5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1639 i 2034).

Poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tytułem wstępu chciałabym skomentować to, co powiedział przed chwilą pan poseł Ast. Oczywiście generalnie zgadzam się z panem posłem, że powinniśmy zrobić wszystko, aby zawód sędziego stał się koroną zawodów, ale to nie znaczy, że nie powinniśmy poprawiać tego, czym dysponujemy dzisiaj. Dlatego mój klub zajmie stanowisko przeciwne do stanowiska pańskiego klubu. Mam zresztą nadzieję, iż tak się stanie, że wprowadzone zmiany rzeczywiście skrócą czas obsadzania stanowisk sędziowskich, bo jak obliczyli eksperci, to może być do ok. 200 dni, i nie będzie już tego, co dzieje się do tej pory, że te procedury trwają nawet rok, nie mówiąc już o tym, że dla samego naszego państwa kompromitująca jest sytuacja, w której na obsadzenie czeka 580 wolnych stanowisk sędziowskich, o czym, jak sądzę, większość obywateli naszego kraju nie ma nawet pojęcia. Dlatego ostre cięcia, które znalazły się w projekcie ustawy, zaakceptowane jednogłośnie przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, są moim zdaniem niezbędne.

    Z aprobatą należy odnieść się do rozwiązania ograniczającego możliwość kandydowania równolegle na kilka wakujących stanowisk, co - oby tak się stało - zmniejszy koszty ponoszone niepotrzebnie w kilku sądach naraz. Rekordziści, mając zresztą do tego absolutnie pełne prawo, zgłaszali swoją kandydaturę nawet 41 razy w ciągu dwóch lat. Ustawa, co też jest ważne, usprawni ocenę kwalifikacji kandydatów. Obecny system oceny przez sędziego wizytatora nie działa należycie z prostej przyczyny: sędziów wizytatorów jest niewielu. Na zwolnione stanowisko zgłasza się zazwyczaj kilkudziesięciu kandydatów. Teraz ich kwalifikacje oceniać będzie sędzia wyznaczony przez prezesa sądu.

    Jeżeli chodzi o inne ważne decyzje, to do dwóch tygodni został skrócony termin zawiadomienia ministra sprawiedliwości o zwolnionym stanowisku sędziowskim, z trzech miesięcy do jednego miesiąca będzie również skrócony termin przydzielenia przez ministra stanowiska do danego lub innego sądu albo zniesienia stanowiska. Innym usprawniającym elementem jest też wprowadzenie procedury elektronicznej. Każdy kandydat zakładałby konto w systemie teleinformatycznym, a doręczanie niezbędnych dokumentów i zawiadomień odbywałoby się elektronicznie. Z takiego systemu obsługującego postępowanie nominacyjne, co też trzeba odnotować, skorzysta również Krajowa Rada Sądownictwa.

    Odnosząc się do pomysłu umożliwienia kandydatowi na stanowisko sędziego rejonowego zgłaszania się do więcej niż jednego sądu, ale tylko w jednym okręgu sądowym, nie sposób niezauważyć jego ułomności, gdy zwróci się uwagę na informację - mówiła już o tym pani poseł sprawozdawczyni, ale wrócę do tego, bo Warszawa jest tu świetnym przykładem - że w samym okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie na 60 wolnych miejsc kandyduje 1300 kandydatów. Ograniczenie się tylko do jednego okręgu jest rozwiązaniem, które nie przynosi żadnych zysków. W takiej sytuacji po prostu nie ma żadnej szansy na przyspieszenie, nie ma o tym mowy, a jest to przecież podstawowa przyczyna zmian w przepisach, nad którymi aktualnie pracujemy. Sądzę, że społeczeństwo właśnie takiego rozwiązania, które w głosowaniu, jak sądzę, przyjmiemy, od nas by oczekiwało. Gdyby tylko społeczeństwo, o czym mówiłam na wstępie, miało w większości wiedzę o trybie i tempie powoływania sędziów, gdyby wiedziało o tym, o czym mówiliśmy, jak wiele jest tych zakazów, jak to wszystko wolno przebiega, na pewno przyjęłoby to z aprobatą. Ludzie po prostu nie mają o tym żadnego pojęcia, ale my je mamy, pozyskaliśmy tę wiedzę od ekspertów. Dlatego mój klub, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej, będzie głosował za przyjęciem tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.