Poseł Bogdan Rzońca:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dnia 30 czerwca 2012 r. w Haczowie obchodzono 650-lecie nadania praw miejskich. Haczów leży nad Wisłokiem na pograniczu Pogórza Dynowskiego i Dołów Jasielsko-Sanockich, po lewej stronie drogi krajowej nr 9 Radom - Barwinek.

    Powierzchnia gminy ogółem wynosi 7205 ha, z czego 75% stanowią grunty orne, a ok. 16% lasy. Po nowym podziale administracyjnym w 1999 r. gmina Haczów weszła w skład powiatu brzozowskiego i zajmuje drugie miejsce pod względem wielkości w tym powiecie.

    Haczów to wieś niezwykła. Dowodzi tego jej bogata przeszłość i związane z nią wybitne postaci. Ozdobą Haczowa jest unikalny w skali światowej drewniany kościół gotycki, najstarszy i największy w Europie. Wewnątrz zachowała się częściowo polichromia figuralna z 1494 r., kamienna chrzcielnica i monumentalny krucyfiks z XIX w.

    Pod świątynią odkryto pochówki z przełomu XIV i XV w. Obecnie w kościele trwają prace konserwatorskie. Kościół znajduje się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

    Gmina Haczów ma wybitnych przedstawicieli. Jednym z nich jest urodzony w Trześniowie gen. Bronisław Prugar-Ketling, dowódca 11. Karpackiej Dywizji Piechoty we wrześniu 1939 r. i 2. Dywizji Strzelców Pieszych w kampanii francuskiej w 1940 r., drugim - haczowianin doc. dr inż. Jan Wyżykowski, odkrywca zagłębia miedziowego w okolicy Legnicy. Stąd pochodzą też znani przedstawiciele życia kulturalnego, m.in. twórca pomników Marian Konieczny i Stanisław Wyżykowski, znany lutnik, ostatni w Polsce twórca lir krobowych.

    Pierwsze wzmianki o Haczowie i polskim osadnictwie w tej części doliny Wisłoka pochodzą z XIV w. Ziemie te, zwane wówczas ziemią sanocką, leżały na pograniczu polsko-ruskim i na przestrzeni wieków często przechodziły z rąk do rąk, a że był to obszar lesisty, mało zaludniony i położony na uboczu głównych traktów, więc nie zawsze jasnym było, w czyim jest posiadaniu. Jednak od 1340 r. tereny pobliskie pozostawały nieprzerwanie pod panowaniem Polski.

    Pokojowy okres za panowania Kazimierza Wielkiego oraz planowa polityka lokalizacyjna zaowocowały wzmożonym osadnictwem oraz usystematyzowaniem sytuacji prawnej nowo lokowanych osad. Wytworzyła się właściwa tylko w Polsce odmiana prawa niemieckiego, łącząca prawo niemieckie ze zwyczajowym - miejscowym. Ziemia była żyzna, lasy bogate w zwierzynę i jagody, a rzeki w ryby, więc osadnikom żyło się tu dostatnio i spokojnie. Jednak od XVI w. przez dzisiejszy obszar gminy przewalały się najazdy tatarskie, szwedzkie, węgierskie, a pożary i zarazy trwające aż do końca XVII w. pozostawiły ocalałą zaledwie 1/3 ludności tej miejscowości. Przełom XVIII i XIX w. przyniósł rozbiory Polski i okres panowania austriackiego w Haczowie wraz z nowymi przepisami administracyjnoprawnymi. Początek XX w. to czasy I wojny światowej, walka o odzyskanie niepodległości. Po jej odzyskaniu Haczów znalazł się oczywiście w powiecie lwowskim. XX-lecie międzywojenne to przede wszystkim rozkwit gospodarczy, społeczny i kulturalny przerwany brutalnie wybuchem II wojny światowej, która przyniosła rabunkową politykę okupantów w tej miejscowości. Mieszkańcy gminy mimo represji i aresztowań niezłomnie prowadzili działalność konspiracyjną i partyzancką, odznaczając się dużym patriotyzmem.

    Tak jak każda miejscowość, Haczów ma swoją historię, kulturę, boryka się z różnymi problemami, lecz rozwija się wciąż prężnie. Co jest bardzo ciekawe, mieszkańcy Haczowa zachowali do dziś odrębny folklor, dawne stroje, zwyczaje ludowe, stare pieśni i obrzędy. W centrum wsi znajduje się izba muzealna. Są tam stroje ludowe, warsztaty tkackie oraz znany w Polsce zespół teatralny prezentujący ˝Wesele haczowskie˝.

    Dziękuję za to, że mogłem brać udział w uroczystościach 650-lecia Haczowa. Składam niniejszym podziękowanie wszystkim organizatorom tej uroczystości. Te podziękowania kieruję do przewodniczącego rady gminy pana Ryszarda Błaża, wójta gminy pana Stanisława Jakiela oraz ponownie do pana Ryszarda Błaża, przewodniczącego komitetu obchodów 650-lecia. Dziękuję. (Oklaski)