzi. Budowanie społeczeństwa obywatelskiego za pomocą instrumentów ustawowych to jest pomysł bardzo dobry. Mam nadzieję, że podczas prac komisyjnych - bo jestem przekonany, że wszystkie te projekty trafią jednak do komisji - będzie można osiągnąć tego rodzaju porozumienie, że naszemu projektowi państwo nie będziecie zarzucali braku konstytucyjności, a wasze populistyczne projekty zostaną zmodernizowane właśnie w ten sposób, że dobrowolność będzie podstawową cechą takiego projektu. Jeżeli zaś chodzi o Sojusz, ten projekt jest dość fajny, natomiast niestety nie widzę szans powodzenia, żeby był dopasowany do pozostałych. Ale też jak najbardziej w trakcie prac komisyjnych możemy uzyskać pewnego rodzaju górną granicę, do której partia mogłaby otrzymywać dotację. Przykładowo możemy już hipotetycznie powiedzieć: jeżeli uda się przekonać tak wielu wyborców, którzy będą chcieli zrobić dobrowolny odpis, ustalmy górną granicę, nie więcej niż.

    Po raz trzeci składamy ten projekt, prawie jednobrzmiący. On się różni tylko wysokością - jeżeli chodzi o możliwość przeznaczenia 1%, to było na początku, a teraz mówimy o 0,5%. Bardzo proszę kolegów sprawozdawców, ażeby zastanowić się nad tym właśnie, czy to człowiek, obywatel nie jest najważniejszy, czy to nie jego decyzja, świadoma decyzja. Nie każdy sobie zdaje sprawę z tego, że oddając głos na partię polityczną, daje jednocześnie pieniądze tej partii. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, naprawdę. Ostatni okres spowodował to, że wiele osób w ogóle się nie interesuje polityką, a jednak chodzi głosować, nie znając tych zasad. Trudno się dziwić po tym, co im polski Sejm oferuje od jakiegoś czasu, monotematyczny, w jednym obszarze w zasadzie się poruszają media cały czas i o jednym problemie dyskutują nawet dzisiaj. Przeciętny Polak nie chce brać w tym udziału, jednak chodzi głosować. Dajmy mu taką szansę, żeby polityk, który będzie zabiegał o te pieniądze, musiał pracować na jego rzecz, musiał wydeptać ścieżki do swojego wyborcy po te pieniądze. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

    (Poseł Marzena Machałek: Tak, to bardzo ważne.)