20 punkt porządku dziennego:

Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2012 roku (druk nr 1448) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 1557).

Poseł Witold Pahl:

    Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska chciałbym przedstawić stanowisko mojego klubu wobec informacji o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w roku 2012.

    Dobrze się stało, że ustrojodawca przewidział utworzenie reprezentacji wymiaru sprawiedliwości w postaci Krajowej Rady Sądownictwa. Nie jest to organ władzy sądowej, ponieważ, jak zauważył pan przewodniczący, w skład tego organu konstytucyjnego wchodzą przedstawiciele wszystkich trzech władz. Oczywiście te proporcje są różne. Nie jest tak, jak mówił pan przewodniczący, że jest 15 sędziów. Pamiętajmy, że jest jeszcze prezes Sądu Najwyższego i prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, a więc te proporcje jednak wyraźnie wskazują, iż dominującą rolę w tymże organie odgrywają jednak przedstawiciele władzy sądowej, i dobrze.

    Dobrze też się stało, że Krajowa Rada Sądownictwa uzyskała niezależność budżetową. Pozwala to na właściwe wykonywanie jej kompetencji. Dobrze też się stało, że od chyba 4 lat Krajowa Rada Sądownictwa przedkłada sprawozdania ze swojej działalności Sejmowi. Jest to rzeczywiście moment, kiedy możemy bliżej zapoznać się z problemami środowiska sędziowskiego, ale także przekonać się co do rzeczywiście budzącej nasz szacunek aktywności Krajowej Rady Sądownictwa. Tę aktywność widać w bieżącej działalności chociażby poprzez bardzo merytoryczne stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa co do przedkładanych propozycji zmian w prawie. W szczególności dotyczy to zmian w kodyfikacjach. Bardzo sobie cenimy państwa uwagi. Na pewno jest tak, że nadzór nad etyką sędziowską, bo to często wywołuje zrozumiałe zainteresowanie, wątpliwości czy też szerokie dyskusje w społeczeństwie, jest poza opiniowaniem kandydatów i przedkładaniem panu prezydentowi określonych kandydatur na stanowiska sędziego chyba naczelnym zadaniem rady.

    Chciałbym jednak zwrócić uwagę na to, że w porównaniu do poprzedniego roku pojawia się pewna trochę niepokojąca tendencja związana z dostępem do zawodu sędziego. Widać to w procentowym przedstawieniu przez radę, że jest znacznie mniej adwokatów, radców prawnych czy notariuszy, którym powierzone jest takie stanowisko czy którzy zostali pozytywnie zaopiniowani. Uważamy, przynajmniej moje środowisko, iż zawód sędziego mógłby być również koroną zawodów prawniczych, a więc też potwierdzeniem dorobku wielu bardzo dobrych prawników, którzy wykonują zawód radcy prawnego, adwokata czy sędziego, ale również są profesorami, wykładowcami na wyższych uczelniach.

    Dojście do zawodu sędziego, rzeczywiście powrót do asesury, ale w takim zakresie, w jakim nie będzie on sprzeczny z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, wydaje się być bardzo racjonalnym rozwiązaniem i tutaj inicjatywę pana prezydenta klub Platforma Obywatelska w tym zakresie popiera. Natomiast pojawia się tutaj kolejna przestrzeń do dalszej dyskusji w tej sprawie. Co z asystentami i z referendarzami? Co w takim razie z absolwentami Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury? Pozwolę sobie mieć trochę inne zdanie na temat funkcjonowania tej szkoły niż Krajowa Rada Sądownictwa. Mieliśmy okazję uczestniczyć w takiej wizytacji, w rozmowach w tej szkole w Krakowie i uważamy, że potencjał, jaki posiada ta szkoła, nie jest właściwie wykorzystywany. Chodziłoby więc o właściwe przemodelowanie programu z naciskiem na to, aby absolwenci tej szkoły nie tracili kolejnych 2 lat na terminowanie w sądach, oczekując na ewentualne przedstawienie ich kandydatur na stanowisko sędziego. Te 5 lat bardzo ciężkiej, wytężonej nauki w tej szkole, 5 lat aplikacji powiązanej z faktycznym wykonywaniem wszystkich czynności pomocniczych, a więc bieżącym zapoznawaniem się z metodyką pracy sędziego, w moim osobistym przekonaniu jest wystarczającym doświadczeniem do tego, aby absolwenci tych szkół mogli nabywać uprawnienia asesorskie bezpośrednio po ukończeniu tej szkoły. Oczywiście to jest moje zdanie, ale wydaje się, że w trakcie prac nad ustawą przedłożymy albo nowy projekt, albo ewentualnie, jeśli nie będzie to materia, która będzie wychodzić poza zakres tego przedłożenia, czyli nie naruszymy normy art. 112 konstytucji, będziemy zachęcali do szerszej debaty na ten temat.

    Aktywność Krajowej Rady Sądownictwa, jeśli chodzi o występowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym - mówię to jako praktyk, często miałem okazję występować w sprawach, które były inicjowane bezpośrednio lub pośrednio przez Krajową Radę Sądownictwa - kwestie podnoszone przez Krajową Radę Sądownictwa rzeczywiście stanowią jednoznaczne potwierdzenie, iż Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności i niezawisłości sędziów, niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

    Dlatego też, panie marszałku, panie przewodniczący, Wysoka Izbo, zwracam się z prośbą o przyjęcie przedłożonej przez pana przewodniczącego informacji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)