16 punkt porządku dziennego:

Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mimo sygnalizowanego w ostatnich miesiącach niewielkiego spadku bezrobocia sytuacja na rynku pracy jest nadal trudna. Niekorzystna pozostaje struktura zarejestrowanych w urzędach pracy bezrobotnych z utrzymującą się przewagą kobiet - ponad 52%, oraz wyższym niż w strukturze ludności udziałem osób zamieszkałych na wsi - 43% zarejestrowanych bezrobotnych. Ponad połowa bezrobotnych nie posiada wykształcenia średniego. Co czwarty bezrobotny nie ma doświadczenia zawodowego. Trzech na 10 bezrobotnych nie posiada kwalifikacji zawodowych, a ponad 37% bezrobotnych stanowią osoby pozostające w ewidencji ponad 12 miesięcy od momentu zarejestrowania się. Są to czynniki utrudniające znalezienie zatrudnienia, szczególnie w okresie spowolnienia gospodarczego, z jakim wciąż mamy do czynienia.

    Na to wszystko nakłada się widoczny już dziś proces starzenia się społeczeństwa, w tym także osób bezrobotnych. Przejawia się to wzrostem udziału osób starszych w subpopulacji bezrobotnych. W końcu sierpnia br. niemal co czwarty bezrobotny miał ponad 50 lat. Przypomnę, że w końcu 2009 r. w ewidencji bezrobotnych osoby w tej grupie, czyli mające ponad 50 lat, stanowiły niewiele ponad 20%.

    Równocześnie odsetek młodych wśród bezrobotnych jest bardzo wysoki - ponad 18% zarejestrowanych osób to osoby do 25. roku życia. Niestety, wielu młodych ludzi, wchodząc na rynek pracy, swój zawodowy start zaczyna od rejestracji w urzędzie pracy.

    Poza wymienionymi problemami niezmiennie wysokie pozostaje terytorialne zróżnicowanie poziomu bezrobocia. Wciąż są widoczne enklawy, gdzie stopa bezrobocia przekracza nawet trzykrotnie średnią krajową. Zróżnicowanie to jest wynikiem nie tylko nierównomiernego rozwoju społeczno-gospodarczego, ale także położenia geograficznego.

    Trudną sytuację na rynku pracy potwierdzają również dane na temat zwolnień grupowych. Wprawdzie zgłoszenia zwolnień w bieżącym roku są niższe niż rok temu, ale skala zwolnień pozostaje nadal wysoka. W końcu sierpnia w urzędach pracy zarejestrowanych było 2,1 mln osób bezrobotnych, a stopa bezrobocia wynosiła 13%. Mimo odnotowywanego niewielkiego spadku stopy bezrobocia w ostatnich miesiącach, nadal zarówno stopa bezrobocia, jak i liczba bezrobotnych pozostają większe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

    Jednocześnie trzeba podkreślić, że liczba tworzonych trwałych miejsc pracy jest warunkowana bezpośrednio sytuacją gospodarczą i związaną z nią kondycją przedsiębiorstw. Subsydiowana aktywizacja zawodowa bezrobotnych zależy w głównej mierze od prowadzonej polityki społecznej i wysokości przeznaczanych na przeciwdziałanie bezrobociu środków.

    W obliczu dynamicznie zachodzących na rynku pracy zmian niezbędna jest coraz dokładniejsza analiza potencjału aktywności zawodowej bezrobotnych. W ślad za tym dostrzegamy konieczność coraz większego profilowania form wsparcia i aktywizacji bezrobotnych. Jak jednak wskazują pracownicy powiatowych urzędów pracy czy w ogóle urzędów pracy, część rejestrujących się osób nie jest zainteresowana podjęciem pracy. Niektórzy rejestrują się tylko po to, aby mieć opłacaną składkę zdrowotną. Sprawia to, że pracownicy angażują się w działania o znikomych szansach na powodzenie. Oznacza to w rzeczywistości osłabienie skuteczności urzędów pracy. Środki Funduszu Pracy na aktywizację, a także kwalifikacje i czas pracy urzędników, mogłyby być racjonalniej wykorzystywane, gdyby zintensyfikować działania na rzecz bezrobotnych, którzy z pomocy urzędów pracy rzeczywiście chcą korzystać.

    W związku z powyższym Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska (Dzwonek) zwraca się z prośbą do pana ministra o przedstawienie informacji na temat planowanej reformy publicznych służb zatrudnienia, a tym samym - poprawy efektywności wydatkowania przez urzędy środków Funduszu Pracy. Dziękuję. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak)