13 punkt porządku dziennego:

Poseł Wincenty Elsner:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o Radzie Fiskalnej. Po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw dotyczących Rady Fiskalnej Klub Palikota poprze ten projekt, aczkolwiek zgłosimy szereg zastrzeżeń podczas pracy w komisjach. Myślę, że będą możliwe zmiany i ewentualnie pewne kwestie będzie można rozwiązać. Ze względu na limit czasu na początku postaram się skupić na wszystkich zastrzeżeniach, a jeżeli starczy mi czasu, będę chwalił ten projekt. (Wesołość na sali)

    Na początku chciałbym zrobić przytyk skierowaliśmy do pana posła sprawozdawcy. Panie pośle, nie zna pan swojego tekstu. Była dyskusja o tym, jak finansować Radę Fiskalną. W pierwszej wersji projektu podawaliście państwo, że będzie finansowana z zysku Narodowego Banku Polskiego. Od razu przez Narodowy Bank Polski były podnoszone zastrzeżenia, co stanie się, jak nie będzie zysku. W ostatnim druku zmieniliście to państwo i w art. 12 jest wyraźnie podane, że koszty działalności rady i biura są pokrywane z budżetu państwa.

    (Poseł Grzegorz Napieralski: Ale poseł też powiedział, że wnieśliśmy poprawki.)

    Ale to jest druk ostateczny, znaczy, to jest druk z uwzględnieniem autopoprawki.

    Obecnie obowiązuje finansowanie z budżetu, tak że ten problem mamy rozwiązany.

    Druga sprawa - naszym zdaniem zbyt wysokie są prerogatywy dla prezydenta RP. To on powołuje przewodniczącego, to on wydaje rozporządzenie określające tryb pracy rady. Naszym zdaniem należałoby przyjąć taką formułę, że przewodniczącego rady powołuje spośród swoich członków rada programowa. To jest pierwsza rzecz. Natomiast jeśli chodzi o szereg szczegółowych kwestii dotyczących funkcjonowania rady, to zamiast przekazywać kompetencje prezydentowi RP, należałoby je po prostu dopisać do tej stosunkowo niezbyt obszernej ustawy.

    Kolejne zastrzeżenie czy wątpliwości są związane ze składem rady. Aby mogła ona funkcjonować prawidłowo, musi zachować swoją apolityczność. Jednak nominacje pośrednio, poprzez powoływanie trzech osób przez Sejm, jednej osoby przez Narodowy Bank Polski i jednej osoby przez prezesa Polskiej Akademii Nauk, w jakiś sposób, przynajmniej w stosunku do tych trzech osób, wiążą się z oddziaływaniem politycznym. Naszym zdaniem należałoby zastanowić się, czy w tym gronie nie powinny znaleźć się także osoby o odpowiednim autorytecie z zakresu ekonomii, finansów publicznych, niezwiązane bezpośrednio z nominacjami politycznymi. Zwraca na to uwagę również Narodowy Bank Polski, wskazując na zagrożenie upolitycznienia rady. A więc może należałoby zastanowić się, czy tych przedstawicieli nie powinny wskazywać także organizacje pozarządowe, takie jak Forum Obywatelskiego Rozwoju czy Centrum im. Adama Smitha. Nie powinniśmy również zapominać o możliwości delegowania do składu rady przedstawiciela przedsiębiorców polskich. Zresztą jedno miejsce już mamy, dlatego że Narodowy Bank Polski stwierdził, iż jako podmiot, który przekazuje opinie na temat budżetu, nie uważa za zasadne, aby dodatkowo zasiadać w radzie.

    I kolejne, trzecie zastrzeżenie, to sposób finansowania rady. O tym już wspominałem, zostało to poprawione w autopoprawce - jest budżet, jest prawidłowo. Natomiast zupełnie niewiarygodne - podnosi to w swojej opinii także Narodowy Bank Polski - jest te 1200 tys. zł, patrząc na cały zestaw, zresztą bardzo słusznych i bardzo dobrych, zadań, które stanęłyby przed radą: nadzór nad państwowym długiem publicznym, analizowanie zaciąganych pożyczek i udzielanych gwarancji, analizowanie zgodności polityki finansowej państwa z obowiązującymi regułami fiskalnymi itd. Naszym zdaniem należałoby dodatkowo zwrócić uwagę na realne oszacowanie tych kosztów i dopracowanie, być może właśnie nie przez rozporządzenie, tylko bezpośrednio w ustawie, kształtu biura.

    Konkludując, bo to już końcówka, jeśli chodzi o funkcję kontrolną i informacyjną rady, przyczyni się ona na pewno do skuteczności prac samego rządu. Swoimi działaniami przyczyni się przede wszystkim do zmniejszenia poczucia braku odpowiedzialności rządu, który, mając większość parlamentarną, w zasadzie ma poczucie bezkarności. Dostępne analizy fiskalne pozwolą na zmianę obecnej sytuacji, w której jest tylko jedno stanowisko i jeden słuszny pogląd na tworzenie polityki finansowej państwa - pogląd ministra Rostowskiego. Dziękuję. (Oklaski)