41 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 70 rocznicę buntu więźniów w niemieckim, nazistowskim Obozie Zagłady w Treblince (druki nr 1410 i 1580).

Poseł Sprawozdawca Maciej Łopiński:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 70 lat temu, 2 sierpnia 1943 r., żydowscy więźniowie obozu zagłady w Treblince podnieśli heroiczny bunt - zaatakowali strażników, udało im się zniszczyć część infrastruktury obozowej, a ok. 200 z nich zbiegło z obozu zagłady w Treblince. Wydarzenia te przyspieszyły likwidację jednego z największych niemieckich obozów zagłady w Europie, w którym zamordowano ponad 800 tys. Żydów i około 10 tys. Polaków. Według szacunków historyków około 100 zbiegłych z obozu więźniów przeżyło wojnę. Było to możliwe dzięki pomocy ludności z okolicznych wsi, położonych przede wszystkim w powiecie sokołowsko-węgrowskim. Prawie 100 mieszkańców tego powiatu zostało po drugiej wojnie światowej, po wnikliwym przebadaniu wszystkich tych historii przez historyków instytutu Yad Vashem, odznaczonych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Okolicznych mieszkańców Niemcy mordowali za pomoc Żydom, zabijali za podawanie wody i chleba, za ukrywanie. Jedyny żyjący świadek tamtych wydarzeń Samuel Willenberg wspomina: ˝Zostałem ranny. Miałem kulę w nodze, dostałem ją na zaporze antyczołgowej, która otaczała obóz. Przeskoczyłem przez kawałek lasu. A potem wyszliśmy wielką grupą na tył wsi Wólka. Było nas 200, może 300 osób. Nikt tego nie liczył. Część pobiegła w lewo, część w prawo, a ja zostałem sam. Przeszedłem przez środek wsi. Zacząłem krążyć. Następnego dnia dobrnąłem do Wólki Nadbużańskiej. Tam też mi miejscowi pomogli. Mieli ukrytą łódkę, bo trudniali się przerzucaniem ludzi przez rzekę. A potem w sklepie spożywczym, już nie pamiętam, jak się ta miejscowość nazywała, mała dziewczynka dała mi 20 zł i 15 papierosów. To było dla mnie szczęście. Po kilku dniach od ucieczki z obozu byłem w Rembertowie˝.

    Wysoka Izbo! Komisja kultury po przeprowadzeniu pierwszego czytania wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt uchwały. Dziękuję. (Oklaski)