4 punkt porządku dziennego:

Informacja z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2011 roku (druk nr 472) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 618).

Poseł Jerzy Kozdroń:

    Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska stanowisko wobec informacji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa za 2011 r.

    Proszę Wysokiego Sejmu, pan przewodniczący na dzisiejszym spotkaniu, jak również w informacji Krajowej Rady Sądownictwa przedstawił ogrom zadań, jakie ciążą na Krajowej Radzie Sądownictwa w zakresie oceny i doboru kandydatów na stanowisko sędziego. Chodzi o przyjmowanie nowych kandydatów, rozpatrzenie licznych wniosków osób ubiegających się o przyjęcie w poczet stanu sędziowskiego. W sprawozdaniu z działalności Krajowej Rady Sądownictwa moją uwagę zwraca fakt opiniowania projektów aktów normatywnych dotyczących pozycji ustrojowej, a więc kwestii niezależności sądownictwa, jak i niezawisłości sądów. W istocie rzeczy zaspokaja to w tym zakresie moje zainteresowanie.

    Natomiast mam pewien niedosyt, chciałbym to głośno powiedzieć, polegający na tym, że w tej informacji nie ma sprawozdania ze strony Krajowej Rady Sądownictwa jako strażniczki niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej oraz informacji na temat kondycji stanu sędziowskiego. Nie ma informacji, w jakim stanie jest dzisiaj środowisko sędziowskie. Mówienie tylko o tym, że oczekują podwyżek wynagrodzeń, że protestują przeciwko zamrażaniu wynagrodzeń, że kierują sprawy do Trybunału Konstytucyjnego, w sytuacji gdy cała sfera budżetowa ma zamrożone wynagrodzenia na poziomie 2011 r., krytykowanie rozwiązań dokonanych przez Sejm w zakresie oceny okresowej sędziów, a więc tych zmian w zakresie Prawa o ustroju sądów powszechnych, a także rozdzielenia funkcji orzeczniczej i funkcji administracyjnej pełnionej przez sędziów funkcyjnych jest niewystarczające. Wydaje mi się, że oczekuję tutaj od Krajowej Rady Sądownictwa, aby była strażnikiem i pilnowała jak źrenicy oka niezawisłości i niezależności sądów, a przede wszystkim dbała o kondycję tego środowiska, o to, czy do tego środowiska przyjmowani są ludzie godni pełnienia tych funkcji.

    Czy to środowisko, nad którym rada sprawuje, że tak powiem, pieczę, straż, eliminuje spośród siebie osoby niegodne bycia sędziami? To jest pytanie, na które nie otrzymałem odpowiedzi od pana przewodniczącego. Dostałem tylko suchą statystykę. Było 106 spraw dyscyplinarnych. Co to były za sprawy? Przecież powszechnie wiadomo, że o ile możemy mieć pewne względy w zakresie przekroczeń dyscyplinarnych w przypadku innych zawodów, to tutaj, jeżeli chodzi o sędziów, którzy są wybrańcami, elitą elit, pewnych zachowań nieetycznych w ogóle nie powinniśmy tolerować. Czy to środowisko oczyszcza się z takich ludzi? Nie ma informacji na ten temat.

    Druga sprawa. Oczekiwałbym informacji, jak poprawia się sytuacja w zakresie sprawności orzekania, sprawności rozpatrywania spraw. To jest poza zainteresowaniem Krajowej Rady Sądownictwa. Chciałbym, żeby Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła taką informację i powiedziała: sytuacja się poprawia, poziom orzecznictwa rośnie, wiedza sędziów jest większa itd. Niczego takiego nie ma, dlatego mam ten niedosyt. Uważam, że Krajowa Rada Sądownictwa nie może od tego uciec. Samo rozpatrywanie wniosków i ocena kandydatów do zawodu sędziowskiego oraz wnioskowanie do prezydenta o mianowanie na stanowisko sędziego to nie jest wszystko. Należy raz powołać na stanowisko sędziego, a potem oceniać i eliminować z tego środowiska naganne przypadki. Tak jak powiedziałem, sędzia reprezentuje władzę sądowniczą i pełni służbę wobec państwa i społeczeństwa. Sędzia powinien swoją służbą brać w obronę najsłabszych i nie podchodzić do zagadnień i problemów ludzkich w sposób formalny.

    Art. 45 konstytucji mówiący o prawie do sądu odwołuje się nie tylko do obowiązków władzy sądowniczej, ale również adresowany jest do sądów, bo mówi się, że to sąd powinien niezwłocznie, w rozsądnym terminie rozpatrzyć daną sprawę. Sąd powinien dbać nie tylko o samo wydanie wyroku, rozpatrzenie sprawy. Powinien troszczyć się o wykonanie tego wyroku. W tym zakresie jest dużo do zrobienia.

    Chciałbym powiedzieć, że w tej informacji znalazłem wiele bardzo ciekawych propozycji ze strony Krajowej Rady Sądownictwa. W jednej z uchwał jest propozycja powołania ˝okrągłego stołu˝. Uważam, że pod patronatem prezydenta jako zwierzchnika państwa - żeby była taka sytuacja, że nie inicjuje tego ani władza sądownicza, ani wykonawcza czy ustawodawcza - należy powołać taki ˝okrągły stół˝ i zastanowić się, co możemy i powinniśmy zrobić, żeby usprawnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Niesprawny wymiar sprawiedliwości to niesprawne państwo i musimy mieć tego świadomość. Jeżeli nie będziemy mieli tej świadomości, to nie możemy mówić o silnym i dobrze funkcjonującym państwie. Powinniśmy do tego zagadnienia podejść w sposób apolityczny. Bez względu na przekonania polityczne powinniśmy rozwiązać ten problem, podobnie jak problem sędziów na próbę czy podsędków, tak jak pan przewodniczący tu sugeruje. Podejrzewam, że nie obejdzie się bez zmiany konstytucji, a w związku z tym trzeba będzie dojść do konsensu w tym zakresie. Konstytucja niejako położyła tamę, jeśli chodzi o wszelkie zmiany w tym zakresie. Jeżeli dojdziemy do takiego konsensu i zmienimy konstytucję w tym zakresie, wtedy możemy mówić o sędziach na próbę czy o podsędkach, czy nawet wrócić do instytucji asesora, tylko przez kogo innego powoływanego, bo do tej pory był problem powoływania przez ministra sprawiedliwości. W tym zakresie trzeba do tego tematu wrócić, panie przewodniczący. Jeżeli leży nam na sercu dobro państwa, dobro obywateli, to bez szeroko rozumianej reformy wymiaru sprawiedliwości nie dojdziemy do sprawnie funkcjonującego państwa.

    Dlatego też mam takie sugestie i liczę na to, że znajdzie to zrozumienie w innych klubach i Krajowej Radzie Sądownictwa. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)