2 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1045).

Poseł Jan Łopata:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić opinię klubu o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw, zawartym w druku nr 1045.

    Wysoki Sejmie! Przeżywany i ciągle zaskakujący nas światowy kryzys ekonomiczny swe początki czy też źródła ma w systemie bankowym, w systemie instytucji finansowych. Zdając sobie sprawę z negatywnych konsekwencji gospodarczych i społecznych, jakie mogłyby pociągnąć za sobą upadłości największych banków, część krajów zdecydowała się zasilić sektor bankowy środkami z budżetu. Że była to operacja społecznie mało popularna, to chyba nie trzeba przypominać. Całe społeczeństwa, wszyscy podatnicy wzięli na siebie ciężar ratowania instytucji finansowych, które same przez swe nonszalanckie zarządzanie, często z dużymi nieprawidłowościami, doprowadziły do kryzysu.

    Komisja Europejska wylicza, że pomoc finansowa udzielona sektorowi od początku kryzysu do końca 2009 r. osiągnęła ogromną wysokość, jak się przelicza, odpowiadającą równowartości 13% PKB Unii Europejskiej. To są ogromne kwoty, ogromne pieniądze. Przypomnę, że spór o przyszłość Unii Europejskiej, o przyszły budżet, jak dobrze pamiętam, to jest spór o to, czy to będzie 1%, czy 1,2% PKB Unii.

    Należy przy tym zauważyć, że nadzwyczajne wydatki budżetowe ponoszone na utrzymanie stabilności banków i instytucji finansowych zbiegły się w czasie ze spowolnieniem gospodarczym i znaczącym zmniejszeniem wpływów budżetowych. Wzrastał deficyt, wzrastał dług publiczny, rządy wielu państw zaczęły rozważać możliwość nałożenia na banki dodatkowej daniny publicznej w postaci podatków lub opłat w zależności od tego, czy państwa poniosły wydatki ze środków budżetowych, i w zależności od bieżącej sytuacji budżetów tych państw. Ciekawe jest uzasadnienie wprowadzenia podatku bankowego w Wielkiej Brytanii. Ja je przytoczę. Otóż, celem tej opłaty jest zapewnienie, aby sektor bankowy posiadał adekwatne obciążenie do generowanego przez niego ryzyka dla systemu finansowego i oczywiście całej gospodarki. Podatek ten ma zachęcić banki do ograniczenia bądź całkowitego odejścia od ryzykownych modeli finansowania, które mogą zagrażać stabilności systemu finansowego i gospodarczego. Podatek ten jest dochodem budżetu państwa - mówię cały czas o systemie wprowadzonym w Wielkiej Brytanii - a szacowana jego wielkość, przewidywane wpływy to 2,3-2,5 mld funtów.

    W Polsce podchodzimy do tej kwestii po raz wtóry. Wiosną ubiegłego roku była jedna rządowa propozycja zmiany ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, a obecnie dyskutujemy nad drugą wersją, do której opinię Europejski Bank Centralny wydał już 2 miesiące temu. W treści tej opinii czytamy, że EBC z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie niezależnego mechanizmu finansowania funduszu stabilizacyjnego w postaci odrębnej rocznej opłaty ostrożnościowej. W polskim systemie prawnym proponowane rozwiązanie prowadzi do utworzenia w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym nowego funduszu własnego, funduszu stabilizacyjnego, zatem te obciążenia sektora bankowego nie byłyby dochodami budżetowymi.

    Jakie byłoby zadanie funduszu? Otóż, do zadań funduszu w zakresie udzielania pomocy finansowej ze środków funduszu stabilizacyjnego należałoby udzielanie gwarancji zwiększania funduszy własnych banku krajowego, czynność ta określona by była gwarancją rekapitalizacyjną, a w przypadku wykonania tej gwarancji nabywanie lub obejmowanie akcji, obligacji lub bankowych papierów wartościowych banku krajowego.

    Projekt ustawy powoduje, że do funduszu stabilizacyjnego stosowane byłyby zasady właściwe dla Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, a gromadzone środki funduszu stabilizacyjnego byłyby wykorzystywane na finansowanie niektórych zadań Skarbu Państwa w zakresie wsparcia udzielanego bankom zgodnie z ustawą o rekapitalizacji.

    Przedstawione pokrótce przeze mnie cele są ze wszech miar, tak uważamy, godne poparcia, więc za Europejskim Bankiem Centralnym chcę powtórzyć, że z zadowoleniem przyjmujemy propozycję wprowadzenia niezależnego mechanizmu finansowania funduszu stabilizacyjnego i wnosimy o przekazanie projektu do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.