Poseł Lidia Gądek:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W bieżącym roku zbiegły się ze sobą dwie bardzo ważne rocznice dla mieszkańców ziemi miechowskiej. O pierwszej z nich, 850-leciu przybycia bożogrobców do Miechowa, miałam okazję wygłaszać oświadczenie, opisując przebieg drugiej edycji Dni Jerozolimy. Dziś z kolei chciałabym wygłosić oświadczenie poselskie na okoliczność poświęcenia i odsłonięcia pomnika Macieja Miechowity w Miechowie wybudowanego w związku z 490. rocznicą jego śmierci.

    Maciej Karpiga, zwany Miechowitą, był typowym człowiekiem renesansu, osobą o wszechstronnej wiedzy, umiejętnościach, którego dokonania sprawiły, że do chwili obecnej pozostaje najbardziej wyrazistą postacią w historii średniowiecznego miasta Miechowa, a także Małopolski.

    Mimo że pochodził z chłopskiej rodziny, było mu dane ukończyć szkołę parafialną w Miechowie i dzięki wzorowym wynikom w nauce rozpocząć studia w Krakowie. Po śmierci Jana Długosza ośmiokrotnie piastował funkcję rektora Akademii Krakowskiej, prowadząc jednocześnie zajęcia z astronomii, geografii, filozofii, historii, medycyny, i to właśnie tej ostatniej dziedzinie nauki postanowił z czasem oddać się bez reszty. Swoją wiedzę zgłębiał w najlepszych ówcześnie zagranicznych uniwersytetach w Bolonii, Padwie i Florencji, gdzie uzyskał tytuł doktora in medicina filosofia. Po powrocie z zagranicy ufundował na rzecz akademii drugą katedrę medycyny oraz rozpoczął praktykę lekarską. Szybko zaczął na tym polu święcić sukcesy, co przyczyniło się do jego nobilitacji na lekarza nadwornego Zygmunta Starego.

    Dziś Miechowitę określilibyśmy dodatkowo mianem społecznika i filantropa. Dbał o rozwój szkół parafialnych, szpitali, kaplic oraz kościołów i fundował je. Był również radnym miasta stołecznego Krakowa.

    Tak pisze o nim profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego historyk Jan Stopka: Wielkie serce dla potrzebujących łączył z uczonością, europejską sławą i poczytnością, którym to sukcesom do dziś trudno dorównywać komukolwiek z polskich naukowców. Obie zalety Miechowity nosiły znamiona roztropności, godności i moralności. Jego wkład w naukę europejską nie polegał na wpisaniu się w obowiązujące poglądy i zachodnioeuropejskie uprzedzenia, lecz był autonomicznym głosem własnej mądrości, zażyłości z kulturą rodzimą, lojalności wobec ojczyzny. Dlatego też został uznany za oryginalne osiągnięcie kultury europejskiej. Jego wrażliwość na potrzeby ubogich nie była czułostkowa, łączyła postawę etyczną z rozumem, stąd tak wiele było fundacji szkolnych w jego dobroczynności. I tak syn Miechowa pozostawił po sobie pamięć znakomitości uniwersytetu krakowskiego, polskiego patrioty i europejskiej sławy.

    Tak piękna historia życia każdorazowo zasługuje na wyrazy uznania i szacunku. Dlatego 29 września tego roku w 490. rocznicę śmierci dokonano uroczystego odsłonięcia i poświęcenia pomnika Macieja Miechowity. Wydarzeniu towarzyszyła oprawa muzyczna, zapewniona przez duet krakowskich jazzmanów, którzy to specjalnie na tę okoliczność skomponowali utwór muzyczny pt. ˝Brzask˝. Ceremonii poświęcenia monumentu dokonał nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Celestino Migliore.

    Budowa pomnika od samego początku była tylko i wyłącznie inicjatywą społeczną, przez co zasługuje na szczególną uwagę i docenienie osób w nią zaangażowanych.

    Skład Komitetu Honorowego Budowy Pomnika stanowiły uznane postacie życia społecznego, naukowego i gospodarczego, a wśród nich pani Janina Bergander, honorowy obywatel miasta Miechowa; pan Marek Brodzki, reżyser filmowy; pan Jerzy Drożdż, ambasador tytularny RP w Stałym Przedstawicielstwie Rzeczypospolitej przy Unii Europejskiej i wiele innych znamienitych osobistości.

    Komitet Organizacyjny Budowy Pomnika tworzyli natomiast: prezes - pan Bolesław Kot, wiceprezes - pan Zygmunt Szopa, sekretarz - pani Bronisława Pawelec oraz członkowie: Krystyna Olchawa, Stanisław Osmenda, Zofia Piechowicz, Stanisław Piwowarski, Małgorzata Kałwa, Ernest Kolano, dr Zygmunt Madejski, Bronisław Nowak, Maria Siniarska, Maria Słuszniak, Marek Włodarczyk oraz pani Jadwiga Zięba.

    Wszystkim wymienionym składam z tego miejsca najszczersze podziękowania i gratulacje. Upamiętnianie osób, których działalność zasadzała się na najwspanialszych ideałach, wydaje się być ludzką powinnością, jest bowiem nie tylko wyrazem szacunku do przodków i lokalnej tożsamości, ale także doskonałą oznaką patriotyzmu, której powinniśmy się uczyć. Dziękuję bardzo. (Oklaski)